فیلم سینمایی «Roma» جدیدترین ساخته آلفونسو کوراون کارگردان آثاری چون : آرزوهای بزرگ ، هری پاتر و زندانی آزکابان ، جاذبه و ... ، فیلمی زنانه با گرایش عدم وفاداری و مسئولیت پذیری مردان است. «Roma» به همان اندازه که زنانه است می تواند علیه زنان زودباور و ساده ای باشد که جامعه جایی برای چنین موجوداتی خالی نخواهد کرد . «Roma» نام منطقه ای است در مکزیکوسیتی و داستان خدمت کار خانواده ای را نشان می دهد که در نهایت دچار همپوشانی بحران با خدمت کار خود می شوند . خدمت کار ساده لوح آن خانواده که اتفاقا مورد اعتماد علاقه انها است در طی رابطه با مردی غریبه باردار می شود ، مرد از پذیرفتن مسئولیت خود در قبال یک رابطه دو طرفه سر باز می زند و طی یک اتفاق دراماتیک خدمت کار فرزندش را مرده به دنیا می آورد و ... 

*یک برداشت بلند 

همان طور که در ابتدا به آن  اشاره کردم «Roma» هم می تواند صدای زنان را در قبال نپذیرفتن مسئولیت مردان فریاد کند و هم می تواند با فرم بر علیه زنان بتازد . برای تبیین بحث باید به این نکته اشاره کرد که فیلم با انتخاب چهره سیاه و سفید برای خود از فرم زنانه بیرون زده و اساسا مخاطب به جای درک سینمایی داستان مجموعه قابهایی حاوی روایت را مشاهده می کند . چه لزومی دارد برای عمیق تر جلوه دادن داستانی چهره سیاه و سفید بر آن بپوشانیم و مخاطب را از رنگ که قسمت عظیمی از لطافت زنانه است محروم کنیم در حالی که لانگ شات ها و نماهای تراولینگ در اثر ثابت می کند که رنگ ، نقش به سزایی در بیان بار احساسی قضیه دارد مخصوصا نمای پایانی که خدمتکار برای نجات فرزندان خانواده به دریا می زند . پس مشخص شد که لزوما انتخاب چهره سیاه و سفید نمی تواند تصمیم درستی برای روایتی باشد که به زبان امروزی بیان می شود اما در سال ها سال قبل رخ داده است ، همان طور که با اضافه کردن ریش و دم اسب و دیوارهای خاکی نمی توان یک اثر تاریخی خلق کرد . اما جنبه اخلاقی داستان که به شدت گرایش ضد مردانه دارد و مردها را از زنان به لحاظ فکری ، وفاداری و شکل زیستن تفکیک می کند در پلان های آخر فیلم اتفاق می افتد . هنگامی که شوهر خانواده قفسه کتاب ها را به عنوان وسایل خود از زندگی خارج کرده در حالی که کتاب ها انباشته برای فرزندان و همسرش باقی مانده اند . موضعی در برابر این تفکر نمی گیرم چرا که کار منتقد موضع گیری نیست بلکه یادآوری است اما باید اعتراف کنم که همه جذابیت سینمایی این فیلم به ضد مرد بودن آن است و نماهایی که گول می زنند و داستانی که پوشالی در بهبوهه تظاهرات دانشجویی و اوضاع بد سیاسی رخ می دهد وسیله ای بیش نیست . هر تفکری که با گرایش ضد جنسی همراه باشد از ابتدا مرده به حساب می آید چه بر علیه زنان باشد و چه بر علیه مردان . با این رویکرد مردان نسبت به زنان نگاهی مرموزانه می گیرند و زنان همچنان بی اعتماد می مانند . فیلم از همان ابتدایی ترین برداشت های بلند با لنز واید (Wide) ثابت می کند قصد نفوذ به نگرش مخاطب را دارد و این نفوذ عمیقا تاثیرات منفی اش بیش از مثبت آن است . 

*نگاه مولف به یک اتفاق 

کوراون کارگردان ثابت شده ای در زمینه هدایت داستان برای درست به نتیجه رساندن آن است همانطور که در جاذبه چنین پدیده ای را به اثبات رساند . در «Roma» نیز داستان به طرز ماهرانه شخصیت ها را تعریف و منحنی روایت را شکل می دهد . در سکانس های ابتدایی فیلم می بینیم که مرد برای آوردن ماشین به پارکینگ با دقت این کار را می کند و اگر آینه به گوشه در اصابت کند دنده عقب می گیرد و از نو ماشین را به پارکینگ هدایت می کند اما در مقابل در سکانس های پایانی زن را می بینیم که مست کرده و بی قید و بندانه ماشین را به در و دیوار می کوبد و البته قبل از آن نیز تصادفی پشت چراغ قرمز داشته است . کد گذاری های مختلفی برای رساندن منظور از کارگردان در فیلم مشاهده کردم مانند آنجا که خدمت کار و زن صاحب خانه هر دو از ارتباط با مردان شکست خورده اند و در بک گراند داستان می بینیم که زوجی تازه در حال ازدواج با یک دیگر هستند و نوازش دریا و جیر جیر های شبانه بر ابژه دراماتیک آن می افزاید . بله همانطور که یک فیلم بد خطر ناک است در عین حال یک فیلم خوب هم می تواند با همه جوانب سینمایی خود مخاطره آمیز باشد . اثر ،در سکانس هایی که بچه مرده از شکم خدمتکار بیرون می آید و مادر در حال گریه است ، به گونه ای فرزند مرده اش را نگاه می کند که هیچ حسرتی همتراز با آن نیست ، آنجا که مرد را با همه نازیبایی لخت مادر زاد در برابر خدمتکار نشان می دهد و او از تاثیری که ورزش های رزمی بر زندگی وی داشته سخن می گوید ، از نظر اخلاقیات خیلی موضع گیرانه عمل کرده . کرور کرور چنین سکانس هایی که در پایان مخاطب زن را مجبور به شک کردن به تعهد مردانه همسر ، برادر و دوست خود خواهد کرد . یک تجربه بد نباید در سطح جامعه گسترش داده شود و لزا هیچ انسانی از هنگام تولد بی وفا نبوده و این بزرگترین نقدی است که می توان بر این فیلم گرفت . در واقع فیلم ساز مرد بی وفای داستان را بدون هیچ پیش شرطی وارد می کند و سطحی و ناتمام آن را کنار می زند (حتی همسر خانواده را) . در پایان می بینیم که خدمتکار خانه دوباره به کار خود مشغول شده و این بار تجربه بیش تری دارد و شاید هم تا ابد مشکوک به مردان باقی بماند اما مرد داستان ما تنها شکلی انتوگونیست و نمادین به خود دارد که نه به وجود آمده و نه از وجود می رود . نمی بینیم که مرد تاوان اشتباهش را می دهد ، باز همان اشتباه را تکرار می کند و یا اصلا در ناآگاهی خود از وضعیت شریکش باقی خواهد ماند یا خیر . با همه این تفاسیر تماشای «Roma» تجربه بزرگی از رابطه انسان هایی است که شاید اینده شان با یک اشتباه و اعتماد نخریب شده است ، تجربه ای است هرچند موضع گیرانه و احساسی اما همچنان تاثیر گذار و بیشتر به جهت منفی .