اختصاصی سلام سینما - آتیلا پسیانی بازیگر خوب کشورمان در اولین روزهای پاییز ۱۴۰۲ دار فانی را وداع گفت. هنرمند خوش‌آوازه‌ای که در ماه‌های گذشته انتشار تصویرش در مراسم بزرگداشتی که برایش ترتیب داده شده بود، خبرساز شد و توجه بسیاری را به خود جلب کرد. هیچ‌کس عادت نداشت آن مرد قبراق و سرحال و خوش‌رو را این‌چنین، تکیده، درخود تنیده و نحیف ببیند. روی همین موج خبر بود که متوجه شدیم آتیلا پسیانی فقید به سرطان معده مبتلا شده است... بیماری‌ای که در روزهای گذشته، این بازیگر دوست‌داشتنی را از ما گرفت.

آتیلا پسیانی تجربیات بسیاری در عرصهٔ سینما، تلویزیون و تئاتر داشت و دستاوردهای زیادی پیش از مرگش برای هنردوستان به‌جا گذاشت. اما احتمالاً، همان‌طور که نزدیکانش گواهی خواهند داد، خودش دوست داشت بیش از هر چیز به‌عنوان یک بازیگر تئاتر، به قول ما هنری‌ها؛ به‌عنوان یک تئاتری به‌خاطر آورده شود.

مردی که زمان و عمر و انرژی‌اش را برای تئاتر گذاشت و هرچند بیشتر خاطرات سینمادوستان از او جلوی دوربین بوده؛ اما آن‌طور که عاشق صحنه بود، عاشق هیچ‌چیز دیگری نبود.

آتیلا پسیانی با آن ظاهر آرام و رفتار مهربانانه‌اش، در کار اما بسیار جدی بود. هنر برایش به‌راستی هنر بود و مهم بود و شهرت و پول و اعتبار نبود... و ازآنجایی‌که بیش از هر چیز خودش را مرد صحنه و سن اجرا می‌دانست، با تأسیس گروه تئاتر بازی، یک گام بلند در عرصهٔ تئاتر برداشت. اگر تشکیل و فرم‌دادن به گروه تئاتر بازی را مهم‌ترین دستاورد هنری آتیلا پسیانی بدانیم، بی‌راه نرفته‌ایم. پسیانی و همسرش در سال ۱۳۶۹ گروه بازی را به راه انداخته‌اند تا مجرایی برای عمیق‌شدن در تئاتر و گذرگاهی بر ایده‌های جدید در این هنر باشد. گروه بازی را می‌توان اولین گروه هنری مستقل و خودجوشی دانست که در عرصهٔ تئاتر ایران شکل گرفت و فعالیتش را تا همین امروز هم با ستاره پسیانی ادامه می‌دهد.

گروه تئاتر بازی، همچنین نخستین گروه نمایش ایرانی بود که در چندین کشور به اجرای برنامه پرداخت و موفق شد تا تصویر بدیع و به‌روزی از وضعیت تئاتر معاصر آن زمان ایران به دیگر فارسی‌زبانان جهان ارائه کند.

گروه تئاتر بازی نه فقط دستاورد پسیانی فقید که دستاوردی برای تئاتر ملی بود. چراکه راه را بر گروه‌های کوچک و بزرگ بسیاری باز کرد تا گروه‌های مستقل خود را تشکیل دهند و به تئاتر نوین ایران بال‌وپر ببخشند.

در همین راستا هم یکی از نقش‌های مهمی که آتیلا پسیانی بر عهده گرفت انتخاب و هدایت بازیگران و خصوصاً معرفی استعدادهای جوان و تازه‌نفس به سینمای ایران بود که در میان کارنامه بازیگری‌اش کمتر به چشم می‌آید؛ اما تأثیر شگرفی در ساخته‌شدن فیلم‌های ایرانی مختلف داشته است.

اما آتیلا پسیانی فقید که حالا این جهان ناموزون را ترک گفته، بیشتر از هر چیز با بازیگری در سینما در ناخودآگاه جمعی و خاطرهٔ فرهنگ عامه به یاد آورده خواهد شد.

«دو فیلم با یک بلیت»، «مسافران»، «خاکستر سبز»، «روز شیطان»، «صداها»، «کارگران مشغول کارند» و «کما» در این میان فیلم‌های مهم‌تر و دیده‌شده‌تر پسیانی فقید هستند. همچنین جنایت و مکافات، نام بُرده، طناب، نمی‌تونم‌راجع بهش حرف بزنم، باغبان مرگ، اشک ماه، عرق خورشید، مخمل آبی، کشتی شیطان، نجوای خاک، قهوه قجری، پروفسور بوبوس، بحرالغرایب، بازی در گالری، بسه دیگه خفه‌شو، تبار خون از جمله مهم‌ترین اجراهای پسیانی روی صحنهٔ تئاتر هستند.

آتیلا پسیانی که فرزند جمیله شیخی، بازیگر سینمای قبل و بعد از انقلاب بود اولین حضورهایش در عالم هنر را وقتی تجربه کرد که هنوز حتی به دنیا هم نیامده بود؛ زمانی که در شکم مادرش و همراه با او برای اجرا روی صحنه آمد. جالب اینکه بعدها و در کودکی کاملاً تصادفی جذب این حرفه شد تا از روی علاقه و میل خانوادگی. وقتی باز هم همراه مادر برای تمرینی نمایش «حکومت زمان خوان» به پلاتو رفته بود و چون یکی از بازیگران آن روز غایب بود، او جایش را پر کرد و همین منجر به بیش از چهل سال فعالیت ممتد و جدی او در هنر شد.

پسیانی فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۵۶ در سن ۲۰ سالگی آغاز کرد. در سال ۱۳۶۲ با بازی در فیلم «عفریت» کاری از فرشید فلک نازی وارد سینما شد و در سال ۱۳۶۲ دومین فیلم سینمایی‌اش را به نام «مرگ سفید» با کارگردانی حسین زندباف تجربه کرد. سریال «لحظه» محمد صالح علا هم میزبان اولین حضور تلویزیونی پسیانی بود و تئاتر را هم از سال ۱۳۶۳ با نمایش «هفت‌خوان رستم» شروع کرد.

هرچند آتیلا پسیانی در طول فعالیت خود جوایز سینمایی زیادی نگرفت و در جشنواره فجر هم با مهری مواجه شد؛ اما برای همیشه در خاطرهٔ سینما ایران باقی خواهد ماند. روحش شاد و یادش گرامی.