توهم آسیب شناسی

زیر سقف دودی کلیشه ای دست و پا افتاده از مشکلات یک خانواده که دگیر بحران عاطفی شده اند و کارگردان با مطرح کردن این اتفاقات قصد بررسی علل آن را دارد ولی نمیتواند این مشکلات را بررسی کند و نتیجه ای مشخص پیدا کند و پایانی سمبل شده سر و ته داستان را هم می آورد . 

کارگردان موضع مشخصی در این فیلم ندارد و دغدغه های کلیشه ای اش علاوه بر خانواده ، مشکل تولیدات داخلی و شعار های از اینگونه است که سرانجامی هم ندارد و نیم نگاه گذرایی به این اتفاق دارد . 

کارگردان اگر قصد آسیب شناسی و آموزش دارد و میخواهد در سینمای بی محتوای حال ، آموزنده جلوه کند باید کلام و داستان آموزنده داشته باشد و بتواند علاوه بر قصه ی زوج فیلم به چگونگی جلوگیری از این اتفاقات در خانواده ها بپردازد که البته بانو پوران درخشنده این راه را به خوبی بلد هستند و به راحتی میتوان در فیلم قبلی ایشان [هیس دخترها فریاد نمیزنند] دید که علاوه بر جلو بردن قصه ی فیلم ، چگونگی برخورد با تجاوز جنسی به کودکان و آموزش برخورد خانواده ها با این آسیب را نیز میدهد ولی در این فیلم فقط قصه پیش میرود که البته با کشش کم و تکراری بودن داستان مخاطب نه آموزشی را کسب خواهد کرد و نه با داستان جدید رو به رو خواهد شد . البته که چند سکانس مربوط به سرکار خانم آزیتا حاجیان (روانشناس) جنبه آموزشی دارد ولی در همان چند جمله کوتاه هیچ دردی دوا نمیشود. 

چند پلان در این فیلم خیلی خوب بود و قاب بندی و دکوپاژ بسیار هوشمندانه ای داشت که به طور مثال پلانی که فرهاد اصلانی روی میز کارش نشسته و تصویر عکس آن روی میز شیشه ای افتاده و به تدریج با جلو رفتن دوربین تمام کادر نمای عکس شخصیت است که نشان از سقوط و سرنگونی شخصیت دارد . 

متاسفانه در سینمای ما جدیدا باب شده است که پایان فیلم ها با بالا رفتن هلی کم و تصویری لانگ از بالا به پایان برسد و این به وضوح در آثار اخیر سینمایی مثل ؛ خط ویژه ، بادیگارد ، بارکد ، رسوایی۲ و... قابل مشاهده است و این پایان بندی تکراری و بدون خلاقیت شاید برای اولین بار جذابیت داشته باشد ولی مطمئنا تکرار آن اصلا جذاب نیست . 

بازی ها در این فیلم نوسانات زیادی داشت و این یک دست نبودن هم شاید کمی از جذابیت فیلم را بکاهد . 

بازیگر اصلی مرد ، جناب فرهاد اصلانی ، شباهت بسیار به کاراکتر های قبلی خود داشت و چیز جدیدی در قالب شخصیت خودش نداشت . 

مریلا زارعی با توجه به بازی نسبتا خوبش باز نتوانسته به شخصیت مادری که تعریف شده نزدیک شود . 

ضعیف ترین شخصیت فیلم را ابوالفضل میری ایفای نقش میکند و هیچ حسی از فرزندی که در میان یک بحران عاطفی هم از سوی خانواده و هم از سوی عشقش قرار دارد را القا نمیکند و فن بیانش در مجادله هایش با مادر (مریلا زارعی) کمترین سطح از یک بازی است . 

قوی ترین بازی این فیلم را سرکار خانم بهنوش طباطبایی ایفا کردند و با وجود رهایی شخصیت در اواسط فیلم و تنها پرداختن به آن در ابتدا و انتهای فیلم ، بالاترین درجه از بازی را در این فیلم داشتند . 

البته که شهرام حقیقت دوست با توجه به مدت حضور کمی که دارد بسیار اثر گذار ایفای نقش کرده است و بر خلاف حسام نواب صفوی سطح بالایی از بازی را نشان داد . 

در پایان فقط یک حرف میماند که تنها برای این فیلم نیست و شاید درسی باشد برای آینده فیلمسازی در ایران که شاید اندکی سطح آثار مارا بالا ببرد . زمانی که ما در کشوری فیلم میسازیم که با محدودیت مواجه هستیم پس دلیلی ندارد که فضاها و موقعیت هایی را ایجاد کنیم که همین محدودیت ها را شامل میشود و همین صحنه ها برای مخاطب مضحک و خنده دار باشد . برای مثال در همین فیلم سکانسی که مریلا زارعی مشغول ورزش در باشگاه بدنسازی است نیازی نیست حتما کارگردان برای نشان دادن لاغر کردن باشگاه بدنسازی را نشان دهد . 

پ.ن: این متن ، نقد شخصی بنده به فیلم "زیر سقف دودی" بوده و هیچگونه قصد تخریب اثر هنری فیلمساز را نداشته و ممکن است این فیلم از نگاه شخص دیگر بسیار عالی به نظر برسد پس نظر هرکس محترم است و سعی کنیم به نظرات دیگران احترام بگذاریم . 

رضا خلجی - ۱۴ بهمن ۱۳۹۵