نگاه خیره به نپتون

به سوی ستارگان «Ad Astra» ساخته جیمز گری که با بازی درخشان برد پیت همراه شده است اثر کاملی از انسان گمشده میان کهکشان راه شیری است . انسانی که با وجود تولید مثل و وابستگی های ژنتیکی همچنان چیزهایی را فراتر از ساختار هستی آرزومند است . «به سوی ستارگان» یک اثر تجربی – حسی در ژانر حماسی – تخیلی است که ابعاد جدیدی از انسان را در مواجهه با آنچه ذهن برای روبه رو شدن با آن آمادگی ندارد به نمایش کشیده است . 

*ربات روانشناس

داستان فیلم قسمت مهمی از زندگی سرگرد روی مک براید را روایت گر است که به دنبال کشف خطری جدی است و به دنبال پدر مخفی شده خود در آخرین سیاره سامانه خورشیدی (نپتون) راه درازی را طی می کند و پس از یافتن وی ... . آنچه قصه فیلم نامه پیش روی مخاطب قرار می دهد دارای لایه های متعددی است که درک آن شاید با یک بار تماشا حاصل نشود . میزان تاثیر آلاینده های روانی در فضا بر روی انسانی که خود به دنبال جوابی برای پرسش بزرگ خویش است به مراتب بیش تر از دلتنگی او برای خانواده است . چهره سینمایی اثر با قدرت تکنولوژی به خوبی از پس فعال سازی آلاینده بر ذهن مخاطب بر آمده است . به عنوان مثال می توانیم به صداها ، رنگ های شدید مانند انفجار فضا پیما در سکانس آخر ، حذف سایه اجرام آسمانی و ... نام ببریم که نشان دهنده جزئی نگری کارگردان در به کارگیری همه ابعاد فیلمنامه است . از سویی دیگر بازی برد پیت بازیگر همواره در اوج سینمای جهان تاثیر بسیار بالایی در همذات پنداری مخاطب با واکنش های روانی شخصیت داستان نسبت به اتفاقات پیش رو و گذشته داشته است . سوالاتی که ربات روانشناس از سرگرد روی مک براید برای تعیین سطح سلامت او می پرسد ، نفوذ غیر قابل پیشگیرانه ای بر افکار مخاطب دارد . مخاطب در این لحظه جواب این پرسش ها را برای خود مرور می کند و ای بسا باعث کشف میزان ثبات روانی خویش در مقابله با لحظات استرس زا شود . 

*تزکیه نفس 

فرم اثر اجازه احساس خلع دراماتیک – حماسی را به مخاطب نمی دهد . این مشخصه باعث شده زرق و برق های یک اثر علمی – تخیلی به باور های واقعی تبدیل شوند و از طرفی زمان سینمایی اثر به طور نامحدود در کل فیلمنامه نمود پیدا کند . هر لحظه مخاطب با ویژگی جدیدی از سرگرد روی مک براید آشنا می شود و این ناشناختگی او تا پایانی که خود را در ثبات کامل شخصیتی و امیدوار به آینده زمین برای ربات روانشناس تعریف می کند مخاطب را به کاتارسیس تکنولوژیک می رساند . در واقع انسان پس از کشف دوباره آتش این بار به وسیله ابزار جدید - جدی تر و البته در حجمی وسیع به این نتیجه می رسد که برای تماشای زیبایی های دنیا گاهی نور یک شمع نیز کافی است . دوربین رو دست های «به سوی ستارگان» بسیار هوشمندانه و کاربردی انتخاب شده اند . خصوصیت ویژه دوربین روی دست پرتاب مخاطب از آنچه احساس می کند به سرزمینی کشف نشده از احساسات در بیرون از سینما است . به خاطر این موضوع فیلم سازان بزرگ کمتر از این شیوه فیلم برداری استفاده کرده اند . اما در این اثر به درستی لحظاتی دوربین روی دست قرار می گیرد و میزان شناخت شخصیت از سوی مخاطب را افزایش می دهد . «به سوی ستارگان» از جمله فیلم هایی است که احساسات انسان در فضا را به خوبی واکاوی کرده است و بدون شک یکی از مهمترین آثار سینمایی سال 2019 به شمار می رود . 

نویسنده : علی رفیعی وردنجانی