رستگاری در نابینایی

فیلم  bird box را از لحاظ موضوع می توان در رده آثاری همچون Happening  و Blindness  (که اقتباسی از رمان مشهور ژوزه ساراماگو است) قرار داد، مانند همین دو اثر کارگردان و نویسنده موضوع فیلم را چندان مورد کالبدشکافی علمی قرار نمی دهند و ترجیح می دهند خرده گیری منتقدان به نپرداختن به علت اپیدمی باشد تا به غیر علمی بودن و غیر واقعی بودن علت پیدایش آن. از آن مهمتر هسته داستان علت رخ دادن اپیدمی نیست بلکه رفتار انسان ها است. خلاصه داستان در دو کلمه قابل بیان است "آخرالزمان" موضوعی که چندی است در میان کارگردان های هالیوودی جایگاه محبوبی دارد و هر از گاهی شاهد یک اثر با این محوریت هستیم. فضای این چنین داستان هایی نیز شناخته شده است. یک رویداد جمعیت کره زمین را به ورطه انقراض سوق میدهد و در این بین شما شاهد داستان برخی از انسان ها در کشاکش میان مرگ و زندگی هستید. در فیلم قفس پرنده که با نقش آفرینی فوق العاده ساندرا بولاک، تروانته رودز و جان مالکوویچ همراه شده است تلاش برای بقا مفهوم متفاوتی دارد اگرچه به هیچ عنوان نباید انتظار داشته باشید با شاهکارهایی همچون جاذبه و مون لایت رو به رو شوید و باید در همین ابتدا سطح توقعات خود را در حد یک فیلم آخرالزمانی تعدیل کنید.

فضای فیلم در ابتدا کاملا دو قطبی می شود، یک انسان بدبین و پوچ با بازی مالکوویچ تبدیل به منفورترین اما واقعی ترین شخصیت داستان می شود. خواه بپذیریم یا نه اکثر ما رفتار مشابه وی خواهیم داشت. در مقابل سایرین به اتحاد هر چه بیشتر معتقدند و اولویت را بقا جمعی قلمداد می کنند و یا سکوت کرده و با وخامت اوضاع کم کم شخصیت اصلی خود را بروز می دهند. فیلم روایت ساده ای دارد و کمترین تلاشی بر عهده بیننده نیست صرفا به جهت ضعف در قدرت پدیده و لزوم ایجاد حرکت و تکاپو در داستان یک یار کمکی به پدیده ناشناخته داده میشود تا ضعف های او را پوشش دهد. به طور کلی هدف بقا است اما در شرایطی که قادر به دیدن نباشید.

از جمله نقاط قوت فیلم، می توان به فیلمبرداری مناسب آن اشاره کرد، حرکات به موقع دوربین و نماهای حساب شده نشان از توجه کارگردان بر این بخش از اثر خود را دارد.

نقطه عطف داستان انتخاب راهنما و دیده بان قایق در هنگام عبور از آب های خروشان است که به نظر سکانس ماندگار این فیلم است.

اما در مقابل نقطه ضعف هایی نیز دارد. اول از همه پایان بندی کاراکتر تام بسیار پیش افتاده و قدیمی و تکراری بود گویا اصلا نویسنده با بی حوصلگی تنها خواسته برای ادامه فیلم شخصیت او را جمع بندی کند. نکته دوم همان طور که ابتدا اشاره شد غیر قابل توضیح بودن ماهیت پدیده و علت وقوع آن است شما به هیچ عنوان توضیحی بابت این دو موضوع دریافت نمی کنید صرفا مشاهدات و مطالعات و حدس و گمان های کاراکترها را در اختیار دارید.

و یک مشکل جدی تر، این فیلم اثری نیست که بتواند در قسمت های بعدی حتی نیمی از محبوبیت قسمت ابتدایی را کسب کند چرا که ساختار علمی فیلم به شدت متزلزل است. حال آن که این پایان بندی به طرز مشکوکی ادامه کار را برای قسمت های بعدی باز گذاشته است.

در مجموع برای یک بار مشاهده فیلمی جهت گذراندن اوقات فراغت، کمی هیجان زده شدن انتخاب مناسبی است مطمئنا از آن دست فیلم هایی نخواهد بود که محو آن شوید اما بر اساس ایده داستان انتخای جدیدی است و ای کاش کارگردان ظرافت بیشتری برای روایت آن به خرج میداد.