هفتاد و پنجمین سالگرد "همشهری کین" و عذابِ اُرسن ولز برای پخش فیلم

اول ماه مِی مصادف است با 75 اُمین سالگرد "همشهری کین"، یکی از تحسین برانگیزترین و تاثیرگذارترین فیلم های تمام دوران. تشابهات واضحی بین کاراکتر اصلی فیلم و مرد قدرتمند و پرنفوذ روزنامه، ویلیام راندولف هِرست، کسی که مانع پخش و انتشار فیلم شد، وجود دارد. اما طرفداران "کِین" ممکن است از همه کشمکش های دیگرِ پشت صحنه از جمله تهدیداتی که برای طرح دعوی در دادگاه و ایجاد کمپینی برای تهمت زدن به ارسن ولز و بی آبرو کردنش به وجود آمده بود، خبری نداشته باشند. Variety همه رویداد هایِ تا اول ماه مِی سال 1941 که قرار بود اولین کار ولز پخش شود (آن هم با بسیار تاخیر) ، و همه مشکلاتی که بعدها برای ولز و پخش کننده اش، RKO، به وجود آمد را به ترتیبِ زمان آورده است.

13 ژانویه 1941: RKO برنامه ریزی کرد تا اولین اکرانِ عمومی فیلم در 14 فوبریه باشد. اما بنا به آرشیوهای Variety، هِرست تهدید کرد تا از طریق دادگاه باعث ممنوعیت فیلم شود و بدین طریق جلوی اکران و انتشار "همشهری کین" را بگیرد. رئیسِ وقتِ RKO، جورج شِیفار، با وکیلان هِرست ملاقات کرد و فیلمنامه، " زیر یک میکروسکوپ قانونی" گذاشته شد و دنبال هرگونه مطلبی که نسبت به هِرست افترا آمیز باشد، گشتند. شِیفار گفت که " هیچ ملاحظه جدی" به این ایده که از پخش فیلم خودداری شود نداده است. حتی هِرست به 17 روزنامه نگار خودش گفت که آنها حق نام بردن از RKO را ندارند، البته خارج از تبلیغات؛ زیرا در آن ایام تبلیغات روزنامه ای، کلیدی برای بازاریابی و فروش فیلم به حساب می آمد و این واقعا ناتوانی جدی به حساب می آمد.

26 فوریه: به جای اعتنا نکردن به RKO، هِرست تصمیم گرفت تا کمپانی را بی آبرو کند. یک تهیه کننده اروپایی به نام جوزف اِرمولیف برنده رأیی بر علیه RKO به ارزش 7000 دلار شد؛ حکمِ دادگاهی که اغلب روزنامه ها از آن غفلت کردند. با این وجود، داستان در تمام صفحاتِ اولِ روزنامه های هِرست چاپ شد و تازیانه ای بود بر هر دوِ استودیو و رئیسش، شِیفار. ضمنا Variety گفت "فیلم کِین برنامه ریزی شده بود تا ظرف دو روز، اکران و منتشر شود" اما حتی یک روزِ اکران هم برای فیلم تعیین نشده بود. گفته شده است که ویلیام راندولف هِرست مدام در حال اعمال فشار بر هیئت مدیره RKO بود مبنی بر اینکه از انتشار فیلم خودداری کنند و فیلم رنگ اکران به خود نگیرد.

12 مارس: ولز اعلام کرد که از RKO شکایت میکند تا مجبور به اکران فیلم شوند. بنا به گفته وکیل ولز، آرنولد وِیسبِرگر، در قرارداد ولز آمده بود که فیلم باید ظرف مدت سه ماه از تاریخ تحویل فیلم به کمپانی، اکران و منتشر شود ( ولز ادعا نمود که تاریخ تحویل، اول فوبریه بوده است ولی RKO اعلام کرد بَعدتر فیلم را دریافت کرده است). RKO پیش نمایش فیلم برای اهل مطبوعات که قرار بود در 7 آوریل رونمایی شود را لغو کرد ولی وعده ی نمایش فیلم در سینماهای معدود و با صندلی های رزرو شده ظرف مدت یک ماه در لس آنجلس، نیویورک و شیکاگو را داد. نمایش فیلم در دو سالن نمایش، در هر شهر میباشد؛ " یکی از سالن ها به صورت دو سئانس در روز با صندلی های رزرو شده و سالن دیگری با نمایش های متداوم برگزار میشود."

10 آوریل: فیلم آنقدر جنجال آفرین بود که Variety تصمیم گرفت تا روز رسمیِ نقدِ فیلم صبر نکند و یک "پیش نمایشِ فیلم " به صورت نقد طولانی ارائه دهد و آنچنان اشتیاق و ذوقی را  به وجود آورد که فیلم یک "شاهکار بصری" است و نقطه عطفی به حساب می آید. این مقاله همچنین حمایت نامحسوسی از RKO کرد و در آن گفته شده است اگر اجازه دهند این فیلم در مسیر اصلی خودش به نمایش درآید موفقیت فوق العاده ای به ارمغان می آورد و فیلم برای شخصیت مرکزی (هِرست) به هیچ عنوان توهین آمیز نبوده است. بودجه فیلم در حدود 1 میلیون دلار تخمین زده شده بود.

16 آوریل: نقد رسمی " همشهری کین" حتی بسیار پرشورتر بوده، و در آن از فیلم به عنوان "موفقیت و دستاورد عظیم" یاد شده است. منتقد نیویورکی، جان سی فلین، به درستی پیش بینی کرد که این فیلم کارگردانانِ دیگر را تحت تاثیر قرار خواهد داد تا خلاقیت بیشتری از خودشان نشان بدهند.

23 آوریل: RKO شروع به پیش گُزین کردن تاریخ اکران فیلم در شهرهای اصلی می کند. هِرست سعی کرد به ولز، اتهام گرایشات کمنیستی بزند تا  لژیون آمریکایی، سربازان بازنشسته جنگ های خارجی و سایر گروه های وطن دوست را تشویق به مقابله با او کند.  نمایندگان هِرست مدام از هیئت انتخاب خدمت سربازی اجباری می پرسیدند که چرا ولز به خدمت سربازی فراخوانده نشده است. روزنامه های هِرست از هرگونه تبلیغی برای فیلم خودداری میکردند و Variety  این گزارش را داده است:  "آزارِ ولز توسط عکس های هِرست در پالم اسپرینگ که سعی در گرفتن عکس های شخصی از او را دارد."

1 مِی: فیلم در " کاخ" نیویورک اکران میشود. همچنین در 6 مِی در شیکاگو و در 8 مِی در ال کاپیتان در لس آنجلس به نمایش در می آید.

28 مِی: اورسن ولز در گروه 1- بی توسط هیئت انتخاب خدمت اجباری، به دلیل داشتن آسم نایژه ای  قرار می گیرد.

16 اکتبر: پنج ماه پس از اولین نمایش در لس آنجلس، یکی از روزنامه های هِرست اولین تبلیغش را برای همشهری کین در اندازه بسیار محدودی آورد. روزنامه های لس آنجلس تایمز و اخبار، شروع به تبلیغ و ترویج نمایش جدید فیلم در سالن نمایش هاوایی در هالیوود کردند، ولی هِرالد اکسپرس و ِاگزَمینر که هِرست صاحب آنها بود تبلیغشان را فقط به این عبارت محدود کردند: " فردا آغاز میشود. گیرایی پرده بزرگ! از ابتدا ببینید. سالن نمایش هاوایی." نامی از فیلم، استودیو و کارگردان هرگز  برده نشد.

29 اکتبر: هشتمین نسخه سالگرد روزنامه Variety، خلاصه ای از باکس آفیس سال گذشته برای لس آنجلس را آورد. بیشترین فروش فیلم که در طول 32 هفته در کارتای سِرکِل به نمایش در آمد متعلق به فیلم "فانتزی" با 264 هزار دلار (میانگین، 8250 دلار در هفته) بود. "همشهری کین" در ال کاپیتان به صورت نمایش های معدود و رزرو شده به نمایش در می آمد که در طول 7 هفته اکران به فروش 36500 دلار دست یافت (میانگین، 2514 دلار در هفته). در نهایت فیلم در مجموع با فروش قابل قبولی همراه بود ولی نظرِ عموم مردم هرگز در حدِ شوق و اشتیاق منتقدان نبود.

4 مارس سال 1942: بعد از 26 فوبریه یعنی تاریخ برگزاری مراسم اسکار در هتل بیلتمور، در هفته نامه Variety  آمد که بزرگترین ناراحتیِ عصر، " تقریبا شکست کامل" فیلم "کین" بوده است (با 9 نامزدی برای اسکار و تنها برنده در یک رشته برای فیلمنامه نوشته ی ولز و هرمن مانکیویتز). در آن ایام، 10000 عضو از صنف های مختلف در       برگه ی نهایی رای گیری برای اسکار رای میدادند، در صورتیکه بیشترشان از اعضای آکادمی اسکار نبودند. "چه قدر دره من سرسبز بود" با 5 بُرد از 10 نامزدی، برنده بزرگ مراسم شناخته شد. گزارشگر بی نامِ Variety بر این تئوری استوار بود که نتایج به خاطر تعداد زیاد رای دهندگان، نزدیک به 6000 نفر، برای رأی به بهترین فیلم می باشد. " مردم عادی یک فرد معمولی را به یک نابغه  ترجیح میدهند."

نویسنده: Tim Gray

ترجمه اختصاصی سلام سینما: سالار رسولی کیا

منبع: ورایتی