دلنشین‌ترین لحظات صلح و آتش‌بس در تاریخ سینما
اختصاصی سلام سینما - کمال نادری مطلق | سینما نه‌فقط ابزاری تاثیرگذار برای نمایش جنبه‌های مخرب جنگ، بلکه رسانه‌ای برای تاکید بر انسانی‌ترین جنبه‌های زندگی در دل نبردهای هولناک هم هست. در این مطلب تعدادی از به‌یادماندنی‌ترین لحظات انسانیِ صلح و آتش‌بس را در تاریخ سینما مرور کرده‌ایم.
بیشتر بخوانید:
5 فیلم جنگی جدید که تبعات مخرب جنگ را نشان می‌دهند
- فیلم کریسمس مبارک (Joyeux Noël)، 2005
این فیلم در مورد یکی از شگفت‌انگیزترین اتفاقات جنگ جهانی اول است که به «آتش‌بس کریسمس 1914» مشهور شده است. طی آن اتفاق، سربازان آلمانی، فرانسوی و بریتانیایی برای مدت کوتاهی در شب کریسمس جنگ را متوقف کرده، در صلحی خودجوش به دیدار یکدیگر رفته و به شادی پرداختند. بازتاب این لحظه در «کریسمس مبارک» یکی از انسانی‌ترین لحظات سینما است که نشان می‌دهد چطور نوع‌دوستی و میل به اتحاد، ولو به‌صورت لحظه‌ای، غبار جنگ را کنار می‌زند.
- فیلم راه‌های افتخار (Paths of Glory)، 1957
فیلم جنگی مشهور استنلی کوبریک فیلم بسیار تلخی در نمایش پوچی و جنبه‌های مخرب جنگ است اما در پایان فیلم، سربازان فرانسوی به آواز زن جوان آلمانی در کافه‌ای گوش می‌دهند و برای لحظاتی به‌نظر می‌رسد نوعی آرامش و همدلی میان «دشمنان» پدید آمده است.
- فیلم اسب جنگی (War Horse)، 2011
فیلم انسان‌دوستانه استیون اسپیلبرگ نشان می‌دهد که چطور حتی در دل هولناک‌ترین نبردها هم نه‌فقط جان انسان بلکه جان حیوان هم بیشترین ارزش را دارد و، علاوه بر آن، یاد ما می‌آورد که چطور باور به این ارزش ممکن است پیوندی انسانی میان نیروهای مخالف برقرار کند. در سکانس ماندگاری از «اسب جنگی»، سرباز بریتانیایی و آلمانی به‌طور موقت برای نجات‌دادن اسبی زخمی از بین خطوط جبهه خارج شده و برای دقایقی آتش‌بسی کوتاه و انسانی در میانه جنگ برقرار می‌کنند.
- فیلم فرزندان بشر (Children of Men)، 2006
فیلم مشهور آلفونسو کوارون پادآرمان‌شهری را در دنیای آینده به تصویر می‌کشد که در آن انسان‌ها نازا شده‌اند. در این شرایط، باردار شدن یک زن به مهم‌ترین اتفاق روز بدل می‌شود و گروه‌هایی سعی می‌کنند به هر قیمتی در میانه یک جنگ عظیم از جان آن زن و فرزندش حفاظت کنند. در سکانس کوتاه و ماندگاری در اواخر فیلم، زمانی که گریه‌های نوزاد اوج می‌گیرد، شخصیت‌هایی که سعی در حفاظت از جان او و مادرش داشتند، او را در آغوش گرفته و شروع به راه رفتن در راهرو می‌کنند. همین امر منجر به نگاه‌های حیرت‌زده سربازان و فرماندهان و نوعی فراخوان آتش‌بس می‌شود. هر چند لحظاتی بعد این وضعیت به هم می‌ریزد اما همان چند ثانیه بازتاب قدرتمندی از بروز انسانی‌ترین احساسات ممکن در دل خشونت جنگ است.
- فیلم نامه‌هایی از ایوجیما (Letters from Iwo Jima)، 2006
«نامه‌هایی از ایوجیما» به کارگردانی کلینت ایستوود تصویری نه‌تنها از پوچی نفس‌گیر جنگ جهانی دوم بلکه از انسانیت مشترک میان افرادی است که دشمنان یکدیگر به‌شمار می‌روند.
در لحظاتی از فیلم شاهد این هستیم که چطور سربازان ژاپنی و آمریکایی به درکی انسانی از دشمن رسیده و برای مدت کوتاهی دشمنی‌ها را کنار می‌گذارند. از جمله این لحظات می‌توان به زمانی اشاره کرد که سربازان دو طرف از آزار سربازان زخمی حریف خودداری کرده و به درمان آن‌ها می‌پردازند.