8 نوآر کلاسیک که هر عشق سینمایی باید ببیند؛ از شاهین مالت تا مرد سوم

اختصاصی سلام سینما - آریا قریشی: دنیای تیرهوتار و بارانی فیلمهای نوآر با سایههای پررنگ، جنایتهای پنهان زیر پوست شهر و ضدقهرمانهای زخمیاش یکی از ماندگارترین جریانهای تاریخ سینماست؛ جریانی که در قالب نوآرهای کلاسیک در دهههای 1940 و 1950 منجر به خلق تعدادی از شاهکارهای تاریخ سینما شد و در دهه 1970 با آثار درخشانی چون «محله چینیها» از نو و اینبار در قالب نئو نوآر زنده شد.
در این پست 8 شاهکار کلاسیک نوآر را معرفی کردهایم؛ فیلمهایی که دیدن آنها به ما میفهماند چرا فیلمهای نوآر اینقدر محبوبیت دارند.
1. شاهین مالت (The Maltese Falcon) (جان هیوستن، 1941)
این فیلم را آغازگر رسمی نوآر کلاسیک میدانند. همفری بوگارت در این فیلم در نقش سم اسپید، کارآگاه سختگیر و مشهور ادبیات کارآگاهی، ظاهر شده است که در جستوجوی یک مجسمه افسانهای است.

2. غرامت مضاعف (Double Indemnity) (بیلی وایلدر، 1944)
از بزرگترین شاهکارهای تاریخ سینما و از معدود نوآرهایی که میتوان بخش عمدهای از الگوهای این گونه سینمایی را در آن یافت. داستانی تلخ و پرتعلیق، پر از توطئه و خیانت و البته فاجعه.

3. لورا (Laura) (اتو پرمینجر، 1944)
از پیچیدهترین نوآرهای تاریخ سینما با رفتوبرگشتهای زمانی و روایتی سرگیجهآور و جذاب در مورد کارآگاهی که عاشق زنی میشود که تصور میکند مرده است.

4. خواب بزرگ (The Big Sleep) (هاوارد هاکس، 1946)
«خواب بزرگ» حتی از «لورا» هم پیچیدهتر است! فیلمی که حتی خط داستانی آن را هم بهسختی میتوان تعریف کرد اما حسابی میان عشاق نوآر طرفدار دارد؛ از پررمز و رازترین داستانهای نوآر که در ابتدا یک پرونده بهظاهر متعارف شروع به نظر میرسد اما هر چه جلوتر میرود پیچیدهتر میشود.

5. از دل گذشته (Out of the Past) (ژاک ترنر، 1947)
نمونهای کلاسیک از فیلم نوآر با محوریت خیانت و انتقام و یکی از بهترین نمونههای کهنالگوی همیشه محبوب قهرمانی که گرفتار گذشته پیچیدهاش میشود.

6. مرد سوم (The Third Man) (کارول رید، 1949)
شاهکاری پارانوئید و آشفتهکننده در مورد مردی که برای دیدار با دوست قدیمیاش، هری لایم (با بازی اورسن ولز)، به وین بعد از جنگ جهانی دوم میآید و کمکم متوجه میشود که هری اصلاً کسی نیست که او فکر میکرد.

7. سانست بلوار (Sunset Boulevard) (بیلی وایلدر، 1950)
نوآری متفاوت که گاه بیشتر از فیلمهای نوآر شبیه ملودرامها به نظر میرسد. داستان تلخ یک بازیگر فراموششده و فانتزیهای خطرناکش که یک فیلمنامهنویس جوان و آیندهدار را درگیر شرایطی پیچیده و ترسناک میکند.
8. نشانی از شر (Touch of Evil) (اورسن ولز، 1958)
از نقاط اوج و نقطه پایان دوره طلایی نوآر کلاسیک با داستانی که در آن تقابل افکار و سبکهای زندگی بیش از خود خط اصلی ماجرا اهمیت دارد؛ فیلمی که سکانس طولانی افتتاحیهاش که بدون کات گرفته شده است هنوز هم بهتنهایی بهعنوان یک شاهکار سینمایی مورد توجه قرار میگیرد.