ماجرای توقیف فیلم «رحمان 1400»/ واکنش عوامل و مسئولان
به گزارش سلام سینما «رحمان ۱۴۰۰» که این روزها حواشی زیادی سر اکرانش به‌وجود آمده، به دلیل رعایت نکردن برخی از اصلاحیه‌ها و اکران نسخه اصلاح‌نشده از یک‌شنبه از پرده‌های سینما پایین کشیده می‌شود. به این ماجرا از چند منظر می‌توان نگاه کرد:
حاشیه‌های اکران نوروزی سینماها که از سال گذشته و پیش از انتخاب هفت فیلم برای نمایش آغاز شده بود، با توقف بلیت‌فروشی و به‌نوعی توقیف پرفروش‌ترین فیلم اکران نوروز همچنان ادامه دارد؛ اتفاقی که پرسش‌های قابل پاسخ متعددی را به وجود می‌آورد. سال گذشته وقتی خبرهای تولید آثار سینمایی منتشر می‌شد، فیلم جدید منوچهر هادی که بی‌وقفه در سینما، تلویزیون و شبکه نمایش خانگی فعالیت می‌کند و مدام در حال ساختن فیلم یا سریال است، از آثار قابل بحث تلقی می‌شد. این تلقی بیشتر به‌خاطر حضور بازیگرانش، بویژه مهران مدیری بود و انتظار می‌رفت که فیلم، در جشنواره فیلم فجر رونمایی شود.
با اعلام اسامی فیلم‌های جشنواره مشخص شد سازندگان «رحمان 1400» صرفاً به دنبال اکران عمومی هستند و شاید هم از جشنواره دوری کردند تا اتفاقاً فیلم دچار مشکل و حاشیه‌ای نشود و در نهایت برای آن به عنوان یک متقاضی اکران نوروزی برنامه‌ریزی کنند. سرانجام این فیلم از اواخر اسفندماه به عنوان یکی از سه فیلم کمدی روانه اکران در سینماهای سراسر کشور و از همان ابتدا هم با فروش خوبی همراه شد.
در این مدت، با وجود استقبال صورت گرفته، فیلم «رحمان ۱۴۰۰» واکنش‌هایی هم پس از تماشای فیلم از سوی مخاطبان خود داشته که بویژه کارشناسان فرهنگ و سینما، از محتوای فیلم و برخی شوخی‌های آن ناراضی بودند؛ تا جایی که این فیلم را متکی بر محتوا و شوخی‌های جنسی توصیف کردند. اما به هر حال طبق آمارهای اعلام شده، بیش از ۲۲ میلیارد فروش برای این فیلم ثبت شده و حالا پس از گذشت یک ماه روابط عمومی سازمان امور سینمایی و سمعی بصری اعلام کرد که بر اساس گزارش‌های رسیده به اداره کل سینمای حرفه‌ای معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی و بررسی بازرسان این اداره کل، تخلف فیلم «رحمان ۱۴۰۰» مبنی بر عدم حذف کامل برخی از صحنه‌های اعلامی از سوی شورای پروانه نمایش در برخی از سینماها محرز شد و با عنایت به مفاد ماده ۱۸ آئین‌نامه نظارت بر نمایش فیلم از ادامه اکران این فیلم جلوگیری بعمل آمد.
این اتفاق خود به خود چند پرسش را در ذهن متبادر می‌کند که شایسته است مسؤولان امر به آن‌ها پاسخ بدهند:
۱- اگر به راستی نسخه اصلاح نشده فیلم «رحمان ۱۴۰۰» یک ماه در سینماها در حال اکران بوده، چطور سیستم نظارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تا به حال متوجه موضوع نشده است؟ آیا طبق روال برای همه فیلم‌ها باید نظارتی برای تطابق فیلم با آنچه در پروانه ساخت آمده وجود داشته و بعد، پروانه‌ی نمایش صادر شده است؟ اگر برای فیلم «رحمان ۱۴۰۰» این روال طی نشده، چرا و چگونه؟
۲- آیا در صورت صحت، چنین اتفاقی، مؤید ناکارآمد بودن سیستم نظارتی در این حوزه است؟
۳- آیا بر فرض صحت ناکارآمدی، نمی‌توان متصور بود که چه فیلم‌هایی در این سال‌ها، به‌ناحق توقیف شدند و لطمه‌ها و ضررهای اساسی متحمل شدند، درحالی‌که فیلم‌های مساله‌داری از تمامی مواهب، ازجمله در اکران برخوردار بودند؟
۲- آیا اینکه الان که فیلم ۲۲ میلیارد تومان فروش داشته و یک ماه از اکرانش گذشته، چنین ماجرایی رسمی اعلام شده است، می‌تواند ترفندی باشد برای جبران افت نسبی فروش فیلم؟ افتی که در سایت‌های فروش بلیت و از میزان پیش خریدهای آن مشخص است.
۳- یا آیا اینکه الان که فیلم ۲۲ میلیارد تومان فروش داشته و یک ماه از اکرانش گذشته و به افت فروش رسیده، چنین ماجرایی رسمی اعلام شده است، به این معناست که فیلم، همه‌ی مراحل قانونی را به سلامت رد کرده و به‌دلیل فشارهایی بر مجموعه‌ی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قرار است ترمز فروش فیلم کشیده شود که در همین رقم ۲۲ میلیارد تومان بماند؟
۴- اینکه منطبق نبودن نسخه‌ی اکران شده با نسخه‌ی اصلاحی هنگام دریافت پروانه‌ی نمایش، پس از گذشت یک ماه گزارش و اعلام شده، احتمال عمدی بودن این تأخیر را تقویت نمی‌کند؟ در صورت صحت، این عمد احتمالی، به مناسبات مالی فیلم می‌تواند مرتبط باشد؟
۵- اگر واقعاً نسخه‌ی اصلاًح نشده توسط تهیه‌کننده در سینماها اکران شده و چنین تخلفی صورت گرفته است، مقصران آنچه کسانی هستند؟ با چه ساز و کار و ترتیبی معرفی می‌شوند؟ چه برخوردی با آنان، جدا از توقف اکران فیلم از سوی سازمان سینمایی صورت خواهد گرفت؟
تمام این بحث‌ها در حالی است که منوچهر هادی در صفحه شخصی‌اش در فضای مجازی، اکران نسخه اصلاح نشده را رده کرده و با لحنی کنایه‌آمیز نوشته است: «… تمام سینماهای کشور نسخه اصلاح شده را روی پرده اکران می‌کردند و تازه سینماهای حوزه (هنری) نسخه اصلاح شده‌تری را. هیچ باکی نیست. تمام تلاشم را خواهم کرد که رحمان را دوباره اکران کنم....»
یکتا ناصر بازیگر فیلم و همسر منوچهر هادی هم در صفحه اینستاگرام خود دراین رابطه نوشت:
«هر كس به طريقى دل ما ميشكند
بيگانه جدا دوست جدا ميشكند
بيگانه اگر ميشكند حرفى نيست
از دوست بپرسيد چرا ميشكند
در مدت ٢٥روزى كه فيلم «رحمان ۱۴۰۰» اكران بود تعداد زيادى از هموطنان از مشكلات سيرابمان با ديدن لحظاتى ازفيلم خنده به لبشان آمد و شاهد يك كمدى سياه بودند همه ما دست اندركاران اين پروژه نيز خوشحال بوديم كه در اين شادمانى سهمى داريم ولى عده اى تاب نياوردند و با تهمتهاى واهى دست به دست هم زحماتمان را بيرحمانه به بند توقيف درآوردند. منوچهر هادى تو يك كارگردان بزرگ و يك مرد شريفى از پاى ننشين كه جماعتى دل گرم به مرام و لبخندت هستند.»
همچنین در واکنش به این حواشی، مدیرکل دفتر سینمای حرفه‌ای درباره توقف فیلم «رحمان ۱۴۰۰» گفت: همه فیلم‌های سینمایی که پروانه نمایش می‌گیرند بنای ما بر حرفه‌ای بودن تهیه‌کننده و پخش‌کننده است و تاکید دارم در طول سال‌هایی که در این سمت کار می‌کنم چنین اتفاقی نیافتاده بود و همه تهیه‌کننده‌ها و پخش‌کننده‌ها به دلیل اهمیت موضوع قوانین را رعایت می‌کنند.
محمدرضا فرجی ادامه داد: در اکثر سالن‌ها همان نسخه‌ای از فیلم «رحمان ۱۴۰۰» که مورد تأیید ما بوده و اصلاحات کامل انجام شده، نمایش داده شده است. با توجه به اینکه بازرسان سازمان سینمایی معمولاً به صورت تصادفی در سالن‌های سینمایی حضور پیدا می‌کنند متأسفانه در هفته اخیر متوجه شدیم در برخی از سالن‌های سینما نسخه‌ای که به صورت کامل اصلاح نشده بود اکران شده است.
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه این اشتباه متوجه چه فردی است، توضیح داد: فعلاً از نظر حقوقی پخش‌کننده و تهیه‌کننده باید پاسخگوی این اتفاق باشند و ما هم در حال بررسی این موضوع هستیم.
فرجی تاکید کرد: انتظار ما بر اخلاق حرفه‌ای داشتن تهیه‌کنندگان، پخش‌کنندگان و حتی کارگردان فیلم‌ها در اجرای ضوابط و مقررات و آئین‌نامه‌های اجرایی مصوب است و سینما نباید به خاطر یک سهل‌انگاری دچار آسیب شود.
نمایش فیلم «رحمان ۱۴۰۰» به کارگردانی منوچهر هادی که از ۲۵ اسفندماه به عنوان یکی از فیلم‌های نوروزی در سینماهای کشور به اکران درآمد، از شامگاه گذشته متوقف شده، چون طبق اعلام فرجی، نسخه اصلاح‌نشده آن در سینماها روی پرده رفته است.
