جان کارپنتر: اسنیک پلیسکن کاملترین قهرمان سینماست

فیلم «فرار از نیویورک» (Escape from New York) که در سال ۱۹۸۱ ساخته شد، یکی از مهمترین آثار پادآرمانشهری سینما دههی ۸۰ میلادی است. شخصیت «اسنیک پلیسکن»، ضدقهرمان سرد و بیاعتمادی که کرت راسل نقش او را ایفا میکند، شباهت زیادی به تیپ قهرمانان بینامِ کلینت ایستوود در سهگانه معروف سرجیو لئونه دارد؛ صدای گرفته، رفتار خونسرد، و اخلاقی خاکستری. با این حال، در پس چهرهی اسنیک، رگهای از پوچگرایی و روحیه پانکگونه نهفته است که او را از قهرمانان کلاسیک متمایز میکند.
در دنیا ویرانشده فیلم، نیویورک به زندانی بزرگ برای تبهکاران تبدیل شده و دولت، به جای نجات مردم، تنها در پی حفظ قدرت خود است. اسنیک، که روزگاری سرباز دلیر ارتش بوده، اکنون به سیستمی بیاعتماد است که او را شکست داده است. او مأموریت نجات رئیسجمهور را تنها به اجبار میپذیرد، بیآنکه ذرهای ایمان به مأموریتش داشته باشد.
کارپنتر در گفتوگویی قدیمی با مجله Sci-Fi Entertainment در سال ۱۹۹۶، پیش از اکران دنباله فیلم «فرار از لسآنجلس»، دربارهی این شخصیت گفت:
«آنچه یک قهرمان را تعریف میکند، تمرکز مطلق بر هدف است... یک تمرکز بیوقفه و استوار. در ادبیات و سینما، همیشه همین ویژگی بوده که قهرمان را میسازد، و اسنیک دقیقاً همین را دارد. او روی یک چیز تمرکز کرده: نجات خودش. مردی است بد، اما بیگناه. هیچ چیز نمیتواند او را تغییر دهد. او فاسدشدنی نیست.»
به باور کارپنتر، قهرمان واقعی کسی نیست که صرفاً نیکسرشت یا فداکار باشد، بلکه کسی است که در مسیر خود هرگز تردید نمیکند. در این معنا، پلیسکن تجسم ارادهای شکستناپذیر است؛ قهرمانی بدون ایمان، اما با هدفی روشن.
در پایان فیلم «فرار از نیویورک»، اسنیک با تصمیمی آگاهانه، مذاکرات سیاسی جهانی را تخریب میکند، زیرا به نظامی که او را قربانی کرده، اعتمادی ندارد. در دنباله «فرار از لسآنجلس» (۱۹۹۶)، او حتی گامی فراتر میگذارد و جهان را به سمت نابودی میبرد؛ شاید به این امید که انسانیتِ فاسد بتواند از خاکستر خود دوباره متولد شود.
شخصیت اسنیک پلیسکن، با چشم زخمی و نگاه بیرحم، نمادی از انسانی است که در جهانی پر از دروغ و فساد، تنها به یک چیز ایمان دارد: خودش. کارپنتر او را قهرمانی میداند که شاید دوستداشتنی نباشد، اما در صداقتش نسبت به بیاعتمادیاش، کاملاً راستگو است و شاید به همین دلیل، همچنان یکی از ماندگارترین ضدقهرمانان تاریخ سینما باقی مانده است.