حشو و هجو محتوایی
ساسان حیدری یافته ملقب به ساسی مانکن آثاری را تولید میکند که جامعه امروز جوان و البته ناآگاه در رابطه با مضامین فرهنگی و اجتماعی میپسندد. این تعمیم علاقه به نوعی از موسیقی و به طور کلی هنر، مشخصا در اثر اخیر او «برادران لیلا»، یک سوءاستفاده از چالههای فرهنگی در جامعه است. این به اصطلاح خواننده با استفاده از مهندسی تبلیغات به درستی جامعه هدف را شناسایی کرده و میداند در حال حاضر باید چه حرفی بزند که فضای مجازی را بترکاند. این نقطه ضعف فرهنگی از نقطه ضعف در باورها و شناسایی تعدد فرهنگ در ایران میآید. چنین تالی فاسدی در هیچ کجای جهان دیده نمیشود. اینکه مثلا وقتی این خواننده از یک پورن استار در موزیک ویدئو ترانهاش استفاده میکند چرا باید مهم شود؟ اینکه در آهنگ اخیرش «برادران لیلا» روستایی را دستمایه قرار داده کجای خواستگاه هرمونوتیک این خواننده است؟ چه بخواهیم، چه نخواهیم این سلبریتی تاثیر بالایی با ریتم 6،8 خود و آهنگهایی که اصلا شاید محتواشان مهم نباشد و شنونده فقط میخواهد برقصد، بر جامعه و فرهنگ ایران دارد. به وفور حتی در صفحه این خواننده میبینیم، همراه خوانی دخترانی را که فقط صرف سرگرمی و رقص خواننده را دنبال میکنند و این همه خواسته چنین محتواهای ناهنجاری است. باید امثال مانکن و کسانی را که به او خوراک محتوایی میدهند برای چنین ساختارهای ضد ساختاری را نفر اول و الگوی یک مبارز فرهنگی با جامعه ایران بدانیم و برای روبهرو شدن چند سلام فرمانده و وجود خوانندههای ارزشی خیلی کم است و هرگز کافی نخواهد بود.
*چرای بزرگ
ما وقتی از ترانه صحبت میکنیم در حال گفتمان درباره ادبیاتی هستیم که عقبه غزلیات و رباعیات را با خود حمل میکند. منظور حتما مخاطب است که چرا باید امثال تتلو و مانکن را دنبال کند و سینه چاک این افراد باشد. حق انتخاب قرار نیست با جهل باشد. این جهل را آنان که برای پیشرفت فرهنگ اسلامی – ایرانی کشور هیچ برنامهای ندارند به وجود آوردهاند. نادانی مخاطبانی که برایشان مهم نیست محتوایی که میشنوند، چه کسی و چه باوری را درحال مسخره کردن است یا اتفاقا آنان میدانند و از مسخره کردن لذت میبرند، اما باور کنید فقط از تمسخر است که حشو و هجو به وجود میآید. لحظه شماری برای انتشار آثار این افراد از نبود مدافع خبر میدهد. اگرچه در حال حاضر این مقایسه خیلی دور است اما ما وقتی میشنویم کارگردان «زخم کاری» میگوید: شما که همه قسمتها را میبینید و این برای من برد است، واقعا جای تاسف دارد، جای تاسف دارد وقتی فضای مجازی از جلوههای یک بازیگر پورن استار که ادای سمیه روستایی در «ابد و یک روز» را در میآورد، پُر میشود، خیلی تاسف برانگیز است که مثلا رابطه قریشی و تتلو برای جامعه ایرانی دغدغه شود. چرای بزرگ این است که چه ارتباطی یافت میشود میان آثار روستایی و مانکن؟ جامعه ما فرهنگی دارد که مدام در حال پُز دادن با آن است اما دیگر نمیداند این فرهنگ چگونه با حملات ضدفرهنگی که توسط خودیها مدیریت و برنامهریزی میشود در حال فروپاشی است.
*انتخاب
واقعیت این است که نباید پرسید انگیزه تولید چنین آثار مشمئزکنندهای چیست باید از کسانی که این آثار را با صدای بلند پخش میکنند و در خیابان با ماشینها دور دور بازی میکنند، پرسید این آهنگ چه حسی به شما میدهد؟ پس از بررسی جوابها به این نتیجه دستپیدا میکنیم که جامعه معترض است و برای ابراز اعتراض خود به چنین محتواهایی که ریشه فرهنگ را میخشکاند، متوسل میشود. باید فهمید چرا نهخودیها که حالا آنسوی آبها هستند، با صدای بلند و بدون ترس اعتراض میکنند؛ باید فهمید و پرسید چگونه ساسی مانکن فهمیده چه چیز جامعه ایرانی را به وجد میآورد و ما هنوز در پیچ و خم یک غصهایم؟ واقعیت ضدهنجار فرهنگ ایرانی را باید در فضای مجازی رصد کرد وقتی این اعتراض مجازی تبدیل به اعتراض در سطوح شهر شد دیگر اسمش اعتراض نیست، بلکه اسمش مستقیما لجبازی کودکانه با هنجارهایی است که پدران و مادران ما با آن بزرگ شدهاند. نکته مهمی که باید درباره فرهنگ بگویم این است که فرهنگ مانند لباسفروشی یا مغازه مواد غذایی نیست که شما هرچه میلتان کشید انتخاب کنید، فرهنگ انتخاب نیست، بلکه باور و قسمت کمی از آن عادت است. باور کنید کسی که دلش برای فرهنگ ایران و ایرانی بسوزد هرگز محتواهایی مانند مانکن تولید نمیکند که مثلا بعدش بگوید این اثر برای کودکان مضر است. تو وقتی میدانی که این اثر را کودکان زودتر از پدر و مادرها میبینند چرا تولیدش میکنی و یکه بعد بگویید نبینید، غیر از این است که میخواهی تبلیغات را مهندسی کنی؟
علی رفیعی وردنجانی