اختصاصی سلام سینما- انیمیشن‌های زیادی تا به امروز با اقتباس از یک رمان ساخته شده‌اند که اغلب با استقبال فراوانی از سوی منتقدان و مخاطبان روبرو شده‌اند.

در این یادداشت به معرفی هفت انیمیشن برتر که داستان آنها براساس داستان یک رمان نوشته شده‌اند، می‌پردازیم.

- انیمیشن شرک (Shrek)

انیمیشن‌های «شرک»(Shrek) آن‌قدر معروف‌اند که دیگر این حقیقت به چشم نمی‌آید که برگرفته از یک کتاب کودکانه هستند، و این منبع کتابی نیست جز کتاب شرک! اثر ویلیام استیگ که بر طبق گفته‌ها در سال 1990 منتشر شد و نه تنها صدای مایک مایرز در نقش غولی بداخلاق را برای ما به ارمغان آورد بلکه اینترنت را هم گرفتار علاقه‌ای شدید و عجیب نسبت به خود کرد. این فرنچایز دومین فرنچایز پردرآمد تاریخ در دسته انیمیشن محسوب می‌شود. اولین جایگاه از آنِ فرنچایز «منِ شرور»(Despicable Me) است.

«شرک»(Shrek) متفاوت و خلاف عرف پیش می‌رود، اما نه آن‌قدر که دل تماشاگر را بزند و با اینکه پایانی خوش دارد اما لزوماً آن پایانِ مورد انتظار مخاطب نیست و همین موضوع این انیمیشن را به اثری تبدیل کرده که باید به آن افتخار کرد و اثری که توجه زیادی را به خود جلب می‌کند.

- انیمیشن صد و یک سگ خالدار (101 Dalmatians)

«صد و یک سگ خالدار»(101 Dalmatians) یکی از معدود انیمیشن‌های دیزنی است که بر اساس یک افسانه قدیمی و کودکانه ساخته نشده، بلکه از رمانی به همین نام (1956) اثر دودی اسمیت اقتباس گرفته شده است. این انیمیشن داستان یک زوج را روایت می‌کند که توله‌سگ‌هایشان توسط کروئلا ربوده شده‌اند.

«صد و یک سگ خالدار»(101 Dalmatians) توسط جان هیوز، خالق فیلم‌های «تنها در خانه»(Home Alone)، نوشته شده است. هیوز آن‌قدر در اینجا از عناصر «تنها در خانه»(Home Alone) بهره گرفته که حتی می‌توانست برود شرورهای آن را به عنوان بازیگران این انیمیشن بیاورد و جوکی مخصوص طرفداران این دو فیلم بسازد.

- انیمیشن بامبی (Bambi)

این انیمیشن کلاسیک دیزنی روایتگر داستان بالغ شدن یک آهوی کوچک است. «بامبی»(Bambi) با اقتباس از رمانی اتریشی به نام بامبی، زندگی در جنگل (1923) و به قلم فلیکس زالتن ساخته شده و توسط انتشارات “Simon & Schuster” برای ایالات متحده ترجمه شده است. این فیلم در ابتدا به دلیل بیش از حد واقع‌گرا بودن به باد انتقاد گرفته شد، اما چیزی نگذشت که به اثری کلاسیک تبدیل شد؛ اثری که ارزش اضافه شدن به فهرست ملی ثبت فیلم را داشت.

بله البته این فیلم نوعی پروپاگانداست؛ در آن جای چیزهایی مثل شکار پایدار یا حتی گوشت‌خواران نیست. با این حال باز هم زیبا و قدرتمند عمل می‌کند. انیمیشن‌سازان دیزنی طبیعت را با چنان عمق و جزئیاتی تداعی می‌کنند که احساس می‌کنید دور و برتان را جنگل پوشیده است.

درست وقتی که آدم فکر می‌کند در حال تماشای مستندی از طبیعت است، انفجارهای هنری به شکل قطرات بارانِ طراحی‌شده یا آتش‌سوزی شدیداً امپرسیونیستی سر و کله‌‌شان پیدا می‌شود. کاراکترهای به یاد ماندنی در «بامبی»(Bambi) وجود دارند اما این پیام انیمیشن بود که نمادین شد.

- انیمیشن چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم (How to Train your Dragon)

شرکت دریم‌ورکس انیمیشن در سال 2010 با اقتباس از کتاب کودکانۀ کرسیدا کاول انیمیشن «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم»(How to Train your Dragon) را ساخت. جی باروشل صداپیشگی شخصیت اصلی فیلم یعنی هیکاپ را بر عهده دارد؛ وایکینگ جوانی که زیر سایه پدرش (جرارد باتلر)، رئیس قبیله، زندگی کرده و شجاعت درونی را در دوستی با یک اژدهای نادر و تربیت او می‌یابد.

مجموعۀ «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم»(How to Train your Dragon) شامل 12 کتاب است که دریم‌ورکس در حال منفعت بردن از آنهاست - در حال حاضر در این فرنچایز 2 فیلم و یک سریال انیمیشنی وجود دارد که دو فیلم اول را به یکدیگر وصل می‌کند و قرار است بخش دیگری نیز در سال 2019 منتشر شود.

«چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم»(How to Train your Dragon) از همان فرمول همیشگی استفاده کرده است؛ بچه‌ای طردشده که همه چیز را نجات داده و مسیر درست را به افرادی که دائماً او را سرزنش و نکوهش می‌کردند نشان می‌دهد.

با اینکه چنین اسکلتی پیش پا افتاده و معمولی بنظر می‌رسد اما اگر در آن خلاقیت به خرج داده شود می‌تواند مخاطب خود را سرگرم کند، همان‌طور که در این انیمیشن هم اتفاق افتاده است. کارگردانان آن کریس سندرز و دین دبلوا که اولین تجربیات خود را با انیمیشن‌های دهه 90 دیزنی به دست آورده‌اند، هم‌اکنون به مهارت بالایی رسیده و افسانه‌ای خلق کرده‌اند که نمونه بارزِ آن تجربه‌ای است که انیمیشن‌های تأثیرگذار به ارمغان می‌آورند.

- انیمیشن ابری با احتمال بارش کوفته قلقلی (Cloudy with a Chance of Meatballs)

گر چه انیمیشن «ابری با احتمال بارش کوفته قلقلی»(Cloudy with a Chance of Meatballs) و آن کتاب تصویری کودکانۀ سال 1978 اثر جودی و ران برت به یکدیگر ارتباط چندانی ندارند و تنها وجه مشترکشان این است که هر دو درباره جهانی هستند که در آن بارش غذا یک اتفاق رایج هواشناسی است، اما این اقتباس سینمایی فوراً به اثری کلاسیک تبدیل شد و این را مدیون فیلمنامه‌ای بی‌نقص و فوق‌العاده، صداپیشگان آن و تلا‌ش‌های بی حد و اندازه کارگردانان فیل لرد و کریستوفر میلر بود.

همچنین این دو فیلمساز جوک‌های بصری بامزه و پرکنایه‌ای هم ساخته‌اند، از آزمایشگاه حیاط‌خلوت فلینت گرفته تا کلی استعارۀ غذایی: جِل - اُ به عنوان ترامپولین، گردباد اسپاگتی و بهمن شربت. انیمیشن‌سازان این درک را داشته‌اند که بدانند اگر قرار بود برف بستنی ببارد، بچه‌ها قطع به یقین با صورت رویشان می‌خوابیدند.

- انیمیشن آقای فاکس شگفت‌انگیز (Fantastic Mr Fox)

اصلاً جای تعجب ندارد که وس اندرسون استاپ موشنی فوق‌العاده از رمان «آقای فاکس شگفت‌انگیز»(Fantastic Mr Fox) اثر رولد دال ساخته است. کاملاً منطقی است. میل این کارگردان به شور و شوق و زیبایی‌شناختی بصریِ فوق‌العاده او حسابی به کارش می‌آیند، خصوصاً در ساختن فیلمی درمورد یک روباه دزد که توسط ازدواج و خانواده سر به راه شده است.

جیسن شواتسمن، صداپیشه پسر آقا و خانم فاکس (جورج کلونی و مریل استریپ) در فیلمی که روایتگر داستان خانواده‌ای از روباه‌هاست که می‌خواهند خودشان را از دست کشاورزان محل نجات دهند می‌گوید: "چیزهایی در این فیلم وجود دارد که معمولاً در انیمیشن‌ها دیده نمی‌شوند؛ مثلاً کاراکترهایی که در رابطه‌شان دچار مشکل شده و رفتاری کاملاً انسانی و واقعی دارند."

- انیمیشن غول آهنی (The Iron Giant)

«غول آهنی»(The Iron Giant)، اولین تجربه کارگردانی برد برد، درباره یک پسربچه و ربات بیگانه‌اش (وین دیزل) است که بر اساس داستان مرد آهنی: داستان کودکان در پنج شب نوشتۀ تد هیوز ساخته شده است.

از دیگر آثار این کارگردان می‌توان به «شگفت‌انگیزان»(The Incredibles)، «موش سرآشپز»(Ratatouille) و «مأموریت غیرممکن: پروتکل شبح»(Mission Impossible: Ghost Protocol) اشاره کرد. یک حقیقت جالب: عنوان این کتاب در نهایت به غول آهنی تغییر کرد که با مرد آهنی مارول اشتباه گرفته نشود.

با وجود اینکه به کاراکترها و اشیاء پیش‌زمینه به خوبی پرداخته شده اما پس‌زمینه غالباً ساکن و بی‌روح است. غول آهنی در مقایسه با جدیدترین اثر دیزنی تولیدی غیرموفق به نظر می‌رسد. قدرت واقعی این انیمیشن در داستان و تکامل شخصیت‌هایش نهفته است. در این عرصه است که ثابت می‌کند نسبت به تارزان برتری دارد که همین موضوع آن را به یک کاندیدای قوی برای بهترین فیلم خانوادگی تابستان امسال تبدیل می‌کند.