اختصاصی سلام سینما - هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز در حالی برگزار می‌شود که این فستیوال به ۹۰ سالگی رسیده است. جشنواره‌ای که در آن قرار است جایزه یک‌عمر دستاورد هنری به پل شریدر اهدا شود. البته این فستیوال از جهات دیگری نیز برای ما بااهمیت است.

لیلا حاتمی در این دوره، عضو هیئت داوران جشنواره فیلم ونیز است. جولین مور ریاست هیئت داوران را برعهده دارد. ایران با ۴ فیلم در بخش‌های مختلف هفتاد و نهمین جشنواره ونیز شرکت کرده است: فیلم‌های «شب، داخلی، دیوار» به کارگردانی وحید جلیلوند و «خرس نیست» به کارگردانی جعفر پناهی در بخش رقابت‌های اصلی ونیز، فیلم «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی در بخش افق‌های ونیز و «بی‌رویا» به کارگردانی آرین وزیردفتری در بخش افق‌های ویژه جشنواره ونیز.

اما آنچه در این یادداشت مهم است؛ نه جایزه است و نه جشنواره امسال. بلکه در این نوشته به سراغ ورق زدن آلبوم جشنواره ونیز رفته‌ایم؛ از سال ۱۹۳۲ که جشنواره متولد شد تا الان که عمرش به یک قرن نزدیک است. جشنواره‌ای که یکی از سه‌گانه‌های مهم اروپا است.

جشنواره فیلم ونیز در هفت پرده

در طول دهه ۱۹۳۰، سینما هنر محبوبی در ایتالیا بود. البته اکثر فیلم‌های نمایش‌داده‌شده در ایتالیای آن زمان آمریکایی بودند. بنابراین با دخالت دولت و توسط جوزپه ولپی، لوچیانو د فیو و آنتونیو ماراینی جشنواره‌ ونیز متولد شد. ولپی سیاستمدار، تاجر، عضو حزب فاشیست و وزیر دارایی بنیتو موسولینی بود؛ بنابراین جشنواره ونیز توسط حزب فاشیست ملی در سال ۱۹۳۲ تاسیس شد.

ولپی در آن سال به‌عنوان رئیس دوسالانه ونیز منصوب شد. مارینی به‌عنوان دبیرکل جشنواره بود و فیو ریاست کمیته اجرایی جشنواره را برعهده داشت. «نمایشگاه بین‌المللی هنر سینماتوگراف»، این نام نخستین جشنواره فیلم ونیز بود.

این جشنواره در ابتدا بخشی از نمایشگاه دوسالانه ونیز (یکی از قدیم‌ترین نمایشگاه‌های هنری در جهان) بود. بعدها فستیوال فیلم ونیز از نمایشگاه دوسالانه جدا شد، مسیر خود را از حزب فاشیست دور کرد و تبدیل شد به یک جشنواره مستقل سالانه. سال ۱۹۵۱ فدراسیون بین‌المللی انجمن تهیه‌کنندگان فیلم (FIAPF) رسما این جشنواره را تایید کرد.

پرده اول: دهه ۳۰ - از تولد تا استقلال

۱- سال ۱۹۳۲: اولین دوره جشنواره ونیز در روزهای ۶ تا ۲۱ آگوست سال ۱۹۳۲ در هتل اکسلسویر در لیدو برگزار شد. فیلم آمریکایی «دکتر جکیل و آقای هاید» (Dr. Jekyll and Mr. Hyde) اولین فیلمی بود که در این جشنواره به نمایش درآمد؛ فیلم افتتاحیه جشنواره ونیز. در این دوره ۹ کشور شرکت کردند و هیچ جایزه‌ای رسمی اهدا نشد. اما یک همه‌پرسی در بین تماشاگران برگزار شد تا مشخص شود کدام فیلم‌ها و بازی‌ها بیشتر مورد تحسین قرار گرفته‌اند.

فردریک مارچ بازیگر فیلم «دکتر جکیل و آقای هاید» (Dr. Jekyll and Mr. Hyde) به‌عنوان بهترین بازیگر مرد و هلن هیز بازیگر فیلم «گناه مادلن کلوده» (The Sin of Madelon Claudet) به‌عنوان بهترین بازیگر زن انتخاب شدند. ازآنجاکه جشنواره ونیز تحت قیومیت نمایشگاه دوسالانه بود، بنابراین سال ۱۹۳۳ جشنواره‌ای برگزار نشد.

۲- سال ۱۹۳۴: فستیوال فیلم ونیز در این سال پرقدرت برگشت؛ با شمایلی رسمی‌تر و رقابتی‌تر. در این دوره ۱۷ کشور شرکت کردند. جشنواره اولین جایزه‌های رسمی خود را تحت عنوان جام موسولینی برای بهترین فیلم ایتالیایی و جام موسولینی برای بهترین فیلم خارجی اهدا کرد. ۱۷ جایزه داده شد؛ ۱۴ جایزه به فیلم‌ها و ۳ جایزه به افراد.

در این دوره هنوز هیئت داوران رسمی وجود نداشت؛ نحوه انتخاب برنده‌ها به این صورت بود که رئیس نمایشگاه دوسالانه نظرات کارشناسان و مخاطبان رو جمع‌آوری کرده و بدین ترتیب برنده‌ها انتخاب شدند. جایزه بهترین فیلم ایتالیایی به «وفاداری به عشق» (Loyalty of Love) رسید و جایزه بهترین فیلم خارجی به «مرد آران» (Man of Aran).

۳- سال ۱۹۳۵ تا ۱۹۳۹: سومین دوره این جشنواره به ریاست اولین مدیر هنری آن، اوتاویو کروز برگزار شد. او این جایگاه را تا جنگ جهانی دوم حفظ کرد. از این سال به بعد جشنواره به‌عنوان یک رویداد سالانه معرفی شد. معرفی جام ولپی، رشد دیگر جشنواره بود، جایزه‌ای که به‌افتخار جوزپه ولپی، «کوپا ولپی» نامیده شد و به بهترین بازیگران اهدا می‌شد. هیئت داوران رسمی نیز در این سال به جشنواره اضافه شدند.

پیر بلانچار برای بازی در فیلم «جنایت و مکافات» ‌(Crime and Punishment) و پاولا وسلی برای فیلم «اپیزود» (Episode) اولین برندگان جایزه کوپا ولپی بودند. سال ۱۹۳۶ جشنواره فیلم ونیز کاملا مستقل شد و مسیرش را از نمایشگاه دوسالانه ونیز جدا کرد. سال ۱۹۳۷ مکان دائمی جشنواره تاسیس شد: سالنِ «پالازو دِل سینما».

این مکان از آن زمان تاکنون محل برگزاری جشنواره فیلم ونیز است، البته به‌استثنای برخی از سال‌ها.

سال ۱۹۳۹ طبل جنگ جهانی دوم به صدا درآمد. جشنواره برگزار شد اما بدون اهدای جوایز بازیگری و سایر جوایز. تنها جایزه موسولینی به فیلم تاریخی و ایتالیایی «کاردینال مسیاس» (Cardinal Messias) اهدا شد.

*****

پرده دوم: دهه ۴۰ - حرکت روی ریل جنگ جهانی دوم

۴- سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵: دهه ۴۰ یکی از سخت‌ترین لحظات جشنواره ونیز بود، جشنواره‌ای متاثر از جنگ جهانی دوم. سال ۱۹۴۰ این فستیوال به جشنواره فیلم‌های ایتالیایی - آلمانی تغییر نام داد و تا سال ۱۹۴۲ این عنوان را داشت. در طول جنگ جهانی دوم نیز جشنواره‌ای درست‌وحسابی برگزار نشد.

۵- سال ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹: سال ۱۹۴۶ جنگ تمام شد. جشنواره کن متولد شد و ونیز دوباره جان گرفت. طبق توافق جشنواره ونیز با کن، این جشنواره برای اولین‌بار در سپتامبر برگزار شد چراکه جشنواره کن به‌تازگی برگزار شده بود. جشنواره در سینما «سان مارکو» برگزار شد زیرا در آن سال سالن «پالازو دِل سینما» توسط متفقین مصادره شده بود.

در سال ۱۹۴۷ ونیز بسیار باشکوه برگزار شد و یکی از موفق‌ترین دوره‌های فستیوال فیلم ونیز محسوب می‌شود. مکان برگزاری جشنواره در حیاط «کاخ دوکال» بود و رکورد تماشاگران زده شد؛ ۹۰ هزار تماشاچی. موسولینی سقوط کرده بود، بنابراین جایزه جام موسولینی به تاریخ پیوست. از این تاریخ به بعد «جایزه بزرگ بین‌المللی ونیز» جای جام موسولینی را گرفت.

سال ۱۹۴۹ شیر طلایی به میدان آمد. در این سال جایزه بزرگ بین‌المللی ونیز تبدیل به «شیر طلایی سِنت مارک» شد. این بزرگ‌ترین جایزه‌ جشنواره ونیز است که هنوز هم اهدا می‌شود. فیلم فرانسوی ‌ «مانون» (Manon) اولین فیلمی بود که برنده این جایزه شد.  

*****

پرده سوم: ‌دهه ۵۰ – بلوغ

۶- سال ۱۹۵۱: در طول دهه پنجاه جشنواره ونیز رنگ و بوی بین‌المللی‌تر گرفت و تاثیر قابل‌توجهی بر تاریخ سینمای جهان داشت. سال ۱۹۵۱ فیلم‌های آسیایی وارد رقابت‌های ونیز شدند. ژاپن به جمع فیلم‌ها اضافه شد. آکیرا کوروساوا با فیلم «راشومون» (Rashomon) برنده شیر طلایی جشنواره ونیز شد. سینمای ژاپن سال ۱۹۵۸، این موفقیت را دوباره تکرار کرد؛ با فیلم «کالسکه‌ران» (The Rickshaw Man) به کارگردانی «هیروشی ایناگاکی».

۷- سال ۱۹۵۳: طی این سال رقابت در بین فیلم‌ها بالابود، هیئت داوران تصمیم گرفتند باتوجه‌به سطح بالای آثار جایزه شیر طلایی را اهدا نکنند. در عوض «شیر نقره‌ای» را به ۶ فیلم اهدا کردند: «ترز راکین» (The Adultress)، «اوگتسو مونوگاتاری» (Ugetsu)، «مولن روژ» (Moulin Rouge)، «ولگردها» (I Vitelloni)، «سادکو» (Sadko)، «فراری کوچولو» (Little Fugitive).

سال ۱۹۵۶ نیز این رویه تکرار شد. هیئت داوران نتوانستند بین فیلم‌هایی از اسپانیا و ژاپن برنده‌ای را تعیین کنند؛ بنابراین جایزه شیر طلایی اهدا نشد.

۸- سال ۱۹۵۷: یک فیلم از هند برنده این دوره از جشنواره بود و شیر طلایی به هند رفت؛ درام «آپاراجیتو» (Aparajito) به کارگردانی «ساتیا جیت رای».

۹- سال ۱۹۵۹: اولین حضور یک ایرانی در جشنواره ونیز در این سال اتفاق افتاد. مصطفی فرزانه با اسم هنری «فری فرزانه» اولین ایرانی بود که در فستیوال فیلم ونیز شرکت کرد. این کارگردان با مستند «مینیاتورهای ایرانی» در این دوره از جشنواره حاضر بود؛ البته این فیلمساز از طرف فرانسه در این فستیوال حاضر بود. در این سال اینگمار برگمن برای فیلم «جادوگر» (The Magician) برنده جایزه ویژه هیئت داوران شد.

در طول دهه پنجاه صندلی ریاست جشنواره به چندین نفر رسید: آنتونیو پتروچی (از سال ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۳)، اوتاویو کروز (۱۹۵۴ و ۱۹۵۵)، فلوریس اماناتی (از ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۹).

*****

پرده چهارم: دهه ۶۰ و ۷۰ – جوانی در سال‌های تیره و تاریک

۱۰- سال ۱۹۶۰: جشنواره ونیز با لوکینو ویسکونتی، کارگردان ایتالیایی نامهربان بود. او در این سال با فیلم «روکو و برادرانش» (Rocco and His Brothers) به جشنواره آمد اما ونیز به او پشت کرد و جایزه به آندره کایات رسید. مخاطبان با سوت زدن در اختتامیه به این جایزه اعتراض کردند. البته اولین‌بار ویسکونتی سال ۱۹۵۴ بود که طعم شکست را از جشنواره ونیز چشیده بود.

۱۱- سال ۱۹۶۱: ابراهیم گلستان با مستند «یک آتش» به بخش مسابقه فیلم‌های مستند ونیز به راه یافت. گلستان برنده جایزه «شیر سن مارکو» شد؛ این اولین دستاورد ایران از جشنواره ونیز بود.  

۱۲- سال ۱۹۶۸: جنبش‌های ماه می فرانسه بازتاب زیادی داشت؛ از جمله روی جشنواره ونیز. این ناآرامی‌ها پیامدهای شدیدی بر فستیوال ونیز داشت. پنج روز پیش از برگزاری جشنواره تعدادی از کارگردان‌ها  انصراف دادند و فیلم‌های خود را از بخش مسابقه خارج کردند. البته برخی از کارگردان‌ها نیز از این تصمیم منصرف شدند.

پیر پائولو پاسولینی ابتدا از جشنواره انصراف داد اما در نهایت فیلم او وارد بخش مسابقه ونیز شد. جشنواره برگزار شد اما بدون افتتاحیه و درحالی‌که تظاهرات علیه نمایشگاه فاشیستی و بورژوایی در خارج از سالن پالازو در حال برگزاری بود.

۱۳- سال ۱۹۷۰: جشنواره‌ ونیز از سال 1970 جایزه‌ای رو با عنوان «شیر طلای افتخاری» راه‌اندازی کرد. این جایزه برای تقدیر از بزرگان دنیای سینما بود. در اولین دوره اورسن ولز آن را دریافت کرد. این جایزه در سال‌های بعد ابتدا به جان فورد و بعد به چارلی چاپلین رسید.

۱۴- سال ۱۹۷۱: فیلم «گاو» داریوش مهرجویی در بخش غیررقابتی به نمایش درآمد. این فیلم برنده جایزه فیپرشی شد. نکته جالب آن است که فیلم «گاو» در ونیز بدون زیرنویس انگلیسی پخش شد. علاوه بر این در این سال، برای اولین‌بار مخاطبان شاهد نمایش یک فیلم چینی در جشنواره ونیز بودند.  

۱۵- سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۹: در این سال‌ها دانشجویان به کالایی‌شدن هنر و جشنواره ونیز اعتراض داشتند؛ بنابراین جشنواره طی این‌ سال‌ها از حالت رقابتی خارج شد، نمایش فیلم‌ها محدود شد و جوایز مهم اهدا نشدند. شهرت ونیز خدشه‌دار شد و شیر طلایی به گوشه‌ای پناه برد. در سال‌های ۱۹۷۳، ۱۹۷۷ و ۱۹۷۸ این جشنواره برگزار نشد.

سال ۱۹۷۹ را می‌توان تولد دوباره ونیز نامید. کارلو لازانی، مدیر جدید جشنواره تصمیم گرفت تا تصویر و ارزش ازدست‌رفته جشنواره را در طول دهه گذشته احیا کند. این کارگردان نوگرا در تلاش برای ایجاد تصویری مدرن‌تر از جشنواره بود بنابراین کمیته‌ای از کارشناسان را برای کمک به انتخاب آثار و افزایش تنوع آثار ارسالی به جشنواره تشکیل داد.

*****

پرده پنجم: دهه ۸۰ و ۹۰ – تولدی دوباره با غافلگیری‌های بزرگ

۱۶- سال ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱: جایزه شیر طلایی از سال ۱۹۸۰ بار دیگر به میدان آمد و اهدا شد. «مارگارته فون تروتا» اولین کارگردان زن برنده‌ جایزه شیر طلایی بود. این فیلمساز آلمانی برای درام «ماریانه و یولیانه» (Marianne and Juliane) برنده «شیر طلایی» شد.

در دهه ۸۰ بخش‌های دیگری به جشنواره ونیز اضافه شد، بخش‌هایی مانند افق‌ها و رویداد‌های ویژه.

۱۷- سال ۱۹۹۰: این سال بسیاری منتظر بودند تا «شیر طلایی» به «جین کمپیون» برای فیلم «فرشته‌ای سر میز من» (An Angel at My Table) اهدا شود. ولی جایزه به تام استوپارد رسید. این غافلگیری بزرگ باعث اعتراضی دیگر در جشنواره ونیز شد.

سال ۱۹۹۱  غافلگیری بعدی اتفاق افتاد. کارشناس‌ها حدس می‌زدند فیلم تحسین شده‌ «فانوس قرمز را بلند کنید» (Raise the Red Lantern) به کارگردانی ژانگ ییمو از چین برنده اصلی جشنواره باشد. اما شیر طلایی در نهایت به فیلم «نزدیک بهشت» (Close to Eden) به کارگردانی نیکیتا میخالکوف رسید.

این رویه باعث اعتراض منتقدها شد که آیا ونیز می‌خواهد بار دیگر مانند دهه ۵۰ عمل کند، زمانی که فیلم‌های ویسکونتی را نادیده می‌گرفت؟

۱۸- سال ۱۹۹۳: ژولیت بینوش برای بازی در فیلم «آبی» (Three Colors: Blue) برنده کوپا ولپی شد. این بازیگر سال ۱۹۹۷ نیز برنده جایزه بهترین بازیگر زن برلین شد و سال ۲۰۱۰ جایزه بهترین بازیگر زن کن را برد. به‌این‌ترتیب بینوش تبدیل شد به اولین بازیگر زنی که برنده جوایز سه‌گانه بازیگری شده است: جایزه‌های ونیز، برلین و کن.

۱۹- سال ۱۹۹۵: عباس کیارستمی عضو هیئت داوران بخش اصلی جشنواره بود. کیارستمی اولین ایرانی بود که داور ونیز شد.

این کارگردان سال ۱۹۹۹ نیز با فیلم «باد ما را خواهد برد» به ونیز رفت و برنده جایزه بزرگ هیئت داوران شد.

*****

پرده ششم: دهه ۲۰۰۰ – آسیا در برابر غرب

۲۰- سال ۲۰۰۰: در این سال جعفر پناهی با فیلم «دایره» به ونیز رفت و با شیر طلایی به ایران برگشت؛ این اولین شیر طلایی ایران بود. علاوه بر این، در این سال سمیرا مخملباف به‌عنوان اولین کارگردان زن ایرانی، عضو هیئت داوران بخش رسمی بود.

طی سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱، همه شیرهای طلایی به فیلم‌های شرقی اهدا شد: فیلم‌هایی از چین، ایران و هند. «نه یکی کمتر» (Not One Less) به کارگردانی ژانگ ییمو از چین، «دایره» به کارگردانی جعفر پناهی از ایران و «عروسی مانسون» (Monsoon Wedding) به کارگردانی میرا نایر از هند.

۲۱- سال ۲۰۰۷: ژانگ ییمو ریاست هیئت داوران را به عهده داشت. شیر طلایی به آنگ لی، کارگردان تایوانی رسید، برای فیلم «شهوت، احتیاط» (Lust, Caution). جایزه یک‌عمر دستاورد هنری نیز به برناردو برتولوچی و تیم برتون اهدا شد.

*****

پرده هفتم: سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ – عصر جدید و کرونا

۲۲- سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲: بار دیگر آلبرتو باربرا مدیر هنری جشنواره شد که رویکرد جدیدی را در برگزاری جشنواره اتخاذ کرد. در این سال کالج - سینما دوسالانه، کارگاه آموزش عالی برای تولید و توسعه آثار صوتی - تصویری با بودجه کم و بازار فیلم ونیز تاسیس شد. باربرا تاکنون مدیریت جشنواره ونیز را برعهده دارد. او در سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ نیز عهده‌دار این سمت بود.

شیر طلایی یک‌عمر دستاورد در این سال به فرانچسکو رزی، کارگردان جریان‌ساز ایتالیایی رسید. او این جایزه را از جوزپه تورناتوره دریافت کرد.

۲۳- سال ۲۰۱۶: هفتاد و سومین جشنواره ونیز یک ویژگی مهم را ارائه کرد: واقعیت مجازی پایش به ونیز باز شد. در این سال نخستین اتاق نمایش واقعیت مجازی برپا شد. سال ۲۰۱۷  بخش واقعیت مجازی ونیز یک رقابت جدید را راه‌اندازی کرد. ریاست هیئت داوران این بخش به عهده جان لندیس بود. این بخش مختص آثاری بود که به واقعیت مجازی ارتباط داشتند.

واقعیت مجازی ونیز در جزیره کوچک لازارتو وچیو برگزار شد. جوایز این شاخه از رقابت‌های ونیز عبارت‌اند از جایزه بهترین فیلم، جایزه بزرگ هیئت داوران و جایزه بهترین خلاقیت واقعیت مجازی.

۲۴- سال ۲۰۱۷: درام روان‌شناختی «مادر!» (Mother!) به کارگردانی دارن آرونوفسکی در ونیز به نمایش درآمد. این فیلم با واکنش‌های متفاوت و ضدونقیضی روبه‌رو بود، از جمله اینکه به‌شدت هو شد.

یکی از بخش‌های به‌یادماندنی هفتاد و چهارمین جشنواره ونیز برای ایران، حضور موفق فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» در ونیز بود. این فیلم به کارگردانی وحید جلیلوند در بخش‌ افق‌های ونیز شرکت کرد و برنده دو جایزه شد. جلیلوند برنده جایزه بهترین کارگردانی بخش افق‌ها شد و نوید محمدزاده با دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد بخش‌ افق‌ها به ایران برگشت. 

رخشان بنی‌اعتماد یکی از هفت داور بخش افق‌های آن سال بود.

۲۵- سال ۲۰۱۸ درام «رما» (Roma) ساخته آلفونسو کوارون برنده شیر طلایی ونیز شد. این اولین فیلم تولید شده توسط نتفلیکس بود که در یک جشنواره فیلم برنده جایزه می‌شد. این فیلم اکران گسترده نداشت و در نهایت به‌صورت آنلاین از نتفلیکس پخش شد.  

۲۶- سال ۲۰۲۰ کرونا بود، بعضی از جشنواره‌ها مانند کن لغو شدند اما ونیز پابرجا ماند. مدیران هفت جشنواره مهم اروپایی روی صحنه رفتند و اعلامیه‌ای نمادین را خواندند. اعلامیه‌ای که در ستایش سینما بود. جشنواره پس از یازده سال با یک فیلم ایتالیایی افتتاحیه خود را شروع کرد: فیلم «رشته‌ها» (The Ties) به کارگردانی دانیله لوکتی.

ایران با فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی به ونیز رفت. این فیلم در بخش رقابتی جشنواره ونیز بود. درنهایت جایزه‌ «مارچلو ماستریانی» به «روح‌الله زمانی» بازیگر نوجوان فیلم اهدا شد. شمیلا شیرزاد این جایزه را به نیابت از او دریافت کرد.

۲۷- سال ۲۰۲۱: جشنواره بیش از هر چیز در زیر سایه یک بوسه جنجالی در فرش قرمز قرار گرفت. در این سال سریال «صحنه‌هایی از یک ازدواج» (Scenes from a Marriage) در بخش خارج از رقابت ونیز به نمایش درآمد. فرش قرمز این سریال با صحنه‌هایی جنجالی همراه بود. این بوسه و رفتار‌های «اسکار آیزاک» و «جسیکا چستین» بازیگران سریال، روی فرش قرمز بود که بیشتر از سریال موردتوجه قرار گرفت و در فضای مجازی دست‌به‌دست چرخید.

۲۸- سال ۲۰۲۲: هفتاد و نهمین جشنواره ونیز در راه است؛ فستیوالی که می‌توان آن را جشنواره‌ای برای ایران نام‌گذاری کرد. ایران با چهار فیلم در بخش‌های مختلف جشنواره حضور دارد. «شب، داخلی، دیوار» به کارگردانی وحید جلیلوند نماینده رسمی ایران در بخش مسابقه اصلی ونیز است. جعفر پناهی با «خرس نیست» به بخش رقابت‌های اصلی ونیز رفته است. «جنگ جهانی سوم» و «بی‌رویا» دیگر نماینده‌های ایران در سایر بخش‌های ونیز هستند.

لیلا حاتمی نیز داور بخش رقابت اصلی هفتاد و نهمین جشنواره ونیز است. فستیوال ونیز ۲۰۲۲ از ۳۱ آگوست تا ۱۰ سپتامبر (۹ تا ۱۹ شهریور) برگزار می‌شود.

امسال ونیز ۹۰ساله می‌شود؛ حالا این فستیوال یک کهنسال باتجربه است.