شب سینمایی تئاتر

هفتمین شب از چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را به واسطه حضور رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی و مهدی شفیعی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان سینمایی در تماشاخانه ایرانشهر می‌توان شب سینمایی تئاتر نامید. در این شب همچنین گریگور هاکوپیان سفیر کشور ارمنستان در میان دو دقیقه تشویق ممتد تماشاگران در پایان نمایش «یک ساعت خاطره» از ارمنستان، به تماشای اثری از کشورش نشست. روز دوم سلسله نشست‌های «بررسی مسائل توسعه تئاتر در ایران» با موضوع «توسعه تئاتر ملی (تزئین یا ضرورت)» هم با حضور صدرالدین زاهد و قطب‌الدین صادقی برگزار شد. قادر آشنا، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور نیز از این گفت که تحلیل و نقد جشنواره چهل‌وسوم بی‌توجه به شرایط زمانه دور از انصاف است. این شب به رسم نامگذاری شب‌های جشنواره از سوی دبیرخانه، به نام جمشید مشایخی نامیده شده بود.

سینمایی‌ها در سالن تئاتر

سه‌شنبه، نهم بهمن‌ماه، هفتمین شب از چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، شبی بود که رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی و مهدی شفیعی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان سینمایی آن را برای تماشای تئاتر انتخاب کرد. آن‌ها به همراه حسین سلیمی عضو شورای سیاستگذاری جشنواره، خیرالله تقیانی‌پور دبیر جشنواره و حجت‌الاسلام محمدمهدی بهداروند مشاور دبیر جشنواره به تماشاخانه ایرانشهر رفتند. نمایش «خارشتر» به نویسندگی هدی آهنگر و کارگردانی سیدعلی موسویان اثری بود که میزبان رئیس سازمان سینمایی و هیات همراه شد. این نمایش پیش از این در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رفته بود. آن‌چه رئیس سازمان سینمایی به تماشایش نشست اثری بود که دغدغه سه نسل متفاوت از نوادگان یک اشراف‌زاده قجری را به تصویر می‌کشید و سعی داشت در قالب کمدی نقدی باشد بر توجه بیش‌ازحد آدم‌ها به حواشی به جای پرداختن به اصل زندگی. در این شب قادر آشنا دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در حاشیه حضور در چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با بیان این که نقد و تحلیل جشنواره بی‌توجه به شرایط زمانه، بی‌انصافی است اضافه کرد با توجه به تجربیاتی که در این سال‌ها در حوزه تئاتر داشته‌ است باید به مدیران و برگزارکنندگان این جشنواره خسته نباشید و تبریک بگوید چرا که این رویداد هنری را آبرومندانه برگزار کردند.  

شب شلوغ سنگلج

یک لابی شلوغ، حضور حداکثری تماشاگران و دو دقیقه تشویق ممتد در پایان نمایش، این‌ها اتفاقاتی بود که در هفتمین شب از چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در تماشاخانه سنگلج رخ داد. در این شب نمایش «یک ساعت خاطره» به نویسندگی کارینه خودیکیان و کارگردانی واهه شاهوردیان از ارمنستان روی صحنه رفت. نمایشی که گریگور هاکوپیان سفیر کشور ارمنستان با هیات همراه به تماشای آن نشست. «یک ساعت خاطره» دومین اثر از کشور ارمنستان بود که در چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اجرا شد. پیش از این نمایش «آرداقیون» به کارگردانی ژیرایر داداسیان در سومین روز از این رویداد در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رفته بود. هاکوپیان ابراز امیدواری کرد همان‌قدر که تماشای «یک ساعت خاطره» برای او و هیات همراهش لذت‌بخش بوده است برای تماشاگران ایرانی نیز لذت‌بخش بوده باشد.

تئاتر ملی؛ تزئین یا ضرورت؟

هفتمین شب از جشنواره چهل‌وسوم مصادف بود با دومین شب از سلسله نشست‌های «بررسی مسائل توسعه تئاتر در ایران». موضوع این نشست «توسعه تئاتر ملی (تزئین یا ضرورت)» بود و سه‌شنبه هشتم  بهمن‌ماه با حضور صدرالدین زاهد و قطب‌الدین صادقی به میزبانی علیرضا نراقی در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. خیرالله تقیانی‌پور دبیر جشنواره نیز در این نشست حاضر بود. «در هیچ‌‌کجای دنیا، هرگز، روح هنری‌وفرهنگی به کارهای خارجی فروخته نمی‌شود ولی ما در ایران تبدیل به مفسر کارهای خارجی به ابتدایی‌ترین صورت ممکن شده‌ایم.» این بخشی از صحبت‌های قطب‌الدین صادقی، نمایشنامه‌نویس و کارگردان شناخته‌شده تئاتر بود که در این نشست مطرح کرد. او که خود در جشنواره چهل‌‌وسوم نمایش ایرانی «سفرنامه آبجی‌مظفر» را روانه صحنه کرده است همچنین اشاره کرد اساسنامه تئاتر ملی یک هفته قبل از عید نوروز ۱۴۰۲ نوشته‌ شده است. او از دولت خواست این اساسنامه را عملی کند. صدرالدین زاهد، بازیگر، کارگردان و مترجم تئاتر و از بنیان‌گذاران تالار چهارسوی مجموعه تئاتر شهر نیز با بیان این که حرف‌هایش را در شورای سیاست‌گذار جشنواره چهل‌وسوم بیان کرده است ابراز خوش‌‌حالی کرد که گوش شنوایی برای شنیدن آن‌ها وجود داشته است. زاهد همچنین نسبت به این که این حرف‌ها از طرف جامعه حاکم نیز پذیرفته شود ابراز امیدواری کرد.

از حضور چهره‌ها تا شبِ شهرهای ایران

جدا از نمایش‌های روی صحنه رفته در تماشاخانه ایرانشهر و سنگلج؛ «خارشتر» و «یک ساعت خاطره»، در هفتمین شب از جشنواره چهل‌وسوم، تئاتر شهر میزبان چهره‌ها و دو نمایش از دو گوشه ایران بود. «این دنیا یه کنسرت.... به من بدهکاره» به نویسندگی و کارگردانی سهند خیرآبادی نمایشی بود که با بازی دو چهره؛ امیرمهدی ژوله و الیکا عبدالرزاقی روی صحنه رفت. این نمایش پیش از این در دوبی، تالار چهارسوی تئاتر شهر و پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه رفته بود. دو نمایش دیگر تئاتر شهر در این شب «مکبثک» به نویسندگی افق ایرجی و کارگردانی محمدجواد شریفی از اراک و «چمدان‌های چرخدار» به نویسندگی کرامت یزدانی و مجتبی لاله‌زاری از یزد بودند. تالار مولوی در شب هفتم از جشنواره چهل‌وسوم میزبان برگزیده جشنواره سودای عشق؛ «بوکسور» به نویسندگی و کارگردانی کیانوش احمدی شد و تالار حافظ از گروه مشهدی نمایش «تلقین» به نویسندگی و کارگردانی احسان دبیر میزبانی کرد. تالار وحدت هم مانند شب پیش میزبان نمایش ترکی «ستارخان» به نویسندگی و کارگردانی یعقوب صدیق‌جمالی از تبریز بود.

در بخش خیابانی نیز ۵ نمایش در محوطه مجموعه تئاتر شهر، یک نمایش در محوطه میدان هفت‌تیر، یک نمایش در فرهنگسرای رازی، یک نمایش در ایوان انتظار متروی میدان ولیعصر و یک نمایش در گذر فرهنگ منطقه عباس‌آباد اجرا شد. با این حساب می‌توان گفت در هفتمین شب از جشنواره چهل‌وسوم به نسبت شب‌های پیش بیشترین تعداد نمایش‌های خیابانی اجرا شد. «کیمیا»، «ترانسفر»، «هچل»، «مرکب» و «شمس» نمایش‌هایی بودند که در محوطه بیرونی مجموعه تئاتر شهر اجرا شدند. همچنین «پاپیون قرمز» در محوطه میدان هفت‌تیر، «اعترافات یک مجرم» در فرهنگسرای رازی، «میم مثل مجیده» در ایوان انتظار متروی ولیعصر و نمایش میدانی «ساعر۵» در گذر فرهنگ منطقه عباس‌آباد اجرا شدند. ضمن این که نمایش‌های خیابانی «اتنو» و «البسته» به کارگردانی شیشکینا انایوریونا از روسیه در پهنه رودکی اجرا شدند. این دو نمایش چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه، دهم، یازدهم و دوازدهم بهمن نیز اجرا می‌شوند. بخش به علاوه‌‌فجر با حضور تماشاخانه‌های خصوصی نیز پس از پشت سر گذاشتن روزهایی با سه نمایش، در شب هفتم میزبان چهار نمایش شد. «پس از» به نویسندگی و کارگردانی مرتضی کوهی در تئاتر هامون، «چوکوویچ نادان اثر آنتوان چخوف» به نویسندگی و کارگردانی مجید میرسلیم‌وند در تماشاخانه همای سعادت، «خشت خام خانه» به نویسندگی و کارگردانی علی اصغری در عمارت نوفل‌لوشاتو و «جایی میان خوک‌ها» به نویسندگی آئول فوگارد و کارگردانی پدرام آزموده در تماشاخانه صحنه آبی اجرا شدند.

هفتمین شب از جشنواره چهل‌وسوم، با روی صحنه رفتن ۸ اثر در بخش صحنه‌ای، ۱۱ اثر در بخش خیابانی و ۴ اثر در بخش به‌علاوه‌فجر به پایان رسید. چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از سوم تا سیزدهم بهمن‌ماه به دبیری خیرالله تقیانی‌پور در حال برگزاری است.