پاسخ تند و صریح تهیه‌کننده «علت مرگ: نامعلوم» به عضو سابق شورای پروانه نمایش

چندی پیش سعید مستغاثی، منتقد و عضو شورای پروانه نمایش در یک پست اینستاگرامی نوشته بود: «این فیلم در سال 1400 برای جشنواره فیلم فجر درخواست شرکت داد، شورای نمایش آن را دید ولی با اکثریت آراء با نمایش آن تنها در جشنواره فجر موافقت نشد، و قرار هم نیست که هر فیلمی درخواست می دهد، در جشنواره فیلم فجر شرکت نماید، چون در این صورت هر سال بایستی حدود 100 فیلم در بخش مسابقه حضور داشته باشد در حالی که برای 20 یا 22 فیلم بیشتر برنامه ریزی نگردیده، ولی همان موقع ذکر گردید که با اصلاحاتی بسیار جزیی (بر اساس آیین نامه نظارت بر نمایش)، فیلم برای اکران عمومی قابل نمایش است. یعنی از ابتدا هم اساسا بحث توقیف در میان نبود. در سال 1401 تقریبا درخواستی برای بازبینی فیلم به شورای نمایش نرسید، البته دلیلش هم کاملا مشخص بود که تهیه کننده فیلم از تابستان آن سال و بعد از ماجرای متروپل از تحریم کنندگان سینمای ایران شد و سپس با قضایای پاییز 1401 هم موضع شدیدتری گرفت، چنانچه اساسا هرگونه درخواستی برای پروانه ساخت یا نمایش فیلم را از "کفر ابلیس" بدتر می دانستند!!»

پاسخ مجید برزگر به سعید مستغاثی

برزگر در نشست نقد و بررسی فیلم «علت مرگ: نامعلوم» با بیان اینکه تمایل داشتم در فرصت بهتری جواب این آقایی كه نمی‌شناسم را بدهم، افزود: نمی‌شناسم به این معنی كه ارتباط او با سینما برایم نامعلوم است و نمی‌دانم نسبت‌شان با سینما و البته سینمای ایران و بخش نظارتی‌اش چیست كه در چنین جایگاه مهمی برای تصمیم‌گیری قرار گرفتند و چطور می‌توانند اینطور وقیحانه مطلب كذب محض و مطلقاً دروغ را منتشر كنند.

این کارگردان و تهیه‌کننده سینما در ادامه تصریح کرد: من او را به رسمیت نمی‌شناسم كه بخواهم به او جواب بدهم اما خطاب به رؤسایش می‌توانم به جلسات پی‌در‌پی استناد و اشاره كنم.؛ از جمله برداشت‌های عجیب وی این است كه چرا ما نسبت به پذیرفته نشدن فیلم در جشنواره (آن هم با وجود كسب 7 رأی مثبت) گلایه داریم؟

برزگر گفت: عضو فوق‌الذكر همه شوراها گفته كه جشنواره نمی‌تواند هر صد فیلم متقاضی را نشان دهد؛ آیا من این را گفته‌ام؟ آیا می‌توانم چنین خواسته‌ای داشته باشم؟

تهیه‌کننده فیلم علت مرگ: نامعلوم سپس گفت: به او یادآوری می‌كنم كه آقای بهروز افخمی به‌عنوان یكی از اعضای اصلی هیأت انتخاب جشنواره در برنامه رسمی تلویزیون می‌گوید كه «علت مرگ؛ نامعلوم» بهترین فیلم این دوره جشنواره و در صدر پسند هیأت انتخاب قرار دارد. این صحبت‌ها درگوشی و تلفنی نبود. اگرچه تماس‌های تلفنی شورا را هم درباره انتخاب فیلم به یاد می‌آورم.

کارگردان فیلم‌هایی همچون «ابر بارانش گرفته» و «مامان» با بیان اینکه تمام مسائل مطرح شده از سوی وی (سعید مستغاثی) دروغ و اشتباه است، افزود: برخی از دوستان نقل‌‌قول‌هایی از نوع نگاه پروانه ساخت به فیلمنامه ما برایم مطرح كردند كه واقعاً حیرت‌انگیز است؛ از جمله اینكه همین آقای فوق‌الذكر فیلمنامه‌ها را چطور می‌خواند و تصورش به‌عنوان ممیز چه چیزهایی بوده است.

برزگر افزود: او همه‌جا هم اعلام كرده كه با بسیاری از فیلمنامه‌ها مخالف بوده است و البته كه لابد خروجی مورد نظر ایشان را در این چند سال بر پرده‌های سینماها دیده‌ایم!
وی سپس تصریح کرد: بله من به‌عنوان تهیه‌كننده، پذیرفتم كه فیلمم را در جشنواره نمایش بدهم و ثبت‌نام كرده‌ام و با نتیجه‌اش مشكلی ندارم؛ چنانچه مورد پسند هیأت انتخاب باشد، بی‌گلایه بپذیرم، اما اینكه فیلم از لیست انتخاب بیرون كشیده می‌شود، بحث دیگری است.

برزگر همچنین به اتفاقات رخ داده در مورد فیلم علت مرگ: نامعلوم در اداره کل نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی پرداخات و گفت: نكته جالب اینكه حتی ما سازندگان فیلم در اداره كل نظارت و ارزشیابی در آن روزها گفتیم كه اصلاحات را عنوان كنید، می‌پذیریم. اما اعلام كردند به اتفاق‌آرا تصمیم گرفته شده كه فیلم به لحاظ موضوعی مطلقاً قابل نمایش نیست؛ مقصودم این است كه اصلاحیات مورد نظر آنها یكی دو مورد نبود كه بشود با تساهل آن را پذیرفت، آن هم فیلمی كه سه‌بار از شورای پروانه ساخت، مجوز گرفته بود؛ یك‌بار به تهیه‌كنندگی آقای علی جلیلوند و به كارگردانی احد صادقی كه بعد با هماهنگی و تعامل با احد، علی به عنوان نویسنده تصمیم گرفت خودش فیلم را بسازد.

وی افزود: بار دوم به كارگردانی علی و تهیه‌كنندگی خودم مجوز ساخت گرفتیم، اما پس از آن اعلام شد به‌خاطر جابه‌جایی دولت از یك شورای موقت که در دوره گذار بوده لازم است دوباره پروانه ساخت تمدید شود.

فیلم 3 بار پروانه ساخت گرفت!

برزگر در ادامه گفت: فیلمنامه‌ای كه سه بار پروانه ساخت گرفته و عین همان ساخته شده، در شورای پروانه نمایش به این مشكل برمی‌خورد، تازه همین عضو فوق‌الذكر اینچنین همه‌چیز را تحریف می‌كند؛ باید این دروغ را بتركانیم؛ به تعبیر ابراهیم گلستان «تركاندن دروغ».

این تهیه‌کننده سینما همچنین ادامه داد: در بخشی از مطالب وی به موضع‌گیری‌های سیاسی من در سال 1401 استناد شده؛ قطعاً من نسبت به او و تفكراتش موضع‌ سیاسی دارم. نوشته‌‌اند كه چون تهیه‌كننده‌ موضع سیاسی داشته، سینمای ایران را تحریم كرد و نخواست فیلمش را نمایش بدهد؛ مطلقاً دروغ است.

وی افزود: در همان شوراها درباره حذفیات فیلم لیست بلندبالایی دادند و بعد هم گفتند اصلاً اكرانش ممكن نیست. من حاضر شدم به‌خاطر اكران فیلم، اسم‌ خودم از تیتراژ حذف شود، اما گروه نپذیرفت. با وجود این من رضایت دادم و در نهایت دوباره گفتند كه آقای احمد مرادپور به نمایندگی از شورا درباره تكلیف فیلم با شما صحبت می‌كند. بعید نیست وی نماینده همان تفكری است كه این سال‌ها هركاری دوست داشتند با سینمای ایران كردند. شاید همان كسی باشد كه مثلاً جلوی نمایش «لامینور» مهرجویی در اكران نوروز را گرفت. آن دلخوری و آن ویدیوی دردناك را یادمان هست.

تهیه‌کننده فیلم علت مرگ: نامعلوم با بیان اینکه اغلب درباره كل سینمای ایران گروهی تصمیم می‌گرفتند كه اصل‌شان احتمالاً بر مبنای سلیقه و نیت‌خوانی بود، افزود: ببینید؛ دو شورای مجوز ساخت و نمایش با هم كنار نمی‌آیند و حرف هم را قبول ندارند، تكلیف فیلمساز چیست؟ در سال 1403 ما همچنان طبق الگوهای سال ۶۱ پروانه ساخت می‌گیریم؛ پنج نفر دور هم نیت‌خوانی می‌کنند كه نكند این سكانس معنی‌اش این باشد و... آن هم در دوره‌ای كه همه‌چیز تغییر كرده، دیگر همه با موبایل فیلم می‌سازند و با همان به همه‌جای جهان ارسالش می‌كنند. بعد همین آقا متلك می‌اندازد كه فقط ۱۴ هزار نفر فیلم ما را دیده‌اند و یك‌و‌نیم میلیارد فروش داشته است.

وی افزود: ما كه تكلیف‌مان با فیلم خودمان مشخص بود و می‌دانستیم با چه فیلمی طرف هستیم و چقدر مخاطب دارد. ادعایی هم نداریم. من اصلاً توقع ندارم به اندازه یك فیلم پرفروش كمدی به فیلم من سالن سینما و سانس نمایش بدهند، اما اینكه حتی اجازه یك بیلبورد هم نداشته باشیم دور از انصاف است. فیدیبو در حد استند و نه بیلبورد، به فیلم فضای تبلیغاتی داده  است، هیچ امكان دیگری هم نداریم. نه تیزر داریم و نه تبلیغ تلویزیونی، پولش را هم نداریم كه در جم تبلیغات كنیم.

هزینه تبلیغات مساوی ساخت یک فیلم است

برزگر همچنین گفت: برای تبلیغ یك‌ماهه مبلغ زیادی باید بپردازیم كه خب من با این پول می‌توانم فیلم دیگری بسازم. با همه این احوال من از میزان فروش فیلم شكایتی ندارم. طبیعی است، مدل من این‌طور و شكل دیگری از سینماست. گله‌ای هم ندارم، انتخاب خودم است، اما اینكه آقایان اینچنین دروغ بگویند، من را عصبانی می‌كند. آن هم در شرایطی كه یك‌سال بعد، آقای ایل‌بیگی ما را در راهرو بغل كرده و حلالیت می‌طلبد كه به فیلم شما جفا كردیم.

این تهیه‌کننده و کارگردان سینما در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: با وجود اینكه این قانون عطف به‌ماسبق نمی‌شد، هر پنج فیلم پشت خط اكران من «بچه گرگ‌های دره سیب»، «ابر بارانش گرفته»، «مامان»، «علت مرگ؛ نامعلوم» «دشمنان» غیرقانونی یا غیررسمی توقیف شد، توسط همین شورا و همین آقا كه چنین حرف‌هایی را مطرح می‌كند.

وی افزود: فیلم «دشمنان» به درخواست كارگردان چون فیلم اولی بود و دوست داشت فیلمش دیده شود، اكران شد. سرتاسر آنچه این آقا نوشته دروغ محض است، اصلاً حیرت می‌كنم اگر دو سال پیش پروانه نمایش صادر شده، پس ما كجا می‌رفتیم؟ شاید سازمان سینمایی دیگری می‌رفتیم و آدم‌های دیگری را می‌دیدیم. آدم حیران می‌ماند، بعد از چهار سال توقف، این میزان دروغ حق ما نبود.