اختصاصی سلام سینما - خودتان را برای تماشای فیلمی از یک کارگردان تازه‌کار اما بااستعداد یعنی امیرحسین عسگری آماده کنید. کارگردانی که با فیلم اولش «بدون مرز»‌، خود را به‌عنوان یک فیلمساز تکنیکی به سینمای ایران معرفی کرد که دقت ویژه‌ای به جزئیات دارد و هرآنچه در فیلم‌هایش تصویر می‌کند و پیش روی تماشاگر قرار می‌دهد، فکر شده است.

هرچند «بدون مرز» با وجود گیرایی و جذابیتش یک فیلم محجور باقی ماند اما در خاطر معدود تماشاگرانی که آن را در جشنواره فجر دیده بودند، ثبت شد. حالا کارگردان جوان تصمیم گرفته فیلم دومش را بازیگرانی مطرح‌تر بسازد و از این نظر نیم‌نگاهی به گیشه داشته است. البته ترکیب بازیگران فیلم بسیار جالب است و قراردادن امین حیایی رودرروی لادن مستوفی هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد.

نکته روز اول فجر۴۰: مهدویان و همه ی آن فیلم های ساخته نشده

حقیقتاً «برف آخر» یکی از فیلم‌های جشنواره بی‌رمق امسال است که دلمان را برایش صابون زدیم و امیدواریم ناامیدمان نکند. «برف آخر» سه نکته ویژه دارد که اگر پیش‌بینی‌هایمان درست باشد و این سه نکته در فیلم جای درستشان را پیدا کرده باشند، باید منتظر باشیم تا «برف آخر» را در شمار فیلم‌های محبوب فجر چهلم ببینیم.

اولین نکته قطعاً کارگردان فیلم و دقت و حساسیتش در ساخت جهانی ذهنی خود، جلوی دوربین است. این مسئله در «بدون مرز» هم کاملاً احساس می‌شد. تصویری که کارگردان از آن کشتی متروکه بزرگ ساخته، پر از جزئیات فکر شده‌ای بود که حاصل یک فرایند ساختاری پیچیده است. گویی فیلمساز فیلم را در ذهنش داشته باشد و طوری لوکیشن اصلی‌اش را بسازد که انگار کاملاً می‌داند در هر پلانی چیزی در بک‌گراند یا فور گراند باید حضور داشته باشد تا کارکرد معنایی و مضمونی درست خود را بیابد.

در «برف آخر» هرچند با یک لوکیشن محدود و داخلی سروکار نداریم اما ساختن فیلمی در دل طبیعت، آن‌هم در میان کوهستان‌های سپیدپوش و صعب‌العبور، قطعاً از یک تصویر پررنگی نشئت می‌گیرد که پیش از فیلم‌برداری در ذهن کارگردان شکل‌گرفته و با شناخت کمی که از عسگری داریم، انتظار می‌رود که فیلم‌برداری فیلم و میزانسن‌هایی که در دل طبیعت بکر طراحی کرده تماشاگر را مسحور خود کنند.

تصورش را بکنید کارگردان جایی را برای فیلم‌برداری انتخاب کرده که گاهی کل گروه می‌بایست در مسیری صعب‌العبور در کوهستان‌های مازندران با طی‌کردن مسافتی طولانی با پای پیاده و با حمل تجهیزات روی قاطر به لوکیشن مدنظر فیلمساز می‌رسیدند. این یعنی وسواس عسگری در ساختن همان تصویری که از فیلمش «برف آخر» در ذهن داشته است.

باید منظر تماشای کلی تصویر اعجاب‌انگیز باشیم که به جزئیات متعدد داستانی و ریزه‌کاری‌های شخصیت‌پردازانه مزین شده‌اند. نکته مهم دوم همین است: جزئیات و ریزه‌کاری‌هایی که هم در پیشروی درام بسیار مؤثر هستند و هم در شخصیت‌پردازی کاراکترهای اصلی به چشم خواهند آمد. عسگری در «بدون مرز» نشان داده که پلان‌هایی چندین لایه طراحی می‌کند که جزئیات متعددی در هر لحظهٔ هر نمای آن جریان دارد.

نکته روز دوم فجر۴۰: هم اکنون یک فیلم دادگاهی با پژمان جمشیدی

 در همین راستا باید منتظر شخصیت‌پردازی‌ها هم باشیم. این نکته سوم روز سوم جشنواره است. عسگری همان قدر که به همه ریزه‌کاری‌های فرمی در میزانسن خود توجه دارد، به جزئیات روایی فیلمنامه هم اهمیت می‌دهد. همین جزئیات داستانی به‌ظاهر بی‌اهمیت بودند که «بدون مرز» را بدل به جهانی درهم‌تنیده و یک‌پارچه کردند و در «برف آخر» هم احتمالاً همین جزئیات قرار است غافلگیرمان کند. ضمن اینکه می‌دانیم فیلمساز خیلی اهل استفاده از دیالوگ برای پیش‌بردن داستان یا شناساندن کاراکترها به تماشاگر نیست و برای پرداخت شخصیت‌های خود از عناصر داستانی و المان‌های بصری استفاده خواهد کرد.

این مدل شخصیت‌پردازی غیرمستقیم می‌تواند برگ برنده فیلم در ارتباط گرفتن با منتقدان و خوره‌های فیلم باشد که به جنبه‌های ساختاری فیلم‌ها توجه ویژه‌تری می‌کنند. باید منتظر مردی تنها و یک عصیان بزرگ باشیم، آن هم در سرمای بی‌پایان و طبیعتی بکر و لایتناهی که هرکدام معنای ضمنی خود را در جهان فیلمساز پیدا خواهند کرد.