حاشیههای جشن امضای «سووشون» در نمایشگاه کتاب | امضای کارت پستال یا کتاب، آیا مسئله این است؟

سریال اقتباسی «سووشون» به کارگردانی نرگس آبیار با بازی بهنوش طباطبایی، بهزودی از یکی از پلتفرمهای نمایش خانگی پخش خواهد شد؛ اثری تصویری بر پایه رمان ماندگار سیمین دانشور که از مهمترین آثار ادبیات معاصر ایران بهشمار میرود. اما هنوز پیش از پخش رسمی این سریال، حاشیهای فرهنگی در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران شکل گرفت؛ جایی که طباطبایی و آبیار با عنوان «جشن امضای سووشون» در غرفه انتشارات خوارزمی حاضر شدند و این حضور با واکنشهای انتقادی از سوی اهل قلم همراه شد.
کتابی که باید با احترام به نویسندهاش و جایگاهش در تاریخ ادبیات معاصر ایران مطرح شود، اینبار در سایه اقتباس تصویری، به بهانهای برای برجستهسازی چهرههای سینمایی بدل شد. اسدالله امرایی، مترجم برجسته، در واکنشی تند این اقدام را «بیحرمتی به نویسنده و جامعه نویسندگان» خواند. هرچند او بعدتر نقل کرد که به گفته مدیرعامل انتشارات خوارزمی، تنها کارتپستالهایی با طرح جلد سووشون امضا شدهاند، اما اصل ماجرا همچنان محل مناقشه است.
واقعیت این است که تفاوت چندانی نمیتوان قائل شد؛ چه کتاب امضا شده باشد و چه کارتپستال، در هر دو حالت، آنچه رخ داده نوعی بدعتگذاری نادرست در مواجهه با آثار ادبی جدی و میراث فرهنگی است.
بهنوش طباطبایی نیز در صفحه شخصیاش توضیح داده که کتابی امضا نشده و تنها بهدلیل بازی در سریال اقتباسی «سووشون» دعوت شده و کارتپستالها را امضا کرده است. اما پرسش اینجاست: در کجای جهان، اثری ادبی با چنین جایگاهی، بهجای آنکه با تمرکز بر نویسندهاش بزرگ داشته شود، در قالب رویدادهایی با محوریت چهرههای غیرادبی عرضه میشود؟
سیمین دانشور، نخستین زن رماننویس حرفهای ایران، با سووشون میراثی پدید آورد که هنوز زنده است و نیازی به واسطهگریهای بیرونی ندارد. احترام به این آثار، در حفظ شأن ادبی و ارزشهای درونی آنهاست؛ نه در حاشیههایی که مرز میان ادبیات و تبلیغات را بهسادگی درمینوردند.
