چرا نام شخصیت‌های واقعی در فیلم پیشمرگ تغییر کرد؟

فیلم پیشمرگ به کارگردانی علی غفاری در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد. این فیلم که به روایت زندگی شهید سعید قهاری پرداخته، مورد توجه بسیاری از مخاطبان قرار گرفت. علی غفاری، کارگردان این اثر، در گفت‌وگو با سلام سینما درباره روند ساخت فیلم، انتخاب بازیگران و نگاهش به سینمای بیوگرافیک صحبت کرده است.

نقش پررنگ موسیقی در فضاسازی فیلم

علی غفاری درباره استفاده از موسیقی در پیشمرگ عنوان کرد که این عنصر در فیلم‌های حادثه‌ای و هیجانی، یک بخش حیاتی محسوب می‌شود. او تأکید کرد که به دلیل علاقه‌اش به فضاسازی و روایت‌های معماگونه، موسیقی یکی از ابزارهای مهم او در فیلم‌سازی است.

وی در این باره گفت: «برخی معتقدند که موسیقی نباید وجود داشته باشد و باید تنها از منابعی مانند رادیو و تلویزیون پخش شود. اما تجربه جهانی نشان داده که فیلم‌های موفق، توجه ویژه‌ای به موسیقی دارند. من شخصاً حساسیت زیادی روی موسیقی فیلم‌هایم دارم و بارها با آهنگسازان درباره آن گفت‌وگو می‌کنم تا به یک نقطه مشترک برسیم.»

او اضافه کرد که موسیقی نه‌تنها برای ایجاد حس هیجان و تعلیق در فیلم مهم است، بلکه در القای احساسات و همذات‌پنداری مخاطب با شخصیت‌ها نیز نقش اساسی دارد. در پیشمرگ تلاش شده که موسیقی کاملاً با فضای داستان هماهنگ باشد و در عین حال، حس واقعی موقعیت‌ها را منتقل کند.

انتخاب بازیگر نقش سعید قهاری

غفاری درباره انتخاب مهدی نصرتی برای ایفای نقش شهید سعید قهاری گفت که مهم‌ترین عامل در این انتخاب، شباهت ظاهری و توانایی بازیگری بوده است. او توضیح داد: «فیلم استرداد بر اساس یک ماجرای واقعی ساخته شد، اما شخصیت‌های آن واقعی نبودند. اما در پیشمرگ، ما با یک شخصیت تاریخی مواجه هستیم که عکس‌ها و سخنرانی‌های او در دسترس است. بنابراین، شباهت ظاهری بازیگر برای ما اهمیت زیادی داشت و مهدی نصرتی هم به لحاظ توانایی بازیگری و هم شباهت چهره، بهترین گزینه بود.»

او اضافه کرد که علاوه بر شباهت ظاهری، توانایی بازیگر در درک شخصیت و نمایش باورپذیر احساسات او اهمیت زیادی داشت. 

چگونه پیشمرگ ساخته شد؟

این کارگردان در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده ساخت فیلم گفت که ابتدا با تصویر چهره شهید قهاری در بزرگراه شیخ فضل‌الله مواجه شده و این سؤال برایش مطرح شده که چرا تاکنون نام او را نشنیده است.

او توضیح داد: «پس از آنکه مجموعه‌ای تصمیم گرفتند درباره این شخصیت فیلمی بسازند و کارگردانی آن را به من سپردند، شروع به تحقیق درباره سعید قهاری کردم. منابع زیادی درباره او وجود داشت و حتی با افرادی که در عملیات‌هایش همراهش بودند، صحبت کردم. البته به دلایلی اسامی برخی از شخصیت‌ها در فیلم تغییر داده شد.»

او افزود که شهید قهاری به دلیل محبوبیتش در کردستان، به «داماد کردستان» شهرت داشت و همچنین به او «سردار مهاجر» می‌گفتند، چراکه دائماً در سفر بود و امنیت را در هر منطقه‌ای که حضور داشت، برقرار می‌کرد. غفاری خاطر نشان کرد که خانواده شهید قهاری از فیلم رضایت داشته‌اند و این موضوع برای او آرامش‌بخش بوده است.

سینما، سرگرمی یا واقع‌گرایی؟

علی غفاری در پاسخ به این پرسش که آیا در فیلم‌های بیوگرافیک باید به واقعیت پایبند بود یا وجوه دراماتیک را پررنگ کرد، بر اهمیت عنصر درام تأکید کرد و گفت: «ما فیلم‌ساز هستیم و سینما الزاماتی دارد. اگر قرار بود تنها به مستندات پایبند باشیم، فیلم مستند می‌ساختیم. اما فیلم داستانی باید مخاطب را جذب کند و او را درگیر ماجرا نماید. من شخصاً سوژه‌هایی را انتخاب می‌کنم که خودشان دارای هیجان و کشش باشند.»

او اضافه کرد که پرداختن به چنین سوژه‌هایی دشوار است و همیشه موفقیت در این مسیر تضمین‌شده نیست، اما فیلم پیشمرگ با توجه به جذابیت زندگی سعید قهاری، از ابتدا پتانسیل بالایی برای تبدیل‌شدن به اثری سینمایی داشت.

دلایل شیفتگی کارگردان به شخصیت اصلی

غفاری درباره این نگرانی که علاقه بیش‌ازحد به شخصیت سعید قهاری ممکن است به فیلم آسیب بزند، اظهار داشت: وقتی با شخصیتی مواجه می‌شویم که وصیت کرده میان شهیدان گمنام دفن شود و آرزوی شهادت داشته باشد، نمی‌توان نسبت به او بی‌تفاوت بود. من به عنوان یک فیلم‌ساز دوست داشتم او را طوری به تصویر بکشم که مخاطب نیز به او علاقه‌مند شود و برایش کف بزند.»

او همچنین مقایسه‌ای با سینمای غربی داشت و گفت: «اگر چنین شخصیت‌هایی در غرب یا آمریکا بودند، درباره هر کدام از آن‌ها ده‌ها فیلم ساخته می‌شد.»

علی غفاری تأکید کرد که فیلم پیشمرگ نه‌تنها یک روایت مستندگونه از یک قهرمان ملی است، بلکه تلاش کرده تا در چارچوب سینمای داستانی، عناصر هیجان و درام را به بهترین شکل ممکن در کنار هم قرار دهد. این فیلم با نگاهی به زندگی شهید سعید قهاری، سعی دارد تصویری پرهیجان و دراماتیک از یک قهرمان واقعی ارائه دهد؛ قهرمانی که شاید نامش کمتر شنیده شده، اما نقش او در امنیت و تاریخ معاصر ایران غیرقابل‌انکار است.