از منتقد فحاش تا کمدین هتاک | سلبریتی ایرانی و عقده هروستراتوس
اختصاصی سلام سینما – کمال نادری مطلق: معبد آرتمیس یکی از عجایب هفتگانه جهان بود که زیربنای باقی‌مانده از آن نشان می‌دهد که تاریخ ساخت آن حدود قرن 7 قبل از میلاد بوده است ولی حدود سال 550 قبل از میلاد به فهرست عجایب هفتگانه راه پیدا کرد. در شب 21 ژوئیه سال 356 پیش از میلاد مردی به نام هروستراتوس برای جاودانه کردن نام خود در تاریخ، این معبد را آتش زد و به هدف خود هم دست یافت. برای او، بدنامی بسیار بهتر از گمنامی بود!
بیشتر بخوانید:
و این رویکردی است که ظاهرا برخی از سلبریتی‌های وطنی در سال‌های اخیر در پیش گرفته‌اند. برای آن‌ها مهم نیست چه می‌گویند. آن‌چه اهمیت دارد فقط این است که تیتر یک رسانه‌ها باشند و واقعیت این است که این هروستراتوس‌های قرن 21 هم دارند به هدف خود می‌رسند. برای افرادی که حاضرند بی‌ربط‌ترین ایده‌ها را مطرح کنند، محتوا کوچک‌ترین اهمیتی ندارد بلکه فقط گزنده‌بودن ادبیات و (اگر امکانش باشد) هتاکی است که اهمیت دارد چون حضور آن‌ها را در صفحه اول رسانه‌ها تضمین می‌کند.
این استراتژی را در طیف گسترده‌ای از افراد مشاهده می‌کنیم. به‌عنوان مثال فلان منتقد مطرح را در نظر بگیرید که سعی می‌کند با هر شکلی از معلق‌زدن خود را در کانون توجهات حفظ کند. در مورد او، جزییات آن‌چه می‌گوید چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد بلکه نفس مخالفت‌هایش است که توجه رسانه‌ها را به او جلب می‌کند.
نمونه متاخر کمدینی که به فردوسی طعنه زده است هم در همان دسته قرار می‌گیرد. البته نباید دچار اشتباه شویم. او باید این آزادی را داشته باشد که با هر پدیده‌ای شوخی کند و البته مخاطبان هم همان‌قدر آزادند که پاسخ او را با همان صراحت بدهند. اما پرسش این است: آیا متلک‌های جنسیت‌زده او واقعا با هدف گسترش آزادی بیان انجام می‌شود؟ خودش ادعا می‌کند که دارد سعی می‌کند تعصبات بی‌جای ایرانی‌ها را از بین ببرد اما وقتی ویدیوی اخیرش را کنار رفتارهای عمومی‌اش در صفحاتش در شبکه‌های اجتماعی قرار می‌دهیم، با فردی هتاک روبه‌رو می‌شویم که از هیچ شکلی از بی‌احترامی به مخاطبان خود دریغ نمی‌کند! این رفتار اتفاقا فضا را به‌گونه‌ای پیش می‌برد که به کاهش امکان آزادی بیان منجر خواهد شد. وقتی پایه و اساس بخشی از رفتار شما مبتنی بر بی‌احترامی به دیگرانی باشد که آن‌ها هم به‌اندازه شما حق بیان نظرات خود را دارند، واکنشی که دریافت می‌کنید خیلی تندتر و انعطاف‌ناپذیرتر از چیزی است که به از بین بردن تعصبات بیانجامد.
از سوی دیگر اگر این کمدین خود را مردمی می‌داند و مثلا از زندان رفتنش به‌عنوان تاییدی برای منتقد بودنش استفاده می‌کند، منطقا نباید برآیند کنش‌هایش به‌گونه‌ای باشد که شبهه دیگری ایجاد کند. کافی است به واکنش‌های نمایندگان نگاه رسمی در 24 ساعت اخیر نسبت به ویدیوی جنجالی او نگاه کنید تا متوجه نکته کلیدی بشوید! حتی اگر هدف همان چیزی باشد که خود کمدین وانمود کرده است، استراتژی او مسیری خلاف آن هدف را طی می‌کند و او را یکی از هروستراتوس‌ها جلوه می‌دهد، نه یک سازنده.