۵ ویژگی شاخص سینمای برایان دی‌پالما، خالق صورت زخمی (Scarface) و راه کارلیتو (Carlito's Way)
اختصاصی سلام سینما - کمال نادری مطلق | در میان نسل نوی هالیوود که در دهه 1970 سینمای آمریکا را دگرگون کردند (نسلی که شامل بزرگانی چون مارتین اسکورسیزی، فرانسیس فورد کاپولا، جرج لوکاس و استیون اسپیلبرگ می‌شود) شاید برایان دی‌پالما از همه بداقبال‌تر باشد. آثار او تقریبا هیچ‌گاه به فروش خیلی بالایی دست نیافتند و توسط جوایز مهم هم نادیده گرفته شدند. حتی بسیاری از آثار مهم دی‌پالما در زمان اکران با واکنش نه‌چندان گرم منتقدان مواجه شدند. علی‌رغم تمام این مسائل، نام دی‌پالما در تاریخ سینما ماندگار شده است.
دی‌پالمای 85 ساله فیلمسازی است که نامش همیشه در کنار نوآوری‌های بصری و روایت‌های پرتعلیق در تاریخ سینما می‌درخشد. از بازی‌های خلاقانه با امکانات فنی و پیچش‌های جسورانه در روایت گرفته تا شیفتگی حیرت‌انگیز به هیچکاک، دی‌پالما امضای منحصربه‌فرد خود را خلق کرده است.
در این مطلب 5 ویژگی شاخص و تکرارشونده سینمای او را مرور کرده‌ایم.
دلبستگی به هیچکاک
شاید هیچ کارگردانی در تاریخ سینما به اندازه دی‌پالما مستقیما به سینمای آلفرد هیچکاک ادای دین نکرده باشد. استفاده از تعلیق، ساختار مثلثی شامل سه شخصیت شاهد، قربانی و قاتل، و ارجاع مستقیم به فیلم‌هایی مثل "سرگیجه" و "روانی" از جمله این تاثیرپذیری‌ها هستند.
امضای بصری
دی‌پالما بارها در فیلم هایش از تکنیک‌های تصویری تکرارشونده‌ای برای ایجاد نوعی حس دوگانگی، فاصله یا همزمانی استفاده می‌کند که تکنیک‌های متعارفی نیستند؛ مثل تقسیم قاب به دو یا چند بخش برای نمایش کنش‌های متفاوت (split screen) یا فوکوس همزمان روی دو سطح کاملا متفاوت در یک لحظه و یک قاب.
نظارت به‌عنوان یک اصل ایدئولوژیک
در تعدادی از فیلم‌های دی‌پالما با اهمیت مفهوم نظارت یا پاییدن روبه‌رو می‌شویم. او این مفهوم را نه فقط از دو زاویه نگاه مختلف (فرد در حال پاییدن و فرد در حال پاییده شدن) بررسی می‌کند بلکه عموما مرز بین این دو شخصیت را از بین می‌برد: شکارچی خود تبدیل به شکار می‌شود.
خشونت بی‌پرده
در خیلی از فیلم‌های دی‌پالما حمامی از خون راه می‌افتد! او به جنسی از خشونت گرافیکی علاقه دارد که بعدها روی فیلمسازانی چون کوئنتین تارانتینو تاثیر گذاشت.
ترکیب الگوهای ژانر با سبک شخصی
دی‌پالما در دوره اوج خود استاد کار در ژانرهایی چون گنگستری، تریلر روان‌شناختی و حتی اکشن بود. با این وجود در تمام فیلم‌های شاخص او رد پایی از بازیگوشی‌های فرمی، الگوهای هیچکاکی، طنز سیاه و پرداخت تصویری اغراق‌آمیز دیده می‌شود.