" رگ خواب "

" محمود نامی "

نقد فیلم نهنگ عنبر 2 ( سلکشن رویا )

" رگ خواب "

" دهه 60 برای عطاران دکان عطاری شده است که در آن با مخلوط کردن ده ها ادویه، ترکیب جدیدی را بوجود آورد که مشتری پسند و پرفروش باشد."

سامان مقدم و درواقع اگر درست تر بگوئیم عطاران، با نهنگ عنبر 2 نشان داد که در مسیر ساخت فیلم های کمدی، تنها راه خود را نیافته، بلکه رگ خواب تماشاچی ایرانی را نیز بدست آورده و در ادامه روند فیلم سازی خود، آن را مبنا و اصل قرار داده است. طبیعی هم هست از کسی که نگاه به گیشه و کلیشه دارد، نباید انتظار فیلم فاخر برود، خود عطاران نیز شاید به این امر معترف باشد، اما کدام بقالی است که بگوید، ماست من ترش است.

" نهنگ عنبر 2 " همان مسیر " نهنگ عنبر 1 " را می رود، طنز موقعیت و طنز کلامی با چاشنی لودگی، با استفاده از اتفاقات و رویداد های دهه 60. دورانی که باید آن را دوره ممنوعیت ها خواند و به حال نسل جوان آن دوره گریست. عطاران اما این هنر را دارد که بدون توجه به شرایط  دراماتیکی جوانان آن دوره، از گرفتاری و مشکلات آنان موقعیت طنز خلق کند و تماشاچی را که علی الاصول با دیدن شرایط تلخ آن دوره باید به گریه بیافتد، با خود همراه ساخته و صدای خنده اش را بلند کند. 

دهه 60 در واقع برای عطاران دکان عطاری شده است که در آن با مخلوط کردن ده ها ادویه، ترکیب جدیدی را بوجود آورد که مشتری پسند و پرفروش باشد. 

عطاران رگ خواب ملت را بدست آورده است، وی مردم گریزان از سیاست و خسته از حجم وسیع مطالب سیاسی، نظامی، اقتصادی، فلسفی، دینی، جنگ، درگیری، انتحار و.... را که در قالب میلیون ها پیام روزانه از طریق شبکه های اجتماعی به مغزش فرو می رود،  به سیرک خود دعوت می کند تا دلقک های سیرک، ساعتی را بدور از مباحثی که گفته شد، برای آنان برنامه اجرا می کنند و طبیعی است مرد و زن و کودک از دلقک بازی خوششان بیاید و خوشحال و راضی از پولی که بابت بلیط پرداخته اند و زمانی که صرف کرده اند، دیگران را نیز به تماشای فیلمی فرا خوانند که قاعده بازی و روزمرگی را کمی و تا حدودی بهم زده و آنان را برای لحظاتی هم که شده، از دنیای مجازی و وقایع تلخ دور نگاه داشته است.

سیرک نیمه موزیکال عطاران، از همه عناصر لازم برای خنداندن تماشاچیان چون طنز موقعیت، طنز کلامی، رقص دختران، آوازخوانی آنان، آهنگ های تند، راک اند رول، ریش و پشم، مافیا ( بادیگارد های پدرخوانده)، لودگی، نوعی جسارت کلامی مسخره آمیز در ارتباط با دو شاعر بزرگ میهن (استاد شهریار و سهراب سپهری) و .... بهره گرفته است. در این میان جالب تر  اینکه عطاران با گریز به مسئله جنگ تحمیلی در دهه 60، همچون اخراجی های یک، سعی در خلق موقعیت دراماتیک ملی و مذهبی ناشی از اتفاقات جبهه، جنگ، شهید و شهادت می کند تا تماشاچی را حتی اگر برای لحظاتی هم که شده، درگیر صحنه های دراماتیک ناشی از اتفاقات جنگ نماید تا در ادامه موقعیت های طنز فیلم، بیشتر به آنان خوش بیاید، که الحق باید گفت: دست مریزاد، عطاران، تو واقعا رگ خواب ملت را به دست آورده ای...

پس اگر می خواهید لحظاتی سرگرم کننده داشته باشید، می توانید به تماشای نهنگ عنبر 2 در سیرک عطاران بنشینید. وقتی ملت سرگرمی دیگری ندارد، گرفتار روزمرگی شده و از ده ها مشکل کوچک و بزرگ رنج می برد، بالاخره سامان مقدم وعطارانی پیدا می شوند که برای لحظاتی هم که شده، آنها را سرگرم و جیب خود را پر نمایند. 

فیلمی که از ساختار مناسب برخوردار نبوده، از قصه منسجم بهره نمی برد، از بازیگرانش خوب بازی نگرفته و تعداد قابل توجهی سکانس بی مورد دارد، اما اینکه با دارا بودن صحنه هائی که قبل از این، از ممیزی رد نمی شدند، اجازه نمایش گرفته!! باز خود یک هنرمندی دیگر از سوی عطاران است که قابل توجه می نماید. یادمان باشد که برخی از فیلم های ساخته شده در ایران، صرفاً بخاطر وجود تک صحنه ای، یا دچار تیغ سانسور شدند و یا اینکه اصولا اجازه نمایش نیافتند. لذا نمایش عنبر 2 می تواند محک خوبی برای سایر فیلم هائی باشد که در آینده تولید خواهند شد. نهنگ عنبر به این سوال پاسخ خواهد داد که آیا اعتدال و توسعه در سینمای ایران جای خود را باز کرده یا اینکه دوباره هر کسی شلوار لوله تفنگی پوشید با دستبند دستگیرش خواهند کرد؟

سکانس های پایانی فیلم و مهمتر از همه تغییر ژانر فیلم، بوضوح با این هدف نوشته شده که زمینه ساز ساخت قسمت سوم  باشد، عطاران بر اساس شناخت از شرایط جامعه، حدس می زد که نهنگ عنبر 2 فیلمی پر فروش از آب در آید، لذا با دراماتیک نمودن سکانس های پایانی فیلم و نیمه تمام گذاشتن قصه پر غصه ارژنگ و رویا، در آینده برای ساخت اپیزود 3 این فیلم اقدام خواهد کرد، لذا کوچکترین تردیدی در این خصوص به خود راه ندهید.#