فیلم کوتاه چشمبسته (حمید یوسفی) | مانده در میانه راه

اختصاصی سلام سینما - آریا قریشی: «چشمبسته» (حمید یوسفی) فیلمی است که جسورانه آغاز میکند اما در نهایت جایی در میانه راه از پیشرفتن بازمیماند. داستان فیلم در دوره سقوط هولناک بورس میگذرد اما طنین آشکاری از شرایط امروز را در خود دارد. نابینایی موقت یک پدر سنتی و سختگیر باعث میشود تا زنان خانوادهاش بتوانند پوشش و رفتار خود را مطابق خواسته خود تعیین کنند. همین خلاصه میتواند جنبه استعاری اثر را آشکار کند.
فیلم به شکلهای مختلفی به بحث تقابل نسلها و عدم پذیرش نسل جدید توسط نسل قدیم میپردازد. جدا از روابط خانوادگی، میتوان به جایی اشاره کرد که پدر (با بازی مثل همیشه خوب سیاوش چراغیپور) به جای رفتن به بیمارستان به یک دکتر مسن که رفیق 50 سالهاش است زنگ میزند و آن دکتر هم که با روشهایی سنتی کار میکند، میگوید کسانی که در بیمارستان حضور دارند فقط «یه مشت سهمیهای» هستند.
یوسفی و رومینا روشنبین (فیلمنامهنویس «چشمبسته») البته سعی کردهاند پدر را یک شخصیت تکبعدی نشان ندهند. او امین مردم است و در مقابل خانوادهاش هم قرار نیست صرفا یک سرکوبگر بیعاطفه باشد و رگههایی از عاطفه را در او میبینیم. با این وجود گاه بهنظر میرسد باقی ماندن در محدوده نگاه و درونیات پدر کار را خراب کرده است. برانگیزانندگی اصلی فیلم از نمایش زنانی میآید که آزادی اندک و غیرمنتظرهای را به دست آوردهاند اما فیلم کمتر به آنها نزدیک میشود و در عوض لحظاتی از خلوت پدر را به نمایش میگذارد که نشاندادن آنها بیشتر به کار غافلگیریهای لحظهای میآید تا برانگیزانندگی عمیقتر.
علاوه بر آن، بازگشت فیلم در انتها به همان ایده اولیه، ضرب کار را گرفته است و فیلم را بیشتر به یک شرح وضعیت تبدیل میکند تا اثری که یک تغییر واقعی را به نمایش بگذارد. «چشمبسته» فیلمی است که شاید تا سه سال پیش بسیار منطبق با وضعیت روز جامعه به نظر میرسید اما امروز، با وجود جسارت اولیهاش، هنوز محافظهکارتر از وضعیتی است که واقعا داریم در خیابان و جامعه مشاهده میکنیم.

نویسنده، منتقد و مدرس سینما. فارغالتحصیل کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی از دانشگاه تهران. فعالیت نوشتاریام را از سال 1387 شروع کردم و از خرداد 1404 بهعنوان سردبیر مشغول همکاری با «سلام سینما» هستم. هر چند هر چیزی جنس خوب و بد دارد و قائل به ارزشگذاری مطلق جریانهای سینمایی نیستم اما شخصاً عاشق سینمای کلاسیک (بهخصوص سینمای صامت) هستم. چرخههای سینمایی، تاریخ نقد فیلم در ایران، مطالعات ژانر و تاثیرپذیری سینما از جریانهای سیاسی و اجتماعی هم از حوزههای مورد علاقهام در مطالعات سینمایی محسوب میشوند.