نقد و بررسی فیلم لولی به کارگردانی رضا فرهمند
فیلم لولی به کارگردانی رضا فرهمند چند مرد و زن را که ساکن یک مسجد هستند به تصویر میکشد. فیلم لولی بیش از آنکه متکی بر شخصیت و روایت داستانی باشد بر فضاسازی و قاببندیهای چشمگیر استوار است. نکته مثبتی که به مرور به تنها برگ برنده این فیلم بدل میشود.
داستان لولی
لولی به یکباره مخاطب را وارد یک موقعیت میکند اما جزئیات چندانی از دلیل گردهم آمدن این افراد با مخاطب به اشتراک نمیگذارد. زنی که تلاش میکند از سرنوشت شوهرش مطلع شود، دختر افغان جوانی که انتظار نامزدش را میکشد و زنی که سعی میکند به شوهر طلبهاش که از لکنت زبان رنج میبرد کمک کند تا از پس امتحانش بربیاید، خرده داستانهای لولی محسوب میشوند. با این حال فیلم اطلاعات چندانی درباره نحوه کنار هم قرار گرفتن این شخصیتها به مخاطب نمیدهد. که البته این رویکرد تمهیدی عمدی است. زمان و مکان فیلم نیز در هالهای از ابهام است و فیلمنامه تلاشی ندارد تا به مشخص کردن آنان بپردازد.
قابهای چشمنواز، برگ برنده لولی
بار اصلی فیلم لولی بر دوش قابهای زیبایی است که کارگردان به تصویر کشیده است. مخاطبی که سر از درونیات شخصیتها در نمیآورد و با سوالات بسیاری در طول فیلم مواجه میشود به واسطه چنین ترکیببندیهای چشمنوازی، میتواند پای فیلم بنشیند. لولی به خوبی از بافت و معماری مسجد در میزانسن و قاببندیهایش بهره برده است. پیشنیه کارگردان به عنوان یک فیملساز مستند، به خوبی خودش را در این قاببندیها به نمایش میگذارد. قابها و میزانسنها در ساخت اتمسفر فیلم نقشی تعیینکننده دارند. با این حال در اکثر موافق زیبایی این قابها از خود فیلم پیشی میگیرد. در واقع از جایی به بعد قابهای چشمگیر تنها دستاورد فیلم لولی میشوند و قادر نیستند در خدمت کلیت فیلم باشند.
درباره گروه بازیگران
تمام بازیگران از چهرههای ناشناخته محسوب میشوند. هر چند به صورت کلی تلاش شده تا بازیها یکدست باشند اما در بعضی سکانسها، همه بازیگران نمیتوانند همتراز با یکدیگر عمل کنند و در نهایت اتمسفر صحنه از هم پاشیده میشود. از طرفی نکات مجهولی که در قصه وجود دارد، در اجرای بازیگران تاثیر منفی گذاشته است. هر چند گنگی در داستان اذیت کننده نیست اما اجرای بازیگران را تحت تاثیر قرار داده است. به نحوی که مخاطب قادر نیست با برخی کنشهای شخصیتها همراه شود و پیوسته سوالهای متعددی درباره چرایی اعمال آنها در ذهنش شکل میگیرد. در واقع ارتباط برقرار کردن با شخصیتهایی این چنینی چه برای مخاطب عام و چه خاص به امری ناممکن تبدیل میشود.