بهترین فیلم های ایرانی دهه 90 از نگاه کاربران سلام سینما
اختصاصی سلام سینما - هرچند این روزها بیش از هر چیز درباره پایان قرن و شروع قرن جدید می‌شنویم، اما در این یادداشت مختصات زمانی‌مان را محدودتر کرده‌ایم و به سراغ فیلمهای برتر دهه 90 سینمای ایران رفتیم.
دهه نود را البته می‌توان یکی از کم‌رونق‌ترین دهه‌های سینمای ایران دانست. دهه‌ای که هرچه به پایانش نزدیک‌تر شدیم، سینمای ایران بیشتر افول کرد و سال‌به‌سال بیشتر رنگ باخت تا اینکه در دو سال گذشته هم با به‌وجودآمدن اپیدمی کرونا، سینمای ایران عملاً وارد پررکودترین دوران خودش در چهل سال گذشته شود.
امیدواریم این رکود و میان‌مایگی که خصلت بارز دهه نود بود، دست از سر سینمای ایران بردارد. البته لازم به ذکر است که رکود موردنظر ما بر اساس میانگین سطح کیفی آثار این دهه تعریف شده است.
بهترین فیلمهای کاربران سلام سینما در سال ۱۴۰۰
در این یادداشت به سراغ نظراتی که مخاطبان فیلم‌ها در سایت سلام سینما ثبت کرده‌اند رفتیم و ده انتخاب کاربران سلام سینما از میان فیلمهای دهه نود را مرور کرده‌ایم. فیلم‌هایی که بیشترین ستاره را از تماشاگران سلام سینمایی دریافت کرده‌اند.
۱۰ فیلم برتر دهه ۹۰ از نگاه مردم در سایت سلام سینما
۱۰- شنای پروانه
امتیاز سلام سینما : ۷.۷
سال اکران : ۱۳۹۹
کارگردان: محمد کارت
«شنای پروانه» فیلم اول محمد کارت توانست ابتدا در جشنواره بدرخشد و پس از آن در اکران عمومی موردتوجه قرار بگیرد! فیلمی که به محیط متفاوتی در خیابان‌های پایین‌شهر رفته بود و در میان لات‌ها و اراذل اوباش داستانش را پیش می‌برد. همین هم یکی از اصلی‌ترین دلایل موفقیتش بود.
البته باید خاطرنشان کرد که کارگردان، پیش از اینکه اولین فیلم بلندش را بسازد، دو مستند مهم و مطرح درباره خلاف‌کاران و اراذل اوباش در شیراز ساخته بود و به واقعیت چنین فضایی آشنا بود.
حضور جواد عزتی و امیر آقایی هم یکی دیگر از دلایل اصلی موفقیت فیلم بود.
۹-هزارپا
امتیاز سلام سینما : ۷.۷
سال اکران : ۱۳۹۷
کارگردان: ابوالحسن داوودی
حتماً زمان اکران فیلم «هزارپا» نام آن به گوشتان خورده و اصلاً بعید است که به تماشایش ننشسته باشید.
فیلمی که به بیان خودمانی‌تر، ترکاند و با چنان استقبالی مواجه شد که باورکردنی نبود. همه درباره آن حرف می‌زدند و یکدیگر را ترغیب به دیدن فیلم می‌کردند.
هرچند «هزارپا» فیلم خیلی خوبی نیست و مشکلات فیلمنامه و روایتش بسیار زیاد است اما می‌تواند تماشاگرش را ازته‌دل بخنداند. گاهی با تکنیک‌های خلاقانه فیلمساز و بداهه‌پردازی بازیگران اصلی یعنی رضا عطاران و جواد عزتی که اهرم‌های اصلی فیلم هستند و البته گاهی هم با لوده بازی و شوخی‌های کلیشه‌ای توییتری.
۸- ورود آقایان ممنوع
امتیاز سلام سینما : ۷.۷
سال اکران : ۱۳۹۰
کارگردان: رامبد جوان
«ورود آقایان ممنوع» یکی از بهترین و متفاوت‌ترین کمدی‌هایی است که در دهه نود ساخته شد. در دهه‌ای که کمدی‌ها به اوج ابتذال، بلاهت و بی‌کیفیتی رسیده بودند، رامبد جوان فیلمی ساخت که شبیه به باقی این تولیدات سطح پایین نبود.
«ورود آقایان ممنوع» بسیار خلاقانه نوشته شده و دست روی موضوع خاص و البته بسیار بامزه‌ای هم گذاشته بود.
علاوه بر داستان‌پردازی، شخصیت‌پردازی جالب کاراکترهای اصلی و فرعی از نکات ویژه دیگر فیلم «ورود آقایان ممنوع» محسوب می‌شد.
شخصیت ساده و دست‌وپاچلفتی معلم شیمی با بازی همدلی‌برانگیز رضا عطاران و قراردادن او در کنار یک مدیر جدی، بدعنق و بداخلاق با بازی درخشان ویشکا آسایش، فیلم را در ذهن هر تماشاگری ماندگار می‌کند و نقش‌های فرعی‌تر با بازی پگاه آهنگرانی، مانی حقیقی، بهاره رهنما و حدیث میر امینی هم بر لحظات بامزه فیلم می‌افزاید.
۷- جهان با من برقص
امتیاز سلام سینما : ۷.۹
سال اکران : ۱۳۹۸
کارگردان: سروش صحت
«جهان با من برقص» یک کمدی سیاه است. فیلمهای کمدی این‌چنینی در عین خنده‌داری جدی هم هستند و با وجودی که لحظات مفرح و بامزه‌ای برای تماشاگر تدارک دیده‌اند اما به موقعش هم او را ناراحت یا خشمگین می‌کنند و به فکر فرو می‌برند.
«جهان با من برقص» از این نظر فیلم خاصی است. فیلمی که کمتر کسی انتظار ساختنش را از سروش صحت داشت. اما صحت با این فیلم نشان داد که فیلمسازی برای او چقدر جدی است و در گیشه خلاصه نمی‌شود.
گروه بازیگران فیلم از جمله دلایل اصلی بودند که اتمسفر فیلم اول سروش صحت را این‌چنین گرم و خواستنی کردند. گویی تماشاگر سال‌هاست که با کاراکترها رفیق است و آن‌ها را می‌شناسد و می‌تواند باهاشان احساس صمیمیت کند.
۶- فروشنده
امتیاز سلام سینما : ۷.۹
سال اکران : ۱۳۹۵
کارگردان: اصغر فرهادی
همان‌طور که گفتیم اصغر فرهادی کارگردانی بود که در روزهای بی‌رمق سینمای ایران دستاوردهای بین‌المللی بزرگی داشت.
فیلم «فروشنده» او در جشنواره کن درخشید. هم نخل طلای فیلمنامه را از آن خود کرد و هم جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره به دستان شهاب حسینی رسید.
«فروشنده» البته یکی از دیریاب‌ترین فیلمهای فرهادی هم هست. فیلمی که موضوع پرمخاطره آن تماشاگر را غرق در خود می‌کند. فیلمی درباره معلمی که سفری را در یافتن مردی که به همسرش تعرض کرده آغاز می‌کند، سفری که به پایانی غیرمنتظره و دردناک و چندوجهی می‌انجامد.
۵- جدایی نادر از سیمین
امتیاز سلام سینما : ۷.۹
سال اکران : ۱۳۹۰
کارگردان: اصغر فرهادی
«جدایی نادر از سیمین» پس از «درباره الی» ساخته شد و فیلمی بود که نام فرهادی را در سینمای جهان مطرح کرد. هرچند پیش‌تر «درباره الی» هم موردتوجه قرار گرفته بود، اما «جدایی» باعث شد کمپانی‌ها و صنعت سینمای جهان فرهادی را جدی بگیرد.
فیلمی که به‌واسطه داستان خانوادگی‌اش موردتوجه تماشاگران ایرانی هم قرار گرفت.
«جدایی» هم در اسکار درخشید و هم در جشنواره فیلم برلین آن سال افتخار آفرید. ضمن اینکه این فیلم سبب ساخت فیلمهای بسیاری شد که از الگوی «جدایی» پیروی می‌کردند.
۴- مغزهای کوچک زنگ‌زده
امتیاز سلام سینما : ۸.۱
سال اکران : ۱۳۹۷
کارگردان: هومن سیدی
یکی از اتفاقات سینمایی دهه نود توجه به پایین‌شهر و مختصات زندگی افراد بی‌بضاعت بود.
درحالی‌که فرهادی باعث شد همه به فکر ساخت فیلم‌هایی درباره طبقه متوسط بیفتند، سعید روستایی این جریان را تغییر داد و فوکوس سینمای ایران را روی جامعه فقرا و مستضعفان انداخت.
فیلمهای زیادی وابسته به این اتفاق ساخته شدند اما در میان همه فیلم‌هایی که در حومه شهر می‌گذرند، «مغزهای کوچک زنگ‌زده» تنها فیلمی بود که توانست سویه‌ای متفاوت را بپروراند و جهانی متفاوت با آن رئالیسم اجتماعی خلق کند.
همین مسئله باعث شد «مغزهای کوچک زنگ‌زده» تماشاگران بسیاری پیدا کند و تبدیل به یکی از محبوب‌ترین فیلمهای سال ۹۷ شود.
۳- سرخ‌پوست
امتیاز سلام سینما : ۸.۱
سال اکران : ۱۳۹۸
کارگردان: نیما جاویدی
داستان عاشقانه سرخ‌پوست اصلی‌ترین دلیل محبوبیت دومین فیلم نیما جاویدی بود. فیلمی که خیلی به جغرافیا و واقعیت توجه نشان نمی‌داد و به‌جای آن ترجیح می‌داد داستانی مستقل از جغرافیا و زمان تعریف کند. (هرچند که فیلم جغرافیا و زمان مشخصی داشت.)
«سرخ‌پوست» هم در جشنواره موردتوجه قرار گرفت و هم در اکران عمومی با استقبال روبه‌رو شد.
زوج نوید محمدزاده و پریناز ایزد یار در فیلم هم طرف‌داران بسیاری پیدا کردند.
۲- ابد و یک روز
امتیاز سلام سینما : ۸.۱
سال اکران : ۱۳۹۵
کارگردان: سعید روستایی
«ابد و یک روز» در سال ۹۵، یعنی درست در نیمه دههٔ نود، مسیر سینمای ایران را تغییر داد. ساخت «ابد و یک روز» از دو جهت بسیار مهم است. اول اینکه این توانست تأثیری روی تماشاگران بگذارد که سینمای ایران مدت‌ها بود کمش داشت.
این فیلم توانست اقشار مختلف جامعه را با خود همراه کند. بخشی از آن به‌واسطه داستانش بود و بخش دیگر به‌واسطه تسلط تکنیکی فیلمساز جوانی که فیلمی ساخته بود که شکل ساختش به چشم مخاطبان عام هم می‌آمد.
این باعث شد تا «ابد و یک روز» در جشنواره بدرخشد. فیلم اول سعید روستایی بیشترین سیمرغ‌ها را از جشنواره گرفت و کارگردانی که کمتر کسی نامش را شنیده بود بدل شد به ستاره پشت دوربین سینمای ایران.
۱- متری شیش و نیم
امتیاز سلام سینما : ۸.۴
سال اکران : ۱۳۹۸
کارگردان: سعید روستایی
بعد از موفقیت «ابد و یک روز»، سعید روستایی در موقعیت سختی قرار گرفت. فیلم اول او بسیار موردتوجه قرار گرفته بود، جوایز را درو کرده و بسیاری از منتقدان آن را ستوده بودند. همهٔ این‌ها باعث می‌شد ساخت دومین فیلم برای کارگردان جوان بسیار سخت باشد.
اگر اشتباه می‌کرد، آن کاخ آرمانی موفقیت فرو می‌ریخت. به همین خاطر روستایی «متری شیش و نیم» را با وسواس خاصی ساخت و احتمالاً به همین واسطه هم، نامش در صدر لیست بهترین فیلم کاربران سلام سینما قرار گرفته است.
این فیلم بود که در سنت نحیف سینمای پلیسی ایران، به‌راستی می‌توانست تعلیق ایجاد کند، پلیس بسازد و از مناسبات ژانریک محدود ایرانی فراتر رود.