لباس‌های سریال «بامداد خمار»؛ بازآفرینی دو دوره‌ی تاریخی در جامه‌ی روایت
سریال بامداد خمار با تکیه بر یکی از محبوب‌ترین رمان‌های معاصر فارسی، نه‌تنها از نظر روایت و بازیگری چشم‌گیر است، بلکه از حیث طراحی لباس نیز به‌عنوان یکی از آثار شاخص تلویزیون ایران در بازنمایی دقیق و دراماتیک دو دوران تاریخی شناخته می‌شود: دوران قاجار و دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق در دهه شصت.
طراحی لباس این سریال، درواقع پلی میان سنت و مدرنیته است؛ جایی که هر پارچه، رنگ و دوخت، در خدمت شخصیت‌پردازی و روایت قرار گرفته است. در ادامه نگاهی داشته‌ایم به مهم‌ترین نکات در لباس شخصیت‌های این سریال. با ما همراه باشید.
لباس‌های محبوبه و خواهرانش؛ شکوه و رنگ در عصر قاجار
محبوبه و خواهران او در نقش دختران اشرافی دوران قاجار، با لباس‌هایی فاخر و پرزرق‌وبرق به تصویر کشیده می‌شوند. دامن‌های چندلایه از پارچه‌های ابریشمی و مخملی، همراه با رنگ‌های تند چون فیروزه‌ای، زرشکی، بنفش و طلایی، یادآور شکوه عمارت‌نشینی و زندگی طبقاتی آن دوران است. استفاده از زری‌دوزی، گیپور و تورهای حاشیه‌دار در لبه‌ی آستین‌ها و دامن‌ها، نشانه‌ای از ظرافت و وسواس در طراحی لباس‌های زنانه‌ی قاجاری دارد. فرم لباس‌ها، وفادار به الگوی سنتی دوخت درباری است.
مادر محبوبه؛ تصویری از زنان اصیل ایرانی
نازنین، مادر محبوبه، با دامن‌های بلند و چارقدهای زردوزی‌شده و فاخر، چهره‌ای از وقار و ریشه‌های اصیل زن ایرانی را بازنمایی می‌کند. پارچه‌های سنگین، رنگ‌های تیره‌ی اشرافی مانند آبی لاجوردی و سبز زیتونی و استفاده از زری‌های طلایی در حاشیه‌ی چارقدها، نشان از جایگاه اجتماعی او دارد. این طراحی‌ها هم‌زمان حس مادرانگی، اقتدار و سنت را در قالب پوشش متجلی می‌سازند.
لباس مردان؛ وقار و تشخص در فرم رسمی
مردان سریال، از جمله پدر محبوبه، با لباس‌هایی که ترکیبی از سنت و مدرن‌گرایی اواخر قاجار است، به تصویر کشیده می‌شوند. کت‌های بلند (بالاپوش‌های رسمی) با دکمه‌های فلزی و کلاه‌های نمدی یا مشکی استوانه‌ای‌شکل، حس اقتدار و موقعیت اجتماعی را القا می‌کنند. در برخی صحنه‌ها، کت و شلوارهای رسمی و پالتوهای بلند نیز برای نشان دادن گذار از دوران قاجار به دوران پهلوی به‌کار رفته‌اند. بافت‌ها و پارچه‌ها، اصالت و مردانگی را به خوبی منعکس می‌کنند.
سودابه؛ بازتاب زنان دهه‌ی شصت
در بخش معاصرتر داستان، سودابه به عنوان دختری جوان در دوران جنگ ایران و عراق، با استایل‌هایی ساده، کاربردی و در عین حال احساسی دیده می‌شود. پالتوهای بلند، روسری‌‌ها و سربندهای تیره و لباس‌های لایه‌لایه با رنگ‌های خاکی و سرد، بیانگر فضای سرد و اضطراب‌آور دهه‌ی شصت است. طراحی لباس او میان دو حس قرار دارد: وظیفه و مقاومت از یک سو و زنانگی و احساس از سوی دیگر.
مادر سودابه؛ زن مدرن طبقه مرفه در دوران بعد از انقلاب
مادر سودابه، نمادی از زنان طبقه‌ی مرفه و تحصیل‌کرده‌ی پس از انقلاب است. او با کت‌های تک، دامن‌های ساده و مینی‌اسکارف‌های طرح‌دار ظاهر می‌شود. انتخاب رنگ‌های روشن‌تر و پارچه‌های لطیف، همراه با استفاده از زیورآلات کلاسیک، نشان از توجه او به ظواهر و جایگاه اجتماعی دارد. استایلش نه‌تنها در خدمت زمانه است، بلکه بازتابی از نوعی گذار فرهنگی و اقتصادی است که زنان در دهه‌ی شصت و هفتاد شمسی تجربه کردند.
محبوبه‌خانم؛ پیرزنی خوش‌پوش و با اصالت
در روایت زمان حال، محبوبه‌خانم (نسخه‌ی سالخورده‌ی محبوبه)، با بلوزهای لطیف و کت و دامن‌های خود، تصویری از زنی اصیل و خوش‌پوش ارائه می‌دهد که هنوز هم زیبایی و آراستگی را بخشی از هویت خود می‌داند. رنگ‌های خنثی، ترکیب بافت‌های نرم و استفاده از جواهرات سنتی یا ساعت‌های کلاسیک، شخصیت او را میان گذشته و حال معلق نگه می‌دارد؛ زنی که خاطراتش هنوز در لباس‌هایش نفس می‌کشند.
جمع‌بندی
طراحی لباس‌های بامداد خمار، حاصل ترکیب دقت تاریخی و خلاقیت معاصر است. طراحان با شناخت دقیق از بافت فرهنگی هر دوره، موفق شده‌اند لباس را از سطح تزئینات بصری فراتر ببرند و آن را به زبان روایت بدل کنند. در این سریال، پوشش هر شخصیت نه‌فقط لباسی برای بدن، بلکه لباسی برای روایت هویت، زمان و طبقه‌ی اجتماعی است و همین ظرافت، بامداد خمار را به اثری ماندگار در تاریخ طراحی لباس تلویزیونی ایران تبدیل می‌کند.