اختصاصی سلام سینما-جیمز فرانسیس کامرون (James Francis Cameron)، کارگردان، نویسنده، تهیه کننده و پژوهشگر دنیای زیر آب، 16 اوت 1954 در انتاریو کانادا متولد شد. مادرش پرستار و پدرش مهندس برق بود. او در نوجوانی از دبیرستان اخراج شد و برای ادامه تحصیل به دبیرستان دیگری رفت. سپس در کالج، رشته فیزیک را انتخاب کرد اما 1 سال بعد آن را نیمه کاره رها کرد و به تحصیل زبان انگلیسی مشغول شد. پس از آن، در مشاغل مختلف مشغول به کار شد؛ از نویسندگی تا رانندگی کامیون. اما از آنجا که به گفته خودش، در نوجوانی و با دیدن فیلم «اودیسه فضایی» کوبریک به سینما علاقمند شده بود؛ هر زمان که فرصت داشت به مطالعه درباره صنعت فیلمسازی می پرداخت. کامرون در این باره می گوید که اگر به او اجازه می دادند از کتاب ها یا پایان نامه های دانشجوهای این رشته کپی می گرفت؛ در غیر این صورت از آنها یادداشت برداری می کرد. البته یکی دیگر از فیلم های تاثیرگزار در زندگی حرفه ای کامرون، «جنگ ستارگان» به کارگردانی «جرج لوکاس» بود. او همیشه دوست داشت که خودش این فیلم را بسازد.

سپس او به صورت حرفه ای سراغ فیلمنامه نویسی رفت. اولین فیلم جیمز کامرون، فیلم کوتاه علمی-تخیلی به نام «ناهمگونی» است. او بعد از نوشتن فیلمنامه، ایده را با 2 نفر از دوستانش مطرح کرد و با قرض گرفتن دوربین، لنز و دیگر لوازم، در سن 24 سالگی شروع به ساخت این فیلم کوتاه کرد.

جیمز کامرون از همان ابتدا، علاقه اش به فضا و بیگانگان را نشان داد و شاید این فیلم نتوانست انتظاراتش را برآورده کند اما باعث شد تا 8 سال بعد فیلم علمی-تخیلی «بیگانه ها» را بسازد و 3 جایزه اسکار دریافت کند. بیگانه ها، دنباله فیلم «بیگانه» از «ریدلی اسکات» است.

در تاریخ سینما، تنها 3 فیلم توانستند 11 جایزه اسکار به دست بیاورند و در رده پرافتخارترین فیلم ها قرار بگیرند و یکی از این 3 فیلم، «تایتانیک» اثر جیمز کامرون است. او با ساخت این فیلم، به یکی از ثروتمندترین کارگردان ها تبدیل شد.

فیلم های علمی-تخیلی با جلوه های ویژه شگفت انگیز، صحنه های اکشن با آتش افروزی های خیره کننده، به تصویر کشیدن دنیای زیر آب یا خلق درامی عاشقانه و به یادماندنی؛ شاید کامرون را این چنین به خاطر داشته باشید. در ادامه بعضی از ویژگی های شاخص آثار او را مرور می کنیم:

شخصیت های زن قوی و سرسخت

جیمز کامرون معمولا در میان هیاهوی نبردهای خشن و مردانه، یک شخصیت زن قوی را رو می کند تا مرکز توجه قرار بگیرد. مثلا «الن ریپلی» در فیلم بیگانه ها، زنی جنگجو و جان سخت که نه تنها بازمانده تیمش است بلکه در رویارویی دوباره با بیگانه ها، خیلی خوب عمل می کند. بازیگرِ شخصیت «سارا کانر» در «نابودگر2: روز داوری» یعنی «لیندا همیلتون»، ماه ها برای ایفای این نقش آموزش دیده بود تا چیزی از مردهای داستان کم نداشته باشد. یا شخصیت «نیتیری» در فیلم آواتار هرچند به لحاظ عاطفی درگیر شده است؛ اما پای نجات مردم قبیله اش که باشد کم نمی گذارد و مردم قبیله اش را گرد هم می آورد تا مقابل دشمن مبارزه کنند. حتی شخصیت «رز» در تایتانیک هم، زنی سرسخت است؛ او برای رسیدن به عشقش جلو خانواده اش می ایستد و حتی حاضر است از جانش هم بگذرد.

مقاصد تیمی

از آنجا که درونمایه بیشتر فیلم های کامرون، حفاظت از زمین و موجودات زمینی در مقابل خطراتی مثل: ربات های انسان نما و موجودات فضایی یا دریایی است؛ معمولا گروه یا جوخه ای مسئول رسیدگی به این خطرات می شوند. مثل تیم جستجو و بازیابی نیروی دریایی آمریکا در فیلم «ورطه» که در پی یک زیردریای غرق شده به اعماق آب می روند یا در فیلم «بیگانه ها» که اِلن ریپلی و گروهی از سربازان آموزش دیده و حرفه‌ای برای نجات گروه قبلی به LV-426 می روند.

و البته، عبارت (Go! Go! Go!) را در صحنه های تعقیب و گریز اکثر فیلم های او، از یک نفر از اعضای تیم، می توان شنید. هرچند کلیشه ای است اما شنیدن آن در میان یک صحنه اکشن خالی از لطف نیست.

دنیای زیر آب

جیمز کامرون علاقه زیادی به دنیای زیر آب دارد و درباره آن مستند هم ساخته است. مستندهای «ارواح ژرفنا» که درباره کشته شدگان کشتی تایناتیک است و «بیگانگان در اعماق» که سفری اکتشافی است؛ نمونه هایی از این قبیل اند. همچنین او فیلم «ورطه» را در سال 1989 با الهام از درازگودال ماریانا ساخته است و حتی سال 2012  به عمق 11000 متری این گودال سفر کرده است. فیلم «تایتانیک» هم با محیط زیردریایی و دنیای زیر آب شروع می شود.

یکی دیگر از ویژگی های بارز در فیلم های جیمز کامرون، فیلتر سرد و آبی رنگی است که تقریبا در تمام آثار او می توان دید.

بودجه های نجومی و سرسام آور

فیلم های «نابودگر2: روز داوری» با 102 میلیون و «دروغ های حقیقی» با 115 میلیون دلار بودجه، جز فیلم های پرهزینه هستند. همچنین، فیلم «تایتانیک» با 200 میلیون دلار و «آواتار» با 237 میلیون دلار در فهرست فیلم هایی با بالاترین بودجه قرار دارند. البته این بودجه ها زیاد هم ولخرجی کردن نبوده است؛ زیرا نابودگر هنوز هم محبوب و پرطرفدار است و مخاطبان منتظر نسخه جدید آن هستند که اواخر 2019 به روی پرده خواهد رفت و کامرون در مقام تهیه کننده در آن حضور دارد. تایتانیک با 11 اسکار در رده پرافتخارترین فیلم های سینما است و درون مایه عاشقانه آن به یاد ماندنی است و آواتار محصول سال 2010 هنوز هم عنوان دار پرفروش ترین فیلم تاریخ سینما است.

پیشگام صنعت جلوه های ویژه

جیمز کامرون از پیش کسوتان صنعت جلوه های ویژه است. ساخت فیلم «نابودگر2: روز داوری» انقلاب بزرگی در زمینه جلوه های تصویری بود. این فیلم یک تیم 67 نفره برای جلوه های ویژه و یک تیم 194 نفره از طراحان گرافیک داشت. تصاویر زیر آب در «ورطه» و دنیای شگفت انگیز پاندورا در «آواتار» نیز نمونه های بی نظیر دیگری در کارنامه کامرون هستند. فیلم های او همچنین در جلوه های ویژه میدانی هم زبانزد است؛ ساخت صحنه های درماتیک غرق شدن مردم در «تایتانیک» آن هم در یک استخر، فوق العاده است!

اسلحه های مخرب

وقتی پای موجودات فرازمینی و مافوق بشری در میان باشد، کامرون ترجیح می دهد با اسلحه های مخرب و با قدرت های عجیب و غریب به استقبال آنها برود. ماشین های جنگنده در «آواتار»، سلاح های آتش افروز در «بیگانه ها» و اسلحه های قدرتمند نابودگران در «نابودگر 1و 2» نمونه هایی از این قبیل هستند.

بازیگران ثابت

آرنولد شوارتزنگر: نابودگر1-دروغ های حقیقی-نابودگر2: روز داوری

جنت گلد استین: بیگانه ها-نابودگر2: روز داوری-تایتانیک

مایکل بین: نابودگر1-ورطه-بیگانه ها

بیل پاکستون: نابودگر1-دروغ های حقیقی-تایتانیک-بیگانه ها

لنس هنریکسن: پیرانا2: تخم ریزی-نابودگر-بیگانه ها

مانیتور، تعداد زیادی مانیتور

در سکانس هایی از فیلم های کامرون، عده ای رو به تعداد زیادی مانیتور نشسته اند و حرف های مهم می زنند. انگار هرچه تعداد این مانیتور ها بیشتر باشد، اهمیت کار آنها بیشتر است. فیلم های کامرون پر است از این مانیتور ها و این سکانس ها.

**ویژگی های آثار نولان: نابغه فیلمسازی عصر نوین**

**ویژگی های آثار کوئنتین تارنتینو: کارگردانِ دی جِی**

**ویژگی های آثار استیون اسپیلبرگ: پیشگام هالیوود نو**

زهرا توللی