کیانوش عیاری: روایت عاشقانه در بستر تاریخ همچنان جذاب است

در سال‌های گذشته، روایت تاریخ معاصر ایران در تلویزیون به ویژه با سریال‌هایی چون «شب دهم»، «در چشم باد»، «روزگار قریب» و «مدار صفر درجه»، با محوریت عاشقانه‌های سیاسی و اجتماعی، توانست توجه مخاطبان زیادی را جلب کند.

میتوان گفت همه چیز از «شهرزاد» شروع شد؛ سریالی عاشقانه که بدون قضاوت‌های سیاسی توانست ماندگار شود. حسن فتحی با روایت داستانی عاشقانه در بستر تاریخ، اثری خلق کرد که پس از آن، دیگر کارگردان‌ها تلاش کردند مشابه آن را بسازند، اما موفق نشدند. این سریال نه‌تنها در زمان خود تاثیرگذار بود، بلکه باعث شد تاریخ معاصر ایران به بستری برای روایت‌های عاشقانه تبدیل شود.

آثاری مانند «خاتون»، «جیران»، «رهایم کن»، «تاسیان»، و سریال‌های آینده‌ای مانند «سووشون» نرگس آبیار، همچنان در ادامه این مسیر حرکت می‌کنند. این سریال‌ها نه‌تنها تاریخ معاصر ایران را به تصویر می‌کشند بلکه به عمق عاشقانه‌های سیاسی و اجتماعی آن دوران می‌پردازند.

همچنین، سینما نیز با فیلم‌هایی مانند «فسیل»، «بچه ی مردم»، «آنتیک» و «۱۹۶۸» وارد این عرصه شده است و تلاش می‌کند تاریخ قبل از انقلاب را به شیوه‌ای متفاوت به تصویر بکشد. فیلم «کوکتل مولوتوف» نیز با روایت کمدی در دهه ۵۰، وارد این فضا شده است.

اینکه چرا سازندگان آثار نمایشی به تاریخ قبل از انقلاب تمایل دارند، به نظر می‌رسد به دلیل سهولت بیشتر در پرداختن به چالش‌های سیاسی آن دوران و دوری از مشکلات سانسور است. علاوه بر این، مخاطب مدرن هنوز به عاشقانه‌های ساده و پاک دوران گذشته تعلق خاطر دارد و نوستالژی بصری آن دوران، مانند رنگ‌ها و دکورهای ساده، همچنان جذاب است.

کیانوش عیاری کارگردانی که آثار موفق و تاثیرگذاری در بستر تاریخ معاصر ایران ساخته است؛ درباره روی آوردن کارگردان‌ها به روایت قصه‌هایشان در بستر تاریخ معاصر به خبرنگار صبا می گوید: پرداختن به دوره‌ی معاصر ایران با توجه به اینکه از آن گذر کرده ایم کار بی‌ دردسرتری است. چرا که می توان جامعه و مشکلات‌اش را راحت‌تر به چالش کشید. شاید یکی از دلایل علاقمندی کارگردان ها به این شکل از روایت قصه‌هایشان همین باشد. در کنار آن به نظر می‌رسد مردم با چنین فضاهایی ارتباط زیادی برقرار می کنند. چرا که فضای نوستالژی و روایت درام در آن فضا هنوز برای مخاطب جذاب است.

کارگران «روزگار قریب» در خصوص مشکلات ساخت آثار تاریخی معتقد است: شاید از نظر برخی، طراحی لباس و پوشش شخصیت های در آثار  قبل از انقلاب بی دردسر باشد، ولی از نظر من کار دشواری است. به طور مثال در روزگار غریب ما مجبور بودیم برای شخصیت فرح پهلوی حجاب کامل بگذاریم و این مساله روی واقعیت قصه تاثیرگذار بود.

خالق اثر پرحاشیه «خانه ی پدری» ادامه می دهد: این روزها به واسطه حضور هوش مصنوعی در صنعت سینما، کمتر کسی نگران هزینه‌های ساخت آثار تاریخی است. همین امر هم می تواند دلیلی برای باز شدن راه کارگردان ها به دستمایه قرار دادن دوران تاریخی در آثارشان باشد.

عیاری خاطر نشان می کند:  با تمامی محدودیت هایی که این سال ها برایم فراهم شده است ولی هنوز به فضای کار تاریخی علاقه‌مند هستم. البته نه در حد «روزگار غریب»، چون واقعا توان وارد شدن به شرایط سخت و سنگین ساخت «روزگار قریب» را ندارم. ولی کار بعدی که می خواهم انجام به سال ۱۲۸۷ یعنی صد و ده سال پیش بر می گردد، که تاریخ معاصر به حساب می‌آید چون ماشین وجود دارد. «خر لنگ» درباره فوران اولین چاه نفت در مسجد سلیمان است. سیناپس کار آماده است و هنوز در مرحله تکمیل نگارش فیلمنامه هستیم.