سلیقه موسیقی نسل جدید متفاوت است؛ باید درک شود

ارکسترموسیقی ملی ایران در دومین سفراستانی خود درخارج از پایتخت، میهمان مردم استان گیلان شد. اجرایی با رهبری همایون رحیمیان و با همراهی مجتبی عسگری، محمدرضا صفی و محمد رسول ترمه خوانندگان این برنامه که طی دوشب (۱۴ و ۱۵ شهریورماه) با استقبال پرشورمردم رشت به روی صحنه رفت.

بخشی از این برنامه به تجلیل از پیشکسوتان موسیقی ایران اختصاص داشت که با حضور اسماعیل میرغضنفری فرماندار شهرستان رشت، محمد الله‌یاری فومنی مدیرعامل بنیاد رودکی، امیرحسین طاهری مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، سردار آقازاده و سرهنگ ملک علی‌پور، از اساتید موسیقی ایران حمید شاهنگیان، هادی آرزم و همایون رحیمیان تجلیل به عمل آمد.

نباید دیگر شهرهای ایران از تماشای ارکسترها محروم شوند

حمید شاهنگیان درگفت‌و‌گو با «ایران» درباره اجرای ارکسترموسیقی ملی ایران دراستان‌ها بیان کرد: «این موضوع اتفاق بسیارخوبی است و طراحی این ایده به سال‌های 95- 94 برمی‌گردد.آن زمان عضوهیأت مدیره بنیاد رودکی بودم و این موضوع را مطرح کردیم، چراکه براین نظربودیم نباید اجرای ارکسترها تنها مختص به تهران و پایتخت نشینان باشد و دیگرشهرهای ایران ازداشتن چنین ارکسترخوبی محروم شوند وعلاقه‌مندان به گونه موسیقی‌های ارکسترال برای به تماشا نشستن این اجراها مجبور به ترک شهرخود شوند. بنابراین ازسال‌های 1394 تا 1400 اجراهایی دراستان‌ها برگزار شد و تجربه بسیار ارزشمندی بود. البته درهمان زمان هم مشکلاتی وجود داشت وبرخی از شهرستان‌ها از زیرساخت لازم برخوردار نبودند و موجب شد اعضای ارکستر با سختی‌های بسیاری مواجه شوند، اما خوشحالی مردم این مناطق که سال‌ها ازتماشای چنین اجراهایی محروم بودند خستگی را ازتن بچه‌ها به درمی کرد.»

این آهنگسازدرباره اجرای موسیقی‌های بومی -محلی با همراهی ارکسترملی ایران اظهارکرد: «این موضوع در طرح‌های اولیه مطرح شده بود، ولی لازمه آن فراهم کردن امکاناتی برای ارکستر است. اگرچه همه مناطق ایران دارای قطعات مطلوب و شناخته شده هستند، اما شاید این قطعات ارکسترال برای ارکستر بزرگ نوشته نشده باشد یا در آرشیو ارکستر نبوده که بتوان آن را به اجرا درآورد.البته بی‌تردید رهبرارکستر و گردانندگان این ارکستر، تدابیرلازم را دراین زمینه خواهند داشت تا با همراهی ارکسترموسیقی ملی، موسیقی فولکلورایران به اجرا گذاشته شود. کما اینکه تجربه این کار را حتی در خارج از کشورهم داشته‌ایم و اجرای موسیقی‌های بومی آن کشور بسیار مورد استقبال مردم آن منطقه قرار گرفته است.»

تولید آثار انقلابی باید متناسب با زمان و شرایط امروز جامعه باشد

سرودهای «برخیزید ای شهیدان راه خدا»، «خمینی ای امام» و...را همگان خوب به خاطر دارند، آثاری به آهنگسازی حمید شاهنگیان که بخشی از تاریخ موسیقی ایران را به خود اختصاص داده است. این آهنگساز درادامه این گفت‌و‌گو درباره اینکه آیا بعد ازچند دهه از ساخت این سرودها، این آثار برای نسل امروز همچنان قابل شنیدن است و می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند اظهار کرد: «هرکاری تاریخ و جغرافیای خود را می‌پذیرد و می‌پسندد و اگر در غیراز تاریخ و جغرافیای خود ارائه شود، قطعاً آن ثمره عمیق را نخواهد داشت. شرایط امروزجامعه با سال‌های 58-57 بسیارمتفاوت است. همین جنگ 12 روزه تحمیلی که باردیگربرما تحمیل شد شرایط نزدیکی به دوران جنگ درهشت سال دفاع مقدس داشت و جالب اینکه یک تعداد از کارهایی که مربوط به آن دوران بود و ساخته شد، بار دیگرجای خود را بازکرد و شنیده شد. بنابراین حتی اگر بخواهیم درهمان ژانر کار تولید کنیم باید متناسب با زمان و شرایط روز باشد و در حد خود جای دارد و از نگاه من زیاده روی آن نتیجه مثبتی نخواهد داشت.»

امروز لازم است شعور را بر شعار ترجیح بدهیم

این آهنگسازانقلابی موضوعات تربیتی واجتماعی را شاخصه مهم تولیدات امروز سرود عنوان و بیان کرد: «با نگاه به آثارتولید شده 70-60 قبل و ترانه‌های ماندگار قدیمی متوجه خواهید شد این آثارمضامین بسیار درخشان، زیبا و آموزنده‌ای داشتند که شاید لازم باشد امروز هم به همان‌ مضامین پناه برد تا به شعارهایی که منطقی برایش نیست. امروز لازم است شعور را بر شعارترجیح بدهیم. هدف امروزهنر باید تربیت نسل باشد، نسلی که آینده کشور به دوش آنهاست.

خالق سرود «برخیزیم درهوای آزادی»درباره تغییر ذائقه شنیداری نسل امروز بیان کرد: «این فضای مجازی و این دهکده جهانی که ایجاد شده، ارتباطات غیرقابل کنترلی است که موجب می‌شود درهر لحظه هر نقطه از جهان با نقطه دیگر جهان ارتباط برقرار کند و تأثیرات خود را بگذارد. بنابراین نسل امروز با یک جهان موسیقی در ارتباط است و تغییر گریزناپذیر. سؤال این است تا کی می‌توان بر خلاف این موج حرکت کرد. امروز زمان این است که سوار براین موج شویم و به خواسته نسل امروز توجه شود و آن را به سمتی هدایت کنیم که هدف تربیتی ماست.

 اگرچه موج بسیاری از موسیقی‌هایی که امروزه شنیده می‌شود برای من که 76 سال سن دارم غریبه است ونمی توانم با آنها ارتباط برقرارکنم اما دراین بین جوان‌ها و نسل امروزی این زبان را به خوبی می‌فهمند و تنها باید به سمت مسیر درست هدایت شود.»

اجرای ارکستر پلی میان اقوام

هادی آرزم از آهنگسازان و نوازندگان پیشکسوت موسیقی کشورمان هم درگفت‌و‌گو با «ایران» ابتدا به اجرای ارکستر موسیقی ملی ایران در شهر رشت اشاره کرد و درادامه گفت: «موسیقی باید درتمامی استان‌ها و شهرهای ایران اجرا شود. 

چه موسیقی آذری درگیلان و چه موسیقی گیلانی درکردستان. چرا که موجب ارتباطات فرهنگی در میان اقوام ایران است و آن را پررنگ‌تر و مستحکم‌تر می‌کند و امیدوارم این تفکرو ایده تداوم داشته باشد و مورد توجه مسئولین ذی ربط قرار بگیرد مانند همین اتفاق بزرگی که در شهر رشت انجام گرفت.»

تولید موسیقی خوب برای تشخیص سره از ناسره

در کارنامه هنری هادی آرزم آثار ملی - میهنی و آیینی بسیاری دیده و شنیده می‌شود که در تاریخ موسیقی ایران جای گرفته است. او درباره شرایط اکنون موسیقی ایران بیان کرد: «مملکت ما به جهت استراتژیکی بحران‌های خاصی را تجربه می‌کند که درحین تأثیرات منفی می‌تواند اتفاقات خوبی هم به‌وجود آورد و آن سمت و سو دادن به موزیسین‌های کشورمان است. آهنگسازان خوب کشورمان باید به تولید آثارانقلابی و حماسی توجه بیشتری داشته باشند، مانند اوایل هشت سال دفاع مقدس. البته اکنون هم شرایط کشور پرتنش است و باید در این زمینه کارهای بیشتری تولید شود.»

او تولید موسیقی‌های فاخر را اعتلای فرهنگ شنوایی مخاطب عنوان و بیان کرد: «توجه دراین زمینه برعهده نهاد مهمی چون صدا و سیماست که امیدواریم با درایت مسئولان این حوزه تبلیغات بیشتری صورت بگیرد تا مخاطبین رسانه به ارزش‌ها و نهاد‌های درون موسیقی توجه بیشتری نشان بدهند و مخاطب فرق سره از ناسره را تشخیص دهد.

 متأسفانه در حال حاضر جامعه ما دریک سردرگمی قرار گرفته موسیقی خوب باید به درستی به مخاطب شناسانده شود.»

احیای دوباره موسیقی گلها

هادی آرزم در پایان صحبت هایش گفت:«رسانه باید به کارهای ارزشی بخصوص موسیقی ملی ایران توجه بیشتری نشان بدهند. متأسفانه تا کنون نتوانسته‌ایم موسیقی ملی کشورمان را به درستی احیا کنیم. 

در قدیم گلهای جاویدان و گلهای رنگارنگ با آثار آهنگسازان بزرگ کشورمان از رسانه ملی پخش می‌شد و همچنان نیاز است به این گونه موسیقی‌ها توجه بیشتری نشان داده شود. این آثار مطمئناً تأثیرگذار هستند به این دلیل که نهال آنها در ذائقه و ژن ایرانی وجود دارد و باید اعتلا پیدا کند.»

 ضرورت تغییر مضامین سرود‌های امروزی

 حمید شاهنگیان به مضمون سرود‌های امروزی اشاره کرد و درادامه صحبت‌هایش گفت: «وظیفه هنر رهگشایی و دل‌گشایی است تا بتواند دل و جان را تلطیف کند و تأثیر مثبت بگذارد. امروزهم مانند همیشه برای پروراندن روح لطیف مردم نیازمند بهره بردن از هنر هستیم. من جزو اولین نفراتی بودم که کلمه سرود را جایگزین ترانه و تصنیف و آهنگ کردم تا در کنار مسئولیتم، کارموسیقایی متفاوتی شکل بگیرد، اما امروز دیگر به عنوان سرود فکر نمی‌کنم و قطعاً همه ژانرها را نباید به نام سرود نامگذاری کرد. سرود مشخصه و ریتم خود را دارد و شاید لازم نباشد جمعیت امروز را به تهاجم دعوت کنیم.»

منبع: روزنامه ایران