نگاهی به فیلم پدر مادر خواهر برادر (جیم جارموش) | روایتی شاعرانه از گسست و پیوند در خانواده‌ای ناکامل
ترجمه اختصاصی سلام سینما – نگار رعنایی: روابط خانوادگی همیشه پیچیده و پر از ظرافت‌اند؛ آمیخته به فریب‌ها، سوءتفاهم‌ها و نقش‌هایی که برای هم بازی می‌کنیم. «پدر مادر خواهر برادر» (Father Mother Sister Brother) تازه‌ترین فیلم جیم جارموش، همین تار و پود ظریف روابط را در سه اپیزود جداگانه اما هم‌ذات‌پندارانه می‌کاود؛ سفری آرام و تلخ‌وشیرین در سرزمین جدایی‌ها و دلتنگی‌های خانوادگی.
این فیلم که عنوان (مرکز جشنواره فیلم نیویورک) را نیز از آن خود کرده و از ۲۴ دسامبر اکران عمومی خواهد شد، در سه بخش ساخته شده است؛ هر بخش با تصاویری انتزاعی از نور و رنگ آغاز می‌شود و به گوشه‌ای از خانواده‌ای فروپاشیده می‌پردازد.
اپیزود نخست: پدر
در بخش اول، «پدر»، جف (آدام درایور) و امیلی (ماییم بیالیک) در مسیر جاده‌های برفی شمال نیویورک به دیدار پدر سالخورده‌شان (تام ویتس) می‌روند؛ مردی گوشه‌گیر که در خانه‌ای متروک و فرسوده زندگی می‌کند. جارموش با لحنی آرام و نیش‌دار، رابطه‌ی فرزندان با پدری را نشان می‌دهد که شاید به‌نوعی در حال فریب‌شان است — بحث‌هایشان درباره‌ی پول، کمک مالی و حتی آبی که می‌نوشند، پر از کنایه و تعلیق است.
ویتس، در نقش پدری تنها و عجیب، با تبر در دست و نگاهی مرموز، نمادی از فاصله‌ی احساسی میان والدین و فرزندان است؛ عشقی که هست اما از دور.
اپیزود دوم: مادر
در بخش دوم، «مادر»، حال‌و‌هوایی سرد و اروپایی حاکم است. شارلوت رمپلینگ در نقش مادری نویسنده در دوبلین می‌درخشد که تنها سالی یک بار، دخترانش تیموتیا (کیت بلانشت) و لی‌لیت (ویکی کریپس) را می‌بیند.
جارموش با نگاهی تیزبین و طنزی خشک، مناسبات یخ‌زده مادر و دختران را به تصویر می‌کشد: گفت‌وگوهایی پر از سکوت، دروغ‌های کوچک برای جلب رضایت مادر و لبخندهایی که بیش از مهر، نشانه‌ی وظیفه‌اند. بلانشت در نقش دختری محتاط و رنگ‌پریده، در مقابل کریپس که پرمدعا و ناآرام است، تضادی دیدنی می‌سازد؛ و رمپلینگ، با نگاه‌های سرد و صدایی آرام، بر تمام صحنه سلطه دارد.
اپیزود سوم: خواهر و برادر
در بخش پایانی، «خواهر و برادر»، دوقلوهایی جوان، اسکای (ایندیا مور) و بیلی (لوکا سبت)، پس از مرگ والدینشان در سانحه هوایی، به آپارتمان قدیمی پدر و مادر بازمی‌گردند. آن‌ها در میان وسایل باقی‌مانده از گذشته پرسه می‌زنند و درمی‌یابند که هرگز والدین خود را واقعاً نمی‌شناختند.
این اپیزود آرام‌تر و غم‌انگیزتر از دو بخش پیشین است، اما با وجود لطافت عاطفی، وزن دراماتیک بخش‌های پیشین را ندارد. بااین‌حال، صحنه‌هایی چون بازدید از انباری پر از وسایل خانوادگی، با حس شاعرانه تلخی همراه است — همان احساس جهانی از گذر زمان و فرسایش پیوندها.
فیلم با تصویربرداری چشم‌نواز فردریک المز و یوریک لو سو و موسیقی ظریف جارموش و آنیکا همراه است. «پدر مادر خواهر برادر» شاید فاقد ضرباهنگ پرتنش باشد، اما در عوض، تماشاگر را به آرامی در خلأ و سکوتی انسانی فرو می‌برد؛ جایی میان محبت و دلخوری، نزدیکی و انزوا.
جارموش در این اثر، بار دیگر به امضای شخصی خود وفادار مانده: روایت‌هایی آرام از انسان‌هایی که از هم دورند اما در درون، هنوز به هم تعلق دارند.
دانش‌آموخته ادبیات انگلیسی و مترجمی با هفت سال تجربه کار. یک سال است در «سلام سینما» به تولید محتوا درباره سینمای جهان مشغولم. همیشه دنبال داستان‌های جدید و تجربه‌های متفاوت در دنیای هنر هستم.