یک روایت قربانی
نگاهی به فیلم «منصور» اثر سیاوش سرمدی
«منصور» اولین تجربه‌ی ساخت فیلم داستانی سیاوش سرمدی است که پیش از این به عنوان یک مستندساز شناخته می‌شد. او در این فیلم نیز با همان سبک مستندسازی خود به روایت زندگی شهید ستاری پرداخته است. البته روایت داستان زندگی قهرمان‌های دوران جنگ تحمیلی اتفاق تازه‌ای نیست و پیش از این فیلمسازانی همچون محمدحسین مهدویان نیز با «ایستاده درغبار»، روایت زنذگی چهره‌های جنگ در قالب مستند سینمایی را به تصویر کشیده‌اند که مهدویان با همین فیلم خود در سی و چهارمین جشنواره‌ی فجر مورد استقبال فراوانی قرارگرفت.
به نظر می‌آید سرمدی در آخرین ساخته‌ی خود، که این روزها بر پرده‌ی سینماها به نمایش گذاشته شده است، سعی داشته تا چهره‌ای واقعی‌تر و خلاف شعار از مشکلات جنگ را به تصویر بکشد. قهرمان قصه‌ی او در عین اقتدار و قدرت، گاهی مستاصل می‌شود، شکست می‌خورد و این یعنی مخاطب با چهره‌ی یک انسان روبه‌‌رو می‌شود و خبری از بت‌سازی‌های رایج در برخی از فیلم‌های مرتبط با هشت سال جنگ ایران و عراق نیست. از طرفی نمایش سنگ‌اندازی‌های داخلی آن دوره نیز نقل می‌شود و این فضای مستند و بدون موضع‌گیری می‌تواند تماشاگر را بیشتر با خود همراه کند.
یکی از حواشی و خبرهای پیش از انتشار این فیلم نمایش چهره‌ی مسوولان وقت جمهوری اسلامی ایران بود که البته «منصور» هم از سانسوردر امان نماند و صحنه‌هایی که چهره‌ی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به تصویر کشیده شده، حذف شده است. در ارتباط با این حذف صحنه‌ها نیز خبرهای متعددی منتشر شد که محسن هاشمی رفسنجانی، در گفت و گویی علت آن را عدم نمایش حقیقت در ارتباط با پدرش در ماجرای ساخت اولین هواپیمای جنگنده‌ی ایرانی بیان کرده است.
اما شخصیت‌پردازی فیلم و توجه به جزییات میان روایت مستند، کمرنگ شده و به جز شخصیت شهیدستاری با نقش آفرینی علی قصابیان، پرداخت به دیگر بازیگران فیلم، مخاطب را با خود همراه نمی‌کرد. ریتم غالبا تند روایت از دیگر ویژگی‌های این اثر است که می‌توان آن را به حساب سبک کارگردان و یا قالب فیلم گذاشت.
هرچند «منصور» موفق به دریافت جایزه از سوی داوران جشنواره‌ی فیلم فجر نشد و اغلب اهالی رسانه معتقدند حواشی آن بیش از خود فیلم، خبرساز شده است اما ظاهرا به فروش نسبتا خوبی در گیشه‌ی سینما دست یافته است.
فاطمه صادقی