چهارمین روز جشنواره فیلم فجر را شاید بتوان به لحاظ ژانر، متنوع ترین روز جشنواره سی و هشتم دانست. این روز با نمایش فیلم «آن شب» آغاز شد. فیلمی به کارگردانی «کوروش آهاری» و بازی «شهاب حسینی» که مهمترین مولفه آن فیلمبرداری در کشور آمریکا و ایجاد فضایی برای تعامل سینماگران ایرانی و آمریکایی است.

آهاری در نشست رسانه ای فیلم با بیان این که فیلمنامه اولیه برای ساخت در ایران نوشته شده بود، علت تغییر لوکیشن فیلمبرداری به آمریکا را تلاش برای معرفی عوامل فنی و بازیگران ایرانی به سینمای آمریکا دانست.

وی همچنین تاکید کرد بازخورد مثبت فیلم در جشنواره های آمریکایی و استقبال مخاطبان از آن، نشان از دستیابی به این هدف دارد؛ گرچه باید تا اکران عمومی فیلم در ایران هم صبر کرد و واکنش تماشاگران ایرانی را دید.

«آن شب» به گفته کارگردانش فیلمی در ژانر روانشناختی با المان های وحشت است اما مشکل فیلم هم دقیقا در همین نقطه متمرکز است. این که فیلم در میانه این دو ژانر حرکت می کند اما ملزومات هیچ یک را دقیقا رعایت نمی کند. به این معنا که از سویی ارجاعات روانشناسانه فیلم به اندازه کافی مخاطب را در شناخت کاراکترها یاری نمی کند و از سوی دیگر المان های وحشت آن، چنان که باید ترسناک نیست.

دومین فیلم چهارمین روز جشنواره فجر شاید یکی از مهمترین آثار این دوره از جشنواره باشد. «درخت گردو» تازه ترین تجربه کارگردانی «محمدحسین مهدویان» که پیش از این با مستندها و آثار سینمایی مرتبط با انقلاب و جنگ شناخته می شد.

آن چه «درخت گردو» را در جایگاه مهمترین های فجر سی و هشتم قرار می دهد از سویی سوژه تکان دهنده آن و از سوی دیگر بازی فوق العاده «پیمان معادی» است. بازیگری که یک تنه بار داستان را به دوش می کشد و به سر منزل می رساند. بازی معادی در درخت گردو چنان تاثیرگذار است که مخاطب گمان می برد این بازیگر اصالت کردی دارد. باید توجه داشت آن چه این ذهنیت را در تماشاگر تقویت می کند تنها زبان و لهجه او نیست که با تلاش دو ماهه اش به دست آمده، بلکه استایل و زبان بدن کردی اوست که با ظرافت در لحظه لحظه بازی اش جاری شده است.

«درخت گردو» به لحاظ موضوعی، اثری متفاوت در کارنامه مهدویان است. کارگردان در این جا دیگر داستان خود را از میان رزمندگان و نیروهای امنیتی روایت نمی کند،  بلکه به میان مردم می رود و می کوشد از زاویه دید آن ها به جنگ، مرگ و زندگی بنگرد. همین موجب شده ساختار دراماتیک فیلم با آن چه از آثار پیشین او در ذهن داریم، متفاوت باشد. «درخت گردو» نوید دهنده حضور پررنگ تر مهدویان در سینمای اجتماعی ایران است تا بتوان ترکیب مستندگونگی آثار او با نگرش اجتماعی اش را به تماشا نشست.

مهمترین نقیصه «درخت گردو» اما همان گونه که بسیاری معتقدند، حضور «مهران مدیری» به عنوان یکی از بازیگران کلیدی است. موضوعی که از همان ابتدای اعلام نام او در لیست بازیگران فیلم، سینمادوستان را شگفت زده کرد. اما به هر حال همه باید صبر می کردند تا نتیجه این انتخاب عجیب مهدویان روی پرده نمایان شود. متاسفانه نتیجه کار چنان که انتظار می رفت ناامید کننده بود تا محصول تجربه دشوار مهدویان یک نقطه ضعف واضح داشته باشد. شایعات درباره تحمیل مهران مدیری به مهدویان اکنون دیگر اهمیتی ندارد؛ چرا که پروژه ساخت «درخت گردو» دیگر به پایان رسیده است.

سومین فیلم روز چهارم جشنواره «دو زیست» بود. اثر تازه سینمایی برزو نیک نژاد که از حضور بازیگرانی شناخته شده و داستانی اجتماعی با تم طنز بهره می برد.

شاید بیش از همه آن چه «دو زیست» را دیدنی می کند، گریم و بازی بازیگرانش در قالب هایی متفاوت از تصویر معمول آن ها باشد. در این زمینه می توان به نقش هادی حجازی فر، مانی حقیقی و پژمان جمشیدی اشاره کرد.