مرور عناصر اصلی در فیلم‌های علی حاتمی | نقاش و نقال سینما
اختصاصی سلام سینما: علی حاتمی یکی از قدرنادیده‌ترین چهره‌ها در تاریخ سینمای ایران است که شاید حتی بعد از مرگ هم فیلم‌هایش به اندازه کافی مورد توجه و مطالعه قرار نگرفته باشد. کسی که در بالاترین سطح از نخبه‌گرایی، مخاطب عام را درگیر می‌کرد و سبک فیلمسازی‌اش شبیه هیچکسی نبود. زادروز این نویسنده و کارگردان بزرگ ایرانی، فرصتی است برای نگاه دوباره به فیلم‌ها و کشف عناصر اصلی سینمای او.
۱
در مقایسه با دیگر سینماگران هم‌دوره، حاتمی نگاهی چندبُعدی به مفهوم زنانگی داشت و همین باعث می‌شد تا در پرداخت روابط، جنبه‌های زمینی و تنانه در فیلم‌هایش پررنگ باشد.
۲
زمان و مکان در فیلم‌هایش کارکردی نمایشی پیدا می‌کرد و لوکیشن‌ها فراتر از محلی برای وقوع قصه، حاوی روح و هویت بودند؛ مانند یک سالن قدیمی سینما یا حمام متروکه و جن‌زده.
۳
درست مانند یک نویسنده صاحب‌قلم، زبان فارسی و کلام را به شیوه‌ی خودش بازآفرینی می‌کرد؛ تا جایی که امروز تصور خیلی‌ها از محاوره‌ی فارسی در گذشته، تحت تاثیر فیلم‌های حاتمی است.
۴
سال‌ها پیش از آنکه عباراتی چون تاریخ آلترناتیو رایج شود، تاریخ برای حاتمی صرفا بهانه و ابزاری بود جهت قصه‌گویی و روایت داستان‌هایی که با روح زمانه جور درمی‌آمدند.
۵
کمتر فیلمسازی در تاریخ سینمای ایران به اندازه علی حاتمی به دنبال طراحی و دیزاین تمام جنبه‌های فیلم بوده؛ از طراحی ظاهر خاص برای کاراکترها گرفته تا صحنه‌ها و حتی انتخاب وسایل صحنه.
۶
با اینکه حاتمی معمولا با صفاتی چون طبع شاعرانه به یاد آورده می‌شود، به فراخور داستان هر جا که لازم بود، ابایی از خشونت و بی‌رحمی نداشت؛ مانند نمایش گردن‌زنی یا بریدن گلوی کاراکترها.
۷
از ابتدا تا انتهای کارنامه سینمایی حاتمی، مفهوم مواجهه با مرگ و ستیز شخصیت‌ها با سرنوشت‌های محتوم حضوری انکارناپذیر دارد و به شکل‌های مختلف تکرار می‌شود.