قاتلی که سریع ردش را زدند!

 شخصاً علاقه‌ای به سریال‌های محصول کشور بریتانیا ندارم؛ چون از نطر فرم و محتوا برای من غریب است. می‌توان به سبک کمدی‌های ریکی جراویس در سریال‌های اداره (Office) یا Extras اشاره کرد که گرچه منتقدان آن دو اثر را جز بهترین کمدی‌های تاریخ سریال می‌دانند اما برای بنده این نوع کمدی‌ها، لوس و خشک است و در همین تازگی‌ها، مینی سریال دیگری به نام باروت (GunPowder) را مشاهده کردم که نه تنها از لحاظ ساختار و روایت ضعیف بود، بلکه ایرادها و گاف های گل درشتی در این مجموعه کوتاه وجود داشت که غیر قابل چشم پوشی بود. مینی سریال محصول مشترک شبکه Netflix و BBC به نام وثیقه (Collateral) هم ایراداتی مشابه مانند سایر مجموعه‌های تلویزیونی کشور بریتانیا دارد؛ سریالی که شروع کوبنده‌ای دارد اما رفته رفته، تمام گره‌ها سریع و بدون تأمل برای بیننده باز می‌شود و قهرمانان پلیس داستان، قاتل را بدون دردسر پیدا می‌کنند .

 گرچه ساختار مینی سریال باید این گونه باشد که سریال در همان چند قسمت محدود به پایان برسد، اما مینی سریالی که می‌خواهد در ژانر جنایی/پلیسی ساخته شود، باید طراحان آن از هوش و ذکاوت کافی برخوردار باشند که بتوانند بدون هیچ گونه ایراد و کم و کاستی، اثری قابل قبول تولید کنند. به عنوان نمونه می‌توان مینی سریال آن شب (The Night Of) را مثال زد که یک اثری ممتاز در ژانر جنایی است. 

داستان درباره یک مهاجر سوری به نام عبدالله آصف که به‌عنوان پیک موتوری در مغازه کوچک پیتزافروشی در لندن مشغول به‌کار است. او که از طرف مسئول پیتزافروشی، لاری، موظف می‌شود که پیتزای خانم کارن را به منزلش برساند اما درراه برگشت، توسط شخصی مرموز به ضرب گلوله کشته می‌شود. پلیس ها به‌سرعت سر صحنه قتل می‌آیند و کارآگاه ارشد، کیپ گلسپی (با بازی کری مولیگان) هم از سر می‌رسد تا این پرونده قتل را رسیدگی کند. در میان این خط اصلی داستان، داستان‌های جزئی دیگر هم به وقوع می‌پیوندد؛ مثل رابطه خلاف عرف یک کشیش خانم باهم اتاقی‌اش که مورد اعتراض اسقف قرار می‌گیرد، داستان نماینده پارلمان انگلستان که دردسرهای فراوانی، همسر سابقش برای او به وجود آورده است و تحت شعاع قرار گرفتن زندگی یک افسر نظامی زن که مدام توسط افسر ارشدش، مورد آزار و اذیت جنسی قرار می‌گیرد و… که متأسفانه این داستان‌های جزئی (به‌جز نمونه آخری) نه تنها کمکی در جلو بردن خط اصلی داستان نمی‌کند، بلکه برای بیننده تکراری و حوصله سر بر است؛ چون چنین داستان‌های جزئی در سریال‌های برتری چون قتل (The Killing) یا گریس پوینت (Gracepoint) به خوبی پرداخته‌شده است.

مینی سریال وثیقه، نگاهی واقع‌گرا به وضعیت کنونی کشور بریتانیا و شهر لندن دارد. همان‌طور که اطلاع دارید، کشورهای اتحادیه اروپا به‌صورت داوطلبانه، اجازه ورود مهاجران سوری و عراقی به کشورهایشان را نیز داده اند که متأسفانه عده کثیری از آن‌ها به‌صورتغیرقانونی وارد این کشورها می‌شوند. انگلستان از آن کشورهایی است که در این مدت، مهاجران زیادی را پذیرفته است که البته این مهاجران در طی این سال‌ها، امنیت این کشور را به خطر انداخته‌اند. تعدادی از این مهاجران به تروریست‌هایی خطرناک تبدیل‌شده‌اند و عده‌ای دیگر هم توسط تعدادی از شهروندان بریتانیایی نژادپرست، مورد آزار و اذیت فراوانی قرار گرفته اند. خوشبختانه مینی سریال وثیقه در نشان دادن این فضای ناامن انگلستان و رساندن پیام خود، موفق عمل کرده است، گرچه زیاد در دل این موضوعات سیاسی نفوذ نکرده است، اما توانسته مفهوم خود را به بیننده، واضح و روشن منتقل کند.

بازی بازیگران در یک کلام معمولی است؛ اما تنها کسی که نقش آفرینی‌اش بیش‌تر از بقیه به چشم می‌خورد، بازی کری مولیگان است. شکی نیست که او بازیگری تواناست، بازی خاطره‌انگیزی را در فیلم‌های شرم (Shame) و راننده (Drive) انجام داده است اما مینی سریال وثیقه، بهترین هنرنمایی او نیست؛ شخصیت‌پردازی درستی دارد؛ مأموری خونسرد که لحنی رک و بعضی‌اوقات شوخ‌طبع است و حتی تن صدایش در این مجموعه، کاملاً تغییریافته است. اما کاراکتر وی برای بیننده چندان جذاب نیست. نمونه‌های بهتری از کارآگاهان زن را در سریال‌هایی چون قتل (The Killing) و پل (The Bridge) می‌توان به‌جای وی اشاره کرد.

یکی از سرنخ‌هایی که کیپ در طول اپیزود سوم به‌دست می‌آورد، تلفن همراه خواهر عبدالله است. تک سرنخی که با جلو رفتن آن، تمام سرنخ‌های مهم و جدی داستان که می‌توانستند در پیچیده کردن روایت، بیننده را به تأمل وادارد، ناگهان همه سرنخ‌ها فراموش می‌شوند و کیپ خیلی سریع‌تر و غیرقابل‌باور از نوع ضعیفش، تمام کسانیکه در قتل عبدالله دست داشتند را پیدا می‌کند و حتی در تک سکانس اعتراف گیری ضعیف و پیش‌پاافتاده، شخص مظنون، تمام هویت افرادی که در این جنایت دست داشته‌اند را افشا می‌کند که  کارگردان و نویسنده هرچه سریع تر، سروته سریال را در مدت ۵۷ دقیقه پایانی به هم بیاورند!

مینی سریال وثیقه با ایراداتی که در دو اپیزود پایانی دارد، هم چنان یک انتخاب ایده آل برای تماشای یک مجموعه در این ایام تعطیلات نوروز برای ایرانیان می‌تواند باشد. تا پخش نشدن خیلی از سریال های باکیفیت سال ۲۰۱۸، وثیقه تا الآن توانسته در جذب بینندگان و منتقدان، موفق عمل کند.