تری گیلیام از ماندگاری شاهکارش، دشواریهای امروز سینما و پروژه جدیدش میگوید

ترجمه اختصاصی سلام سینما - نگار رعنایی: فیلم «برزیل» (Brazil) که در سال ۱۹۸۵ اکران شد، یک کمدی سیاه پادآرمانشهری است که با کارگردانی تری گیلیام و بازی جاناتان پرایس در نقش سم لاوری، تصویری سوررئال از جامعهای تحت سلطه بروکراسی خشن و سازمان اطلاعات ارائه میدهد. این فیلم باوجود درگیریهای گسترده گیلیام با استودیو یونیورسال برای حفظ نسخه اصلی، به اثری تحسینشده تبدیل شد و دو نامزدی اسکار و دو جایزه بفتا دریافت کرد.
تری گیلیام درباره آن دوران گفت: "احساس نمیکنم ۴۰ سال گذشته باشد، چون آن دوران بسیار پرفشار و جذاب بود. درگیری با یونیورسال حتی در برههای لذتبخش شده بود. آن زمان تصمیم گرفتم یا باید فیلمم را همانطور که میخواهم بسازم، یا به دنبال ساخت فیلمهای سفارشی باشم."
او با اشاره به تداوم محبوبیت برزیل افزود: "فیلم هنوز کهنه نشده، چون واقعیتهایش همچنان پابرجاست. فقط بازیگران صحنه تغییر کردهاند. زمانی حتی گفتم باید از دیک چنی و جورج بوش به دلیل بازسازی غیرقانونی"برزیل شکایت کنم! چون آنچه وزارت امنیت داخلی آمریکا انجام میدهد بسیار شبیه همان دنیای فیلم است."
تری گیلیام که آخرین فیلم بلندش «مردی که دن کیشوت را کشت» (The Man Who Killed Don Quioxte) در سال ۲۰۱۸ به نمایش درآمد، اکنون در تلاش برای ساخت پروژه جدید خود با نام «جشن در پایان روزها» (Carnival at the End of Days) است. این فیلم داستانی کمدی از تصمیم خداوند برای نابودی بشر به دلیل ویرانسازی زمین دارد.
او فاش کرد که فیلمنامه را با همکاری نمایشنامهنویسی جوان به نام کریستوفر برت بیلی نوشته و برای جذب بازیگران، مستقیماً فیلمنامه را برای بازیگرانی چون جانی دپ، آدام درایور، جف بریجز، جیسون موموآ، تام ویتس، آسا باترفیلد و اما لرد ارسال کرده است. او گفت: "نخواستیم از طریق عوامل هالیوود عمل کنیم، چون آنها بسیار محتاط و ترسو شدهاند. یکی از دوستانم در هالیوود پس از خواندن فیلمنامه هشدار داد که این فیلمنامه را در آنجا نشان ندهم، چون دیگر هرگز کار پیدا نخواهم کرد."
باوجود حضور این گروه از بازیگران، مشکل اصلی همچنان تأمین مالی پروژه است. گیلیام توضیح داد: "در فضای مستقل، اگر بودجه زیر ۱۰ میلیون دلار باشد میتوان کاری پیش برد. اما ایدههای من معمولاً پرهزینهاند. مثلاً دن کیشوت با ۲۰ میلیون دلار ساخته شد و آن هم فقط به لطف یک سرمایهگذار جسور."
او افزود: "دلم نمیخواهد دوباره وارد نبرد شوم. دیگر خسته شدهام. ساخت فیلم امروز بیشتر از همیشه محافظهکارانه شده. فیلمهای امروزی، باوجود مهارت فنی، تأثیری بر ذهن مخاطب نمیگذارند و چیزی برای فکرکردن ارائه نمیدهند."
باوجوداینکه تری گیلیام علاقهمند به تجربه تماشای فیلم روی پرده بزرگ است و سینما را نوعی تجربه مذهبی میداند، نسبت به همکاری با پلتفرمهای پخش آنلاین مثل نتفلیکس بیمیل نیست و گفت: "پس از ۱۰ سال دوری از کارگردانی، دلم میخواهد دوباره مشغول شوم. اما تماشای فیلم روی موبایل را دوست ندارم. فیلم باید بزرگ باشد و ما کوچک. نه برعکس."
تری گیلیام اشاره کرد که ممکن است به بازنویسی بخشهایی از جشن در پایان روزها بپردازند، چون برخی شوخیهای آن مربوط به فضای پیش از بازگشت ترامپ به صحنه سیاسی است: "او خودش کارناوال است! واقعیت را به سخره گرفته."
او همچنین از تصمیم خود در سالهای پیش برای ترک تابعیت آمریکایی دفاع کرد و گفت: "دیگر قصد بازگشت به آمریکا را ندارم. ترامپ و همراهانش کشور را به وضعیت عجیبی رساندهاند."
در پایان، گیلیام گفت که به فیلمهای گذشتهاش از جمله برزیل و «۱۲ میمون» (12 Monkeys) با نگاه انتقادی نگاه نمیکند، چرا که خود را دیگر همان فرد نمیداند: "مدتهاست آن آدم دیگر وجود ندارد. وقتی نسخه 4K فیلم «ماجراهای بارون مایچوزن» (The Adventures of Baron Munchausen) را دیدم، با خودم گفتم: این فیلم فوقالعاده است! انگار برای اولینبار آن را میدیدم."
او افزود: "به جشنوارهها میروم تا مردم به من بگویند که فیلمهایم چه تأثیری بر آنها گذاشته. همین برایم کافیست."