اختصاصی سلام سینما - جشنواره فیلم ونیز یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین جشنواره‌های سینمایی در جهان است. اهمیت این جشنواره تا حدی است که بر روی نامزد‌های نهایی اسکار تاثیر می‌گذارد. این جشنواره از ۳۱ آگوست تا ۱۰ سپتامبر (۹ تا ۱۹ شهریور) ۲۰۲۲ برگزار می‌شود.

جولین مور، بازیگر آمریکایی رئیس هیئت داوران این دوره است. لیلا حاتمی نیز یکی از داوران بخش مسابقه اصلی ونیز ۲۰۲۲ است. در این دوره ۲۳ فیلم از کشورهای مختلف در بخش مسابقه اصلی به رقابت می‌پردازند. پل شریدر، فیلمنامه‌نویس و کارگردان معروف آمریکایی در این دوره مورد تقدیر قرار خواهد گرفت و جایزه شیر طلایی افتخاری یک‌عمر دستاورد هنری به او اهدا خواهد شد.

هفتاد و نهمین دوره جشنواره ونیز میزبان کارگردان‌ها و آثار مهمی است. فیلم‌هایی که در بخش‌های مختلف این جشنواره اعم از مسابقه اصلی، افق‌ها و خارج از رقابت‌ به نمایش درمی‌آیند. در این یادداشت به برخی از مورد‌انتظارترین فیلم‌های امسال جشنواره ونیز نگاهی دقیق انداخته‌ایم؛ از فیلم جنجالی درباره مرلین مونرو تا فیلم‌هایی با حضور هیو جکمن و کیت بلانشت.

مهم‌ترین فیلم‌های حاضر در جشنواره ونیز ۲۰۲۲

- نویز سفید (White Noise)

کارگردان: نوآ بامباک (آمریکا)

ژانر: کمدی، درام، ترسناک

«نویز سفید» (White Noise) فیلم افتتاحیه هفتاد و نهمین دوره جشنواره ونیز است. این درام برگرفته از رمانی به همین نام اثر دن دلیلو است. داستان این فیلم درباره خانواده‌ای آمریکایی است که تلاش می‌کنند تا با تضاد‌های زندگی روزمره و بحران‌های وجودی روزانه خود کنار بیایند.

آدام درایور و گرتا گرویک در «نویز سفید» (White Noise) ایفای نقش کرده‌اند. درایور در این فیلم نقش استاد دانشگاهی را بازی می‌کند که زندگی‌اش بعد از یک اتفاق زیرورو می‌شود. کمپانی نتفلیکس فیلم «نویز سفید» (White Noise) را منتشر می‌کند.

آلبرتو باربارا، مدیر هنری جشنواره ونیز، درباره این درام می‌گوید: «افتتاح جشنواره ونیز با این فیلم افتخار بزرگی است.» «داستان ازدواج» ‌(Marriage Story) آخرین ساخته نوا بامباک است که نامزد ۶ جایزه اسکار و برنده ۱ اسکار شد.

رمان نویز سفید در ایران به نام «برفک» ترجمه و چاپ شده است. «نویز سفید» (White Noise) از فیلم‌های بخش مسابقه اصلی ونیز است که با ۲۳ فیلم دیگر به رقابت می‌پردازد.

*****

- بانشی‌های اینشیرین (The Banshees of Inisherin)

کارگردان: مارتین مک‌دونا (بریتانیا، آمریکا)

ژانر: کمدی، درام

مارتین مک‌دونا کارگردان و برنده جایزه اسکار است. «بانشی‌های اینشیرین» (The Banshees of Inisherin) چهارمین فیلم بلند این کارگردان است که در بخش مسابقه اصلی ونیز حضور دارد. داستان فیلم درباره دو دوست است که پس از یک مدت طولانی تصمیم می‌گیرند به دوستی‌شان پایان دهند. پایانی که تاثیرات ترسناکی روی آن‌ها می‌گذارد.

داستان این فیلم در جزیره‌ای خیالی به نام «اینشیرین» و در سال ۱۹۲۳ اتفاق می‌افتد. مک‌دونا درباره فیلمش می‌گوید: «می‌خواستم یک داستان درباره جدایی بسازم. البته می‌خواستم تا آنجا که ممکن است زیبا باشد. چراکه اگر داستان فقط درباره غرولندهای دو نفر بود، زیبایی نداشت و ممکن بود خسته‌کننده به نظر برسد.»

کالین فارل و برندن گلیسون از بازیگران این درام کمدی هستند. این دومین همکاری این دو بازیگر با مارتین مک‌دونا است. آن‌ها سال ۲۰۰۸ در فیلم دیگر این کارگردان، «در بروژ» (In Bruges)، نیز بازی کرده بودند.

*****

- نهنگ (The Whale)

کارگردان: دارن آرونوفسکی (آمریکا)

ژانر: درام

دارن آرونوفسکی به سراغ نمایشنامه‌ای از ساموئل دی هانتر رفته است، نمایشنامه‌ای به نام نهنگ. درام «نهنگ» (The Whale) درباره زندگی معلمی گوشه‌گیر است که از چاقی بیش از حدی رنج می‌برد. او راه رهایی از این وضعیت را برقراری ارتباط با دختر نوجوانش می‌داند. اما وقتی با دخترش تماس می‌گیرد با نوجوانی خشمگین و عصبی روبه‌رو می‌شود. این فیلم در بخش مسابقه اصلی ونیز حضور دارد.

نکته مهم درباره این فیلم تغییر وزن عجیب برندن فریزر است، تغییری که باعث می‌شود به‌سختی بتوان باور کرد این همان ستاره دهه نود سینما است. سیدی سینک بازیگر سریال «چیزهای عجیب» (Stranger Things) کاراکتر دختر فریزر را بازی می‌کند. فریزر درباره نقش خود در این فیلم می‌گوید: «این قطعا با همه کارهایی که تابه‌حال انجام داده‌ام، فاصله زیادی دارد.»

هرچند زمانی فیلم «مادر» (Mother) دارن آرونوفسکی در جشنواره ونیز هو شد اما این کارگردان معروف را نمی‌توان نادیده گرفت؛ آن‌هم با پیشینه‌ای مانند درام‌های «قوی سیاه» (Black Swan) و «مرثیه‌ای برای یک رویا» (Requiem for a Dream).

*****

- استخوان‌ها و همه (Bones And All)

کارگردان: لوکا گوادانینو (آمریکا)

ژانر: درام، عاشقانه، ترسناک

پس از اینکه فیلم تحسین شده «مرا به نام خودت صدا کن» (Call Me by Your Name) در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، اکنون تیموتی شلمی در عاشقانه‌ای دیگر با لوکا گوادانینو همکاری کرده است. این فیلم درباره دو جوان به نام لی و مارن است. مارن با بازی تیلور راسل زن جوانی است که تلاش می‌کند تا زنده بماند. او با لی (تیموتی شلمی) آشنا می‌شود و کم‌کم علاقه‌ای بین آن‌ها شکل می‌گیرد.

لوکا گوادانینو در فیلم «استخوان‌ها و همه» (Bones And All) به سراغ موضوع آدم‌خواری رفته است. او درباره فیلمش می‌گوید: «من دوست دارم فکر کنم که این درام، فیلمی بسیار رمانتیک است و به رمانتیسمی می‌پردازد که در درون همه ما وجود دارد. البته که جنبه تحت‌اللفظی فیلم درباره آدم‌خواران است. اما محوریت فیلم به یک چیز می‌پردازد، عدم امکان تجربه عشق که برای این نوع افراد وجود دارد.»

«استخوان‌ها و همه» (Bones And All) بر اساس رمانی به همین نام از کامیل دی‌آنجلیس ساخته شده است. این فیلم در بخش مسابقه اصلی ونیز به نمایش درمی‌آید.  

*****

- باردو (Bardo)

کارگردان: الخاندرو گونزالز اینیاریتو (مکزیک)

ژانر: کمدی، درام

الخاندرو گونزالز اینیاریتو کارگردان معروف با «باردو» (Bardo) به بخش مسابقه اصلی ونیز می‌آید. این فیلمساز مکزیکی تابه‌حال برنده ۴ جایزه اسکار در بخش‌های مختلف شده است؛ از جمله اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم «بازگشته» (The Revenant) و جایزه دستاورد ویژه در بخش واقعیت مجازی برای «گوشت و شن» (Carne y arena).

«باردو» (Bardo) درباره زندگی یک روز‌نامه‌نگار و فیلمساز مشهور مکزیکی است که با مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کند، مشکلاتی از قبیل بحران‌های اگزیستانسیالیسم تا روابط خانوادگی. با اینکه نتفلیکس حق پخش این درام را خریده است اما این فیلم علاوه بر پخش دیجیتالی، اکران جهانی را هم تجربه خواهد کرد.

دانیل خیمنس کاچو و آندرس آلمیدا از بازیگران فیلم «باردو» (Bardo) هستند. داریوش خنجی، فیلم‌بردار معروف ایرانی – فرانسوی نیز فیلم‌برداری این درام را انجام داده است.

*****

- پسر (The Son)

کارگردان: فلوریان زلر (بریتانیا)

ژانر: درام

فلوریان زلر سال ۲۰۲۰ با فیلم «پدر» (The Father) توانست به موفقیتی بزرگ دست یابد. درامی که توانست برنده دو جایزه اسکار شود؛ اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد برای آنتونی هاپکینز و بهترین فیلمنامه اقتباسی برای فلوریان زلر. این کارگردان و نمایشنامه‌نویس در دومین تجربه‌اش به سراغ اقتباسی دیگر از نمایشنامه‌های خود رفته است؛ نمایشنامه «پسر».

فیلم «پسر» (The Son) درباره زندگی پرمشغله پیتر و بت به همراه فرزندشان است، زندگی که با آمدن همسر سابق پیتر دچار اختلال می‌شود. هیو جکمن، ونسا کربی، لورا درن و آنتونی هاپکینز از بازیگرانی هستند که در این درام بازی کرده‌اند.

زلر در مصاحبه‌ای درباره فیلمش گفته است: «پسر یک داستان عمیقا انسانی است که همه ما را به هم متصل می‌کند. امیدوارم مخاطبان به‌شدت تحت تاثیر داستان این خانواده قرار بگیرند. هدف فیلم این است که کاری کند تا ما با خانواده و دوستانمان تماس بگیریم و به آن‌ها بگویم که تنها نیستند.»

این فیلم در بخش مسابقه اصلی ونیز است و در رقابت با ۲۳ فیلم دیگر برای شیر طلایی می‌جنگد. «پسر» (The Son) دومین همکاری آنتونی هاپکینز با فلوریان زلر است.  

*****

- بلوند (Blonde)

کارگردان: اندرو دامینیک (آمریکا)

ژانر: درام، بیوگرافی، رازآلود

«بلوند»‌ (Blonde) یک فیلم بیوگرافی است که وقایع زندگی مرلین مونرو را نشان می‌دهد. در حال حاضر این محبوب‌ترین فیلم ونیز است که همه منتظر آن هستند و درباره این درام حرف می‌زنند. این فیلم با بازی آنا د آرماس در نقش مرلین مونرو، بر اساس رمانی از جویس کارول اوتس ساخته شده است.

فیلم سری می‌زند به خلوت مونرو، زیبای هالیوود و نشان می‌دهد که چطور این هنرپیشه تصویری زیبا و کمال‌گرایانه را به جهان نشان می‌داد اما در خلوت خود احساس درد، آسیب و ناامنی داشت. آدرین برودی و گرت دیلاهانت از دیگر بازیگران این فیلم هستند.

اندور دامینیک را با فیلم‌های «قتل جسی جیمز به دست رابرت فورد بزدل» (The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford) و «کشتار با لطافت» (Killing Them Softly) می‌شناسیم. او پیش‌ازاین نیز تجربه ساخت فیلم بیوگرافی را داشته است؛ در درام جنایی «چاپر» (Chopper).

بر اساس اخبار و شایعات آنا د آرماس یکی از شانس‌های جایزه‌ اسکار است. باید دید ونیز با این فیلم چه برخوردی می‌کند چراکه این اولین نمایش فیلم است و سرنوشت آن را در اکران و فصل جوایز تعیین می‌کند. «بلوند» ‌(Blonde) یکی دیگر از فیلم‌های نتفلیکس است که در بخش اصلی ونیز حضور دارد.  

*****

- دختر ابدی (The Eternal Daughter)

کارگردان: جوانا هوگ (بریتانیا)

ژانر: درام، رازآلود

«دختر ابدی» (The Eternal Daughter) درباره یک دختر میان‌سال و مادر سالخورده‌اش است که پس از بازگشت به خانه سابق‌ خانوادگی‌شان با رازهای قدیمی روبه‌رو می‌شوند. خانه‌ای که الان هتلی سراسر اسرارآمیز است.

جوانا هوگ نویسنده و کارگردان درام عاشقانه «سوغات» (The Souvenir) برای اولین‌بار با فیلم «دختر ابدی» (The Eternal Daughter) به ونیز می‌آید. این فیلم در بخش مسابقه اصلی ونیز حضور دارد. تیلدا سوئینتون و جوزف میدل از بازیگران این درام هستند.

*****

- تار (Tár)

کارگردان: تاد فیلد (آمریکا)

ژانر: درام، موزیکال

تاد فیلد در فیلم «تار» (Tár) با کیت بلانشت همکاری می‌کند. بلانشت در این درام نقش لیدیا تار را بازی کرده است، یکی از بهترین آهنگساز‌ها و اولین رهبر زن ارکستر آلمان. البته این کاراکتر خیالی است و با فیلمی بیوگرافی روبه‌رو نیستیم.

تاد فیلد ۱۶ سال پس از آخرین فیلمش، «بچه‌های کوچک» (Little Children) با «تار» (Tár) بازگشته است. بنابراین همه منتظر هستند ببیند آیا این یک بازگشت باشکوه است یا نه؟

کیت بلانشت بازیگر اصلی این فیلم است. او سال ۲۰۲۰ رئیس هیئت داوران فیلم ونیز بود و امسال در قامت رقیبی جدی در بازیگری ظاهر شده است. «تار» (Tár) در بخش مسابقه اصلی ونیز حضور دارد.

*****

- استاد باغبان (Master Gardener)

کارگردان: پل شریدر (آمریکا)

ژانر: دلهره‌آور

«استاد باغبان» (Master Gardener) از فیلم‌های بخش خارج از رقابت ونیز است، اما اسم پل شریدر به‌عنوان کارگردان کافی است تا منتظر دیدن این فیلم باشیم. شریدر فیلمنامه‌نویس و کارگردان معروفی است که او را با فیلمنامه‌های «راننده تاکسی» (Taxi Driver) و «گاو خشمگین» (Raging bull) می‌شناسیم.

ونیز ۲۰۲۲ را باید به نام پل شریدر نامید، چراکه قرار است از او تقدیر شود و علاوه بر این فیلم خود را بدون استرس در بخش خارج از رقابت به نمایش می‌گذارد. جوئل ادگرتون، سیگورنی ویور و کوئینتسا سویندل بازیگران این فیلم هستند.

«استاد باغبان» (Master Gardener) درباره نارول راث است، باغبانی دقیق که در باغ فردی به نان هاورهیل کار می‌کند. زنی ثروتمند که از باغبانش می‌خواهد تا نوه‌اش را به‌عنوان شاگرد بپذیرد. اتفاقی که باعث می‌شود اسرار تاریک گذشته آشکار شود.

*****

- نگران نباش عزیزم (Don’t Worry Darling)

کارگردان: اولیویا وایلد (آمریکا)

ژانر: دلهره‌آور، رازآلود

«نگران نباش عزیزم» (Don’t Worry Darling) درباره یک زن خانه‌دار است که در دهه ۱۹۵۰ زندگی می‌کند. او به همراه همسرش به شهری دیگر نقل مکان می‌کند، اما در آنجا متوجه می‌شود که همه چیز آن‌طور که به نظر می‌رسد نیست و آنجا می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

فلورنس پیو و هری استایلز از بازیگران این فیلم دلهره‌آور هستند. «نگران نباش عزیزم» (Don’t Worry Darling) از فیلم‌های قابل توجه بخش خارج از مسابقه ونیز است.

*****

فیلم‌های ایرانی حاضر در هفتاد و نهمین جشنواره ونیز (۲۰۲۲)

ایران در این دوره از جشنواره ونیز با چهار فیلم در بخش‌های مختلف حضور دارد. فیلم‌هایی که برخی از آن‌ها برای اولین‌بار در ونیز به نمایش درمی‌آیند و همین کنجکاوی برانگیز است.

- شب، داخلی، دیوار (Beyond The Wall)

کارگردان: وحید جلیلوند

وحید جلیلوند نماینده رسمی سینمای ایران در ونیز است. او با فیلم «شب، داخلی، دیوار» در بخش مسابقه اصلی ونیز حضور دارد. فیلمی که برای اولین‌بار در ونیز به نمایش درمی‌آید. داستان آن درباره مردی نابینا است که متوجه می‌شود زنی فراری به نام لیلا در ساختمان پنهان شده است. هدف این مرد نابینا کمک به آن زن است.

نوید محمدزاده و امیر آقایی بازیگران اصلی «شب، داخلی، دیوار» هستند. جلیلوند پیش‌ازاین با فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» در بخش افق‌های جشنواره ونیز حضور داشت که توانست برنده جایزه بهترین کارگردانی شود. نوید محمدزاده نیز برای بازی در آن فیلم برنده جایزه بهترین بازیگر مرد در بخش افق‌های جشنواره ونیز شد.

*****

- خرس نیست (No Bears)

کارگردان: جعفر پناهی

جعفر پناهی سال ۲۰۰۰ اولین شیر طلایی ونیز را برای ایران به ارمغان آورد؛ با فیلم «دایره». این کارگردان امسال نیز با فیلم «خرس نیست» در بخش مسابقه اصلی هفتاد و نهمین جشنواره ونیز حضور دارد. این فیلم به طور مخفیانه و بدون مجوز فیلم‌برداری شده است و برای اولین‌بار در جشنواره ونیز به نمایش درمی‌آید.

«خرس نیست» دو داستان عاشقانه موازی را روایت می‌کند که طرفین آن با موانع پنهان و آشکار، اختیاری و  اجباری مبارزه می‌کنند. جعفر پناهی، ناصر هاشمی و مینا کاوانی بازیگران اصلی این درام هستند.

*****

- جنگ جهانی سوم (World War III)

کارگردان: هومن سیدی

«جنگ جهانی سوم» سومین فیلم ایران در جشنواره ونیز است. این فیلم در بخش افق‌های جشنواره حضور دارد. فیلم هومن سیدی برای اولین‌بار در ونیز نمایش داده می‌شود. هومن سیدی، آرین وزیر دفتری و آزاد جعفریان نویسندگان این فیلم هستند.

محسن تنابنده، ندا جبرئیلی و مهسا حجازی از بازیگران «جنگ جهانی سوم» هستند. پلتفرم نماوا سرمایه‌گذار این فیلم است. این اولین باری است که در ایران یک پلتفرم پخش آنلاین به ساخت یک فیلم سینمایی ورود کرده است.

*****

- بی‌رویا (Without Her)

کارگردان: آرین وزیردفتری

آرین وزیردفتری با فیلم «بی‌رویا» در چهلمین جشنواره فجر شرکت کرد. این فیلم نامزد سه جایزه و برنده یک سیمرغ شد؛ سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن برای طناز طباطبایی. «بی‌رویا» حالا در بخش افق‌های گسترش‌یافته ونیز حضور دارد. هومن سیدی تهیه‌کننده «بی‌رویا» است.

طناز طباطبایی، صابر ابر و شادی کرم‌رودی بازیگران «بی‌رویا» هستند.