در مدت معلوم ؛ تضاد آشکار

«در مدت معلوم» میخواهد به نقش یکی از نیازهای طبیعی انسان در جامعه امروزی بپردازد، نیازی که تفکرات بسیاری از جوانان را به خود مشغول کرده و حتی در مواردی آنها را در مسیر زندگی دچار تزلزل و اختلال میکند. نیازی که اغلب در جامعه پنهان شده و از آن به عنوان یک مسئلهای نامتعارف یاد میشود. با تمام این وجود کارگردانِ فیلم «وحید امیرخانی» که پیش از این نام او در زمینه مستند بیشتر شنیده شده بود، با شجاعت و جسارت بالا معضلات تلخ این موضوع را طنزگونه به تصویر کشیده است. نویسنده در مدت معلوم «مهدی علی میرزایی» که در کارنامهاش نویسندگی «گشت ارشاد» را دارد این بار نیز نشان داد که در نگارش فیلمهای پر بیننده مهارت خوبی داشته و به موضوعاتی میپردازد که قشر جوان جامعه بیشتر درگیر آن است.
فیلم «در مدت معلوم» داستان جوانی است به اسم میثم (جواد عزتی) که به همراه سعید (هومن سیدی) هم خانهاش در یک خانه دانشجویی زندگی میکنند. میثم در خصوص مسائل جنسی جزوهای را نوشته و سعی میکند به همه ثابت کند که راه حل عبور از مشکلات جنسی جوانان در عمل به این جزوه و پیشنهاد اوست .
میثم قربانی ابتذال وضع اجتماعی جامعه خود شده و دچار نوعی سردرگمی و تضاد آشکار است. سردرگمی که باعث میشود او در تمام سکانسها چهرهای آشفته و مضطرب داشته باشد، دیالوگها و رفتارهایی غیرمعمول انجام دهد و تصمیماتی غیرعقلانی بگیرد. همچنین تضادی که موجب شده او با تمام افراد و اطرافیانش نزاع و درگیری داشته باشد. شخصیت اول ما (میثم) با مشکلات مسائل جنسی دست و پنجه نرم میکند و به همین سبب است که برای بهبود وضعیت خود و هم سن و سالانش کتاب یا جزوهای را به تحریر در آورده. در بخشی از فیلم برای چاپ کتاب اقدام میکند اما عدم مجوز چاپ باعث میشود که از حالت طبیعی در بیاید و هرجا میرسد و در هر محفلی وارد میشود پای مسئله جنسی جوانان را وسط کشد. او که در یک دبیرستان دو ساعت در هفته ریاضیات درس میدهد، معتقد است چشم و گوش بچههای نوجوان باز شده و محافظه کاری و لاپوشانی اولیا تنها یک نوع فریب دادن خود است و به جای آن که صورت مسئله را پاک کنند باید بطور صریح مسئله را با نوجوانان در میان بگذارند و راه حلی قطعی به آنها بدهند .
او بارها خودش را دغدغه دار امورات جوانان میداند، در بخشی دیگر به دفتر همسریابی و ازدواج میرود و درخواست ازدواج موقت میدهد اما با واکنش تند مسئولان آنجا مواجه میشود، این جا میشود این طور برداشت کرد که بیان صیغه موقت نیز مانند اهمیت مسائل جنسی که امری طبیعی و غریزی برای انسان بوده، نوعی هنجارشکنی محسوب میشود و در مقابل انظار عمومی جلوهای نامتعارف دارد و به جای آن که مسئولین به شکل متظاهرانه و خنده آوری آن را انکار کنند، به ارائه روش و یا به رسمیت شناختن آن بپردازند، زمانی هم که میخواهند راه حل بدهند راه حلشان اختگی و یا توسل به راههای مضحکانه ای مانند سرکه خوردن است. در دفتر همسریابی با او طوری برخورد میشود که انگار امر صیغه، موردی ست بیان نشده در عرف و شرع ما، اما میثم از ازدواج موقت دفاعی قاطعانه میکند. سوالی که اینجا مطرح خواهد بود این است که آیا کسی که مداوم به دنبال برطرف کردن میل جنسی ست میتواند خود را دغدغه دار امورات جوانان و مدافع صیغه بداند؟ او که در مواجه با پسرِ پیرمردِ همسایه (اکبرعبدی) واکنشی تندخویانه تحت تاثیر فیلم بروسلی دارد و درگیر میشود، در قسمتی نیز برای رفع نیاز خود پیرزنی را به خانه میآورد آیا میتواند به خوبی آموزههایی را در اختیار جوانان قرار بدهد؟
پس ما با شخصیتی معقول روبه رو نیستیم. میثم فردی است که از بهداشت و سلامت روحی و روانی خوبی برخوردار نیست و تضادهایی در شخصیت او وجود دارد که بیانگر آسیبهایی ست که از طرف جامعهای در حال تجدد، خانوادهای متقدم و دوستانی ناسالم و متزور دیده است. راه حل نویسنده و کارگردان برای چنین آدمی در چنین جامعهای پر از مسائل تحریک کننده و بدون راه حل و روشی قطعی در مقابل با این مسائل، صیغه نیست بلکه ازدواج است که در انتها ما شاهد کلیشهای تکراری به نام ازدواج در یک کمدی دیگر هستیم.
در مدت معلوم بر پایه مسئله ازدواج و پیرامون آن ساخته شده است، این را از آن جایی میگویم که شخصیت اول داستان (میثم) به دنبال رفع نیاز خود ازدواج را مدنظرش دارد ، هم خانه او (سعید) رابطه با دختری دارد که قرار است ازدواج کنند، استاد دانشگاهی (ویشکا آسایش) که مطلقه است اما در او تمایل به ازدواج مجدد دیده میشود، دختران دانشجویی که روابط دوستانه با پسر دارند، اما متاسفانه در فیلم اغلب میان حرفها و دیالوگها، سکانسها و پلانها ، نقشها و شخصیتها با روایت و داستان فیلم منطقی دقیق دیده نمیشود ، گاهی این طور برای مخاطب تداعی می شود که کارگردان فی البداهه نقش ها و دیالوگ هارا به بازیگران سپرده است ، این را می توان ضعف بزرگی در سیر داستانِ فیلم دانست بطور مثال قسمت بازداشت میثم توسط ماموران از چند لحاظ به شدت غیر واقعی بوده و برای مخاطب ملموس نیست گرچه امیرخانی در تجربه ی اول خود تمام سعی اش را کرده تا واقعیت اجتماعی را توام با طنز جاری کند .تمام طنز این فیلم را هم بیشتر از هر کسی باید مدیون ایفای نقش جواد عزتی و قسمت هایی از بازی هومن سیدی بود چرا که آنها با ریزه کاری هایی در دیالوگ و رفتار توانستند مردم را بخوبی بخندانند.
وحید امیر خانی به دنبال آن نیست که امر صیغه را تبیین کند بلکه می خواهد یادآور شود که بسیاری از مشکلات امروزی جامعه نشات گرفته شده از چیزهایی است که اصولا وجود دارند و باید به آن ها توجه کرد اما به دلایلی بی اساس مورد انکار یا فراموشی قرار گرفته اند و در جامعه نامتعارف دیده می شوند ، همین مسائل توام با معضلات آنها بوده که او را ترغیب کرده تا چنین سوژه ای را انتخاب کند و به نوعی در وضعیت این چنینی تابو شکنی کند . در مدت معلوم از معدود فیلم هایی ست که معضل را بیان می کند و راهکار نیز درکنارش می دهد آن هم راهکار هایی که در شرع و عرف وجود دارد.
http://damadam.ir/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-banifilm/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C/title/%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF-%D8%A2%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1/id/1636867