امروز که این مقاله را می نویسم در عصر ستاره های قرن جدید به سر می بریم! اخبار، حاشیه ها، جوایز و سر صداهای دنیای سینما معمولا متمرکز بر نام هایی مثل؛ لئوناردو دیکاپریو، تام هاردی، ماهارشالا علی، آدریس آلبا، جیک جیلنهال، متیو مک کانهی و ... است و طبق سنت بی رحمانه هالیوود که البته در مواردی خاص خلافش هم ثابت شده! ستاره های چند دهه گذشته اگر در دوران اوجشان به اندازه کافی در تاریخ سینما ریشه دوانده باشند که هیچ! در غیر این صورت با ظهور چهره های جدید کم کم مورد بی مهری کارگردانان و تهیه کنندگان و کمپانی های فیلم سازی قرار خواهند گرفت و طی چند سال دیگر اسمی از آنها شنیده نخواهد شد و به مرور برای بقا در این صنعت بی رحم گاها مجبور به بازی در  فیلم های درجه دو و سه می شوند و همیشه داغی بر دل طرفدارانشان می ماند که مجبورند بازیگر محبوبشان را در فیلم ها و خاطرات خوب گذشته جست و جو کنند! 

بله من هم مثل شما نام هایی مثل «نیکلاس کیج»، «بروس ویلیس»، «آنتونیو باندراس» و... به ذهنم آمده! که اگر بخواهیم دقیق تر بررسی کنیم این لیست به هیچ عنوان کوتاه هم نخواهد بود!

من در این سری مقالات، با بیانی ساده بازیگران هم نسل و هم دوره ای را که همگی از دهه هشتاد میلادی کار خود را آغاز کرده اند مورد بررسی متفاوتی قرار می دهم، ستارگانی که نباید فراموششان کنیم! چه امروز همچنان در اوج باشند و چه نه!

1) تام کروز...تاثیرگذار و تکرار نشدنی در تاریخ سینما یا مرد خوشتیپ گیشه ای ؟!

کمتر کسی را می توان یافت که این اسم را نشنیده باشد! مهم نیست اهل فیلم و سینما باشید یا نه، اخبار را دنبال می کنید یا نه، در هر صورت به احتمال بسیار زیاد حداقل یک بار این نام به گوشتان خورده است! 

تام کروز!

به راستی دلیل این همه شهرت چه بوده؟ آیا کروز لیاقت آن را داشته؟ آیا سینما بدون او چیزی کم داشت؟ و آیا او در لیست تاثیرگذاران و تکرار نشدنی های تاریخ سینما جای می گیرد یا خیر؟

من برایتان توضیح خواهم داد ...

می گویند اوج گرفتن سخت است و در اوج ماندن سخت تر!

کروز از آن دسته ستارگانیست که نزدیک به چهار دهه با کمترین نوسان در اوج مانده است! چهار دهه! پس بی دلیل نبوده که در اولین مقاله سراغ او رفتم! چون با بررسی کارنامه ی وی می توان به پاسخ این پرسش که چرا اکثر بازیگران هم دوره ی او، مانند او تداوم موفقیت نداشتند پی برد!

به عقب تر باز گردیم، یعنی سال 1981میلادی و شروع کار حرفه ای تام کروز! استعداد نوظهوری که اتفاقا خوشتیپ و جذاب هم بود! (مورد علاقه ی سرمایه گذاران هالیوود) خیلی زود و بعد از حضور در چند نقش فرعی، در سال 1983 «فرانسیس فورد کاپولا» از او در فیلم  «The Outsiders» استفاده کرد و در همان سال ایفای نقش در فیلم «Risky Business» و آن رقص به یاد ماندنی کروز در آن فیلم، نام او را به عنوان یک ستاره جدید بر سر زبان ها انداخت.

از این سال به بعد انبوه پیشنهادات به سوی کروز سرازیر شد و او با بهترین انتخاب ها شروعی طوفانی در پرونده کاری خود ایجاد کرد! 

در سال 1985 در فیلم «Legend» اثر «ریدلی اسکات» به ایفای نقش پرداخت و یک سال بعد یعنی در سال 1986 بازی در فیلم مشهور «Top Gun» ساخته «تونی اسکات» و بازی در فیلم «The Color of Money» در کنار «پول نیومن» افسانه ای و به کارگردانی «مارتین اسکورسیزی» افتخاری بزرگ برای کروز محسوب میشد و آن سال عملا یک موفقیت تمام عیار برای وی بود و او را در سطح جهان مطرح کرد.

کروز در پنج سال ابتدایی کار خود با سه کارگردان افسانه ای تاریخ سینما یعنی فرانسیس فورد کاپولا، ریدلی اسکات و مارتین اسکورسیزی همکاری کرد! تازه اگر تونی اسکات را که در آن زمان خیلی مشهور نبود به حساب نیاوریم!

در سال 1988 بازی در فیلم به یاد ماندنی «Rain Man» در کنار «داستین هافمن» که بهترین فیلم آن سال نیز شد او را به عنوان یک ستاره درجه یک در هالیوود مطرح کرد تا جایی که یک سال بعد برای بازی در فیلم «الیور استون» یعنی «Born on the Fourth of July» اولین نامزدی اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد برای او به ثبت رسید! و اینگونه دهه هشتاد برای او با جوایز و افتخارات متعدد به بهترین شکل ممکن به پایان رسید .

به دهه نود می رویم، حالا دیگر کروز برای خود اسمی دست و پا کرده و در بهترین سال های کاری خود به سر می برد، این دهه نیز برای او سرشار از موفقیت بود؛ اگر بخواهیم اشاره ای به آثار مهم او در این دهه بکنیم می توان به همکاری دوباره با تونی اسکات در فیلم «Days of Thunder» در کنار نیکول کیدمن، بازی در فیلم «ران هاوارد» یعنی «Far and Away» باز هم با نیکول کیدمن، همکاری با «جک نیکلسون» و «دمی مور» در فیلم فراموش نشدنی «A Few Good Men» به کارگردانی «راب رینر»، بازی در فیلم «The firm» به کارگردانی «سیدنی پولاک»، بازی در کنار «برد پیت» و «آنتونیو باندراس» در فیلم «Interview with the Vampire»، اولین قسمت از سری فیلم های مشهور «ماموریت غیر ممکن» به کارگردانی «برایان دی پالما» که او را به عنوان یک قهرمان کاریزماتیک در فیلم های اکشن نیز ماندگار کرد، کسب دومین نامزدی اسکار برای بازی در فیلم «Jerry Maguire» و نهایتا سال 1999 و بازی در آخرین اثر «استنلی کوبریک» بزرگ یعنی «Eyes Wide Shut » و همکاری با «پول توماس اندرسون» در فیلم «Magnolia» و کسب سومین نامزدی اسکار برای او به خاطر بازی در این فیلم اشاره کرد!

حتما از طولانی شدن لیست فیلم ها متعجب شده اید چون فقط قرار بود به آثار مهم او در این دهه اشاره ای بکنم! اما حتما متعجب تر خواهید شد اگر بدانید که فیلم های ذکر شده تمام آثار کروز در دهه نود میلادی بود! یعنی یک دهه با 9 فیلم مهم و موفق! 

کارنامه ی کروز در این دهه به قدری درخشان است که جای هیچ صحبتی باقی نمی گذارد، کسب افتخارات ریز و درشت در این دهه که من تنها به نامزدی های اسکار او اشاره کردم! همکاری با استنلی کوبریک که شاید آرزوی تمام بازیگران بزرگ بوده باشد، او که عادت به استفاده از ستارگان در فیلم هایش نداشت در آخرین یادگاری اش برای سینما از زوج کروز-کیدمن مشهور در آن دوران استفاده کرد تا برای همیشه اثری ماندگار در دل مخاطبین و اهالی سینما ثبت شود! 

کروز در دو دهه فعالیتش هم پولساز و پر افتخار بود، هم در بازی اش متعهد و قدرتمند و هم آثارش در میان مردم و منتقدین قابل احترام و به یاد ماندنی! او هم در درام تاثیرگذار بود هم در اکشن و حتی در کمدی! منتقدین حتی اگر از فیلم او راضی نبودند از بازی او نمی توانستند خرده ای بگیرند! 

با شروع قرن جدید به اعتقاد نگارنده کارنامه ی کاری کروز وارد فاز دوم خود شد، با گذراندن دو دهه پر افتخار با ورود به دوران میان سالی وی تغییری چشم گیر در انتخاب هایش داشت! او ترجیح داد بیشتر قهرمان شماره یک فیلم های هیجانی و اکشن شود و کمتر به سراغ درام های جایزه بگیر در فصل جوایز رفت! آثار او در شش سال اول قرن 21 همچنان از اثار مهم سال بودند، پر فروش و مخاطب پسند و حتی منتقد پسند و شهرت و اعتبار او را نیز همچنان حفظ میکردند، اما دیگر خبری از نقش هایی مثل «فرانک تی جی مکی» در مگنولیا یا «دکتر هارفورد» در چشمان باز بسته نبود! دو همکاری با «استیون اسپیلبرگ» در «گزارش اقلیت» و «جنگ دنیاها»، بازی در فیلم زیبای «آخرین سامورایی» و البته حضور در دو قسمت دیگر از سری فیلم های ماموریت غیر ممکن بخشی از کارهای او در این سال ها بود.

از سال 2006 به بعد به نوعی کروز هم دچار بی مهری نسبی از سوی سینماگران بزرگ شد! با ظهور چهره های جدید دیگر نامی از کروز در لیست بهترین فیلم های سال دیده نمیشد، او همچنان بزرگ و دوست داشتنی بود اما دیگر کمتر در کانون توجهات! فیلم های او نسبتا پر فروش و پر طرفدار بودند اما بر خلاف سال های قبل، حالا دیگر نام او از نام کارگردانان فیلم هایش بزرگتر بود و تنها دلیل مهم شمرده شدن فیلم ها فقط خود کروز بود!

آثاری چون «والکری»، «شوالیه و روز» و «جک ریچر» تنها با حضور کروز جذاب بودند! البته این همان کلید موفقیتی بود که او بذرش را سال ها قبل کاشته بود! اعتبار! واژه ای که خیلی از ستارگان هم نسل او از دستش دادند و در اوج بی مهری فراموش شدند!

اعتبار کروز باعث شد در سال 2011 همچنان پولساز ترین بازیگر هالیوود باشد و در سال 2014 در یکی از مهم ترین فیلم های ده سال آخر فعالیتش یعنی «لبه فردا» به کارگردانی  «داگ لیمان» حضوری قدرتمند داشته باشد، ماموریت های غیر ممکن 4 و 5 او نه تنها بر خلاف اکثر فیلم های دنباله دار افت نکردند بلکه هر دفعه از سری قبل بهتر شدند! تا یکی از موارد استثنا در مورد فیلم های دنباله دار به شمار بروند! تعهد او به کار در فیلمهایش همچنان ستودنیست و مخاطبان را به وجد می آورد.

کروز در سال 2016 و 2017 بعد از سال ها دو فیلم پر حرف و حدیث که در سطح نام او نبودند (جکریچر: هرگز بازنگرد و مومیایی) را روانه سینماها کرد و این ترس را در دل مخاطبین به وجود آورد که آیا تام کروز دوست داشتنی هم تمام شده است؟ اما خیلی زود درچند ماه بعد با فیلم «ساخت آمریکا» که دومین همکاری او با داگ لیمان نیز بود، و همچنین با اکران فیلم "ماموریت غیر ممکن : سقوط " شاهد  یکی از بهترین اکشن های چند سال اخیر و شاید بهترین اکشن سال 2018 و بدون تردید بهترین فیلم از مجموعه ماموریت غیر ممکن بودیم که مجدد کروز را به جایگاه سابقش بازگرداند و نظر منتقدین و مخاطبین را به خود جلب کرد و این به تمام اهالی سینما ثابت شد که تام کروز همیشه باز میگردد! 

شاید سالهاست نام او را در دنیای جوایز و بهترین فیلم های سال ندیده باشیم و برخی منتقدان او را به کلیشه ای شدن متهم کنند، اما هر سال مخاطبین مشتاقانه منتظر کارهای جدید او می نشینند و همچنان اولین و مهمترین دلیل برای تماشای فیلم هاست و نام او برای یک فیلم اعتبار بزرگیست!

پس پاسخ سوالی که در عنوان این مقاله پرسیده شد روشن است!

تام کروز هم تاثیر گذار و تکرار نشدنی در تاریخ سینما بوده و هم مرد خوشتیپ گیشه ها!