فیلمی تاریک در نقد طبقات اجتماعی

 ترجمه اختصاصی سلام سینما

ایده­ای بکر و هوشمندانه در قلب سیاه «پلتفرم» ، این تریلر اسپانیایی نتفلیکس وجود دارد که باعث می شود افرادی که هفته گذشته به سوپرمارکتها هجوم بردند ، بیش از پیش احساس گناه کنند. این اثر دارای دستور پختی شیطانی است و از آثاری مثل «مکعب» ، «اره» و «برف شکن» به عنوان چاشنی در آن استفاده شده است. «پلتفرم» این فرصت را در اختیار مخاطبش قرار می دهد تا در این ایام قرنطینه خانگی بیشتر به مفاهیمی مثل همبستگی و جمع گرایی نسبت به فردگرایی ، و تبعات آنها بیاندیشد. 

این فیلم یک ساختمان به سبک بروتالیسم را متجسم می شود که تعداد طبقه های آن مشخص نیست و از این جهت یادآور «قصه قاشق های دراز» است. در هر طبقه دو نفر ساکن هستند که برخی از آنها زندانی و برخی دیگر به طور داوطلبانه در ازای پرداخت چیزی به این ساختمان وارد شده اند. از بالاترین طبقه این ساختمان یک بوفه بزرگ از میانه اتاق عبور می کند و ساکنان هر طبقه قبل از آن که بوفه به طبقه پایین تر منتقل شود ، باید غذای مورد نیاز خود را از آن بردارند. غذای کافی برای تمام طبقات وجود دارد اما تخصیص عادلانه آن به عهده ساکنان گذاشته شده تا به میزان نیاز خود استفاده کنند. هر ماه ساکنان طبقات به طبقه دیگری منتقل می شوند. اگر صبح در طبقه ششم بیدار شوی وارد یک مهمانی بزرگ می شوی اما اگر در طبقه 123 بیدار شوی ، آن وقت است که اوضاع حسابی برایت سخت می شود.

«پلتفرم» فیلمی در ژانر وحشت است حرف هایی برای گفتن دارد اما تلاش می کند تا این حرف ها را با سبک بالی و دست باز به مخاطبش انتقال دهد. کارگردان این فیلم «گالدر گازتلو اوروتیا» در طرفه العینی ما را به عمق یک مکان نفرت انگیز می برد که هرچه زمان می گذرد ، نفرت انگیزتر می شود. مکانی که در آن تغییر دیدگاه های اخلاقی و کمی خوش بینی نیز وجود دارد. جهانی که «پلتفرم» خلق می کند شاید آن چیزی نباشد که خیلی از ما به دنبال تماشای آن در این زمان به خصوص باشیم اما طرفداران این ژانر دلایل زیادی برای ستایش آن پیدا خواهند کرد. در حال حاضر «پلتفرم» از People Choice و جشنواره سال گذشته فیلم تورنتو موفق به کسب جایزه شده است. نویسندگان فیلمنامه «دیوید دزولا» و «پدرو ریورو» از بیان تاثیرگذار خود برای جذاب کردن داستان بهره جسته اند که ایده هایی مثل رفتن به مکان های شگفت انگیز ، عدم پاسخگویی به هر سوالی که مطرح می شود و شوخی کردن با احتمالات جزئی که می تواند در این ساختار دهشتناک وجود داشته باشند را شامل می شوند.

مرد معمولی خوش قلب قصه ما ، «گورنگ»(ایوان ماساگوئه) با امید زیادی وارد طبقه 47 می شود و بسیار خام اندیشانه ، انتظار احترام از افراد طبقه های بالاتر و اخلاق مداری از هم سلولی خود دارد. دیگران به او برچسب کمونیست می زنند زیرا او به اهمیت تخصیص عادلانه باور عمیقی دارد و در طول فیلم می بینیم که چگونه سفر او به طبقات مختلف آغازگر تاثیری شگرف بر اخلاقیات و راهبرد اوست و او را مجبور می کند تا دست به کارهایی بزند که پیش از این ، انجام آنها را برای خویش غیرممکن می دانست. کارآمدی بی رحمانه ای در قصه گویی «پلتفرم» وجود دارد که ما را به آرامی و سنگدلی بین طبقات مختلف بالا و پایین می برد و مجبورمان می کند تا شاهد اتفاقات وحشتناکی باشیم. تماشای این فیلم مخصوصا وقتی که طبقه های پایین را نمایش می دهد ، نیاز به معده ای قوی دارد.  سکانس هایی که در طبقات پایین می گذرد مثل خونی است که در رگ های فیلم جریان دارد و در خدمت ایده اصلی فیلم هستند.

«پلتفرم» فیلمی تاریک با سرعت افراطی روایت است که باعث می شود نگاهمان به صفحه نمایش بچسبد و ذهنمان در حالت هشدار باقی بماند تا شاهد بدترین اتفاقات ممکن باشیم البته باید این را هم بگویم که سکانس فیناله موفق نشده تا تاثیری که انتظارش را داشتم بر بیننده بگذارد. در پایان باید بگویم «پلتفرم» شاید آن قدرها هم حرفی برای گفتن نداشته باشد و قطعا نباید نقدی در سطح بونگ جوون هو درباره طبقات اجتماعی را از این فیلم انتظار داشت اما این فیلم حرفش را تاثیرگذار و بی رحمانه می زند. ابتدا روی شانه مخاطب می زند تا بعد بتواند مشتی بر صورت او بکوبد. «پلتفرم» سفری سخت به سمت آن پایین ها است ، سفری که خیلی ها نخواهند خواست که آن را در شرایط فعلی تجربه کنند اما برخی دیگر تاب مقاومت در برابر آن را ندارند. 

منبع : گاردین

مترجم : وحید فیض خواه