هفتاد و پنج سال اول

هفتاد و پنج سال اول حاصل یک زیست عمیق ذهنی و عینی است . روایتی از زندگی که خود می گوید اما دیگری به تصویر کشیدن آن را برعهده دارد . کتاب از نظر ادبی در دسته اتوبیوگرافی قرار می گیرد اما با توجه به لحنی که آزرم به آن اضافه کرده میزان ادبیت گفتار افزایش یافته و ژانر داستانی به خود گرفته است . اگرچه هر بیوگرافی در خود داستانی دارد اما مشخصا درباره این کتاب می توان نوشت : «هفتاد و پنج سال اول» حاصل دو نگاهی است که سعی کرده از اعمال سلیقه فاصله بگیرد .

شصت درصد

فرمان آرا از زندگی خود در سینما و چگونگی ورودش به این حرفه می گوید اما نکته ای که بیش از همه مسائل مطرح شده برایم قابل توجه است اشاره این کارگردان به لازمه پوست کلفت بودن برای بقا این حرفه در ایران است . او همواره به دانشجویانش توصیه می کند برای موفقیت باید شصت در صد پوست کلفتی داشت و خود اولین کسی است که این میزان از سنگ اندازی دیگران و مسئولین را دیده و همچنان با علاقه اولیه به کار خود مشغول است . فرمان آرا از پدرخود می گوید و در عین حال سنت ها را نقد می کند از این که پدرش آدم سخت کوشی بوده و دوست داشته در خانه حرف اول را بزند . از وابستگی به مادر می گوید و این که در شانزده سالگی ۶۰۰ جلد کتاب داشته . زندگی دوست داشتنی راوی که قطعه قطعه روایت می شود مناظر زیبایی از رویدادهای تلخ و شیرین در سینمای ایران را می سازد . سینمایی که در ایران بیشتر یک وسیله انتقادی است .

عشق ۱۱ سالگی

«هفتاد و پنج سال اول» فیلم بهمن فرمان آرا است که محسن آزرم فیلم نامه آن را نوشته فرمان آرا در آن بازی می کند و کارگردانش خواننده است . این پدیده نه تنها در ذهن مخاطب اتفاق می افتد که به زعم من در ذهن مولف هنگام نگارش آن اتفاق افتاده است . یکی از نشانه های روایت داستانی در کتاب می تواند این باشد که در همه روایت ها فرمان آرا هرگز از شخصیت خود حرفی نمی زند و اجازه می دهد این شخصیت در ذهن خواننده شکل بگیرد . به عنوان مثال می توان عشق او به دختر همسایه را در نظر گرفت . او که در ۱۱ سالگی عاشق دختر همسایه می شود تصمیم می گیرد تا این احساس را با نوشتن بر تکه های کاغذ و ارسال به حیاط خانه معشوق ابراز کند ، در نهایت از پدر خود کشیده ای دریافت می کند که خواننده امروزی معنای این کشیده را هیچ گاه نخواهد فهمید .

رنج  

فرمان آرا از علاقه اش به تئاتر و تماشای نمایش هایی در تئاتر سعدی می گوید . تئاتر به عنوان پایه و اساس هنرهای نمایشی از اهمیت فروانی برخوردار است . «هفتاد و پنج سال اول» روایت کننده شوق شخصیتی است که به گفته خود تخیل نسبتا قوی ای دارد و همه چیز را نمایش می بیند . اگر قرار باشد برای انگیزه گرفتن و ادامه راه سینمایی در ایران کتابی را به دیگری پیشنهاد کنم حتما اولین پیشنهادم این کتاب است چرا که این کتاب قبل از آنکه از رنج گلگی بکند چرایی و چگونگی آن را شرح می دهد و باعث می شود خواننده علاقه مند به این رشته هنری خود را برای اتفاق هایی حتی بزرگتر آماده کند .

نویسنده : علی رفیعی وردنجانی