هوش مصنوعی چطور وارد سینما شد| بزرگترین تهدید برای هالیوود؟!

اختصاصی سلام سینما - در سال ۲۰۲۳ هستیم و هوا بوی هوش مصنوعی می‌دهد اما شاید از پیشرفت‌های هوش مصنوعی بی‌خبر باشید و ندانید که این تکنولوژی فیلم‌سازی را دگرگون کرده است. صحبت از نقش هوش مصنوعی در فیلم‌سازی تا همین چند سال پیش جوک به‌حساب می‌آمد؛ اما یادگیری ماشینی و ماشین‌های یادگیری منطقی به توسعه نرم‌افزارهایی راه برده‌اند که کار یک تیم فیلم‌سازی کامل را به عهده می‌گیرند و برای همگان قابل‌استفاده هستند. هوش مصنوعی با شتاب چشمگیری به‌پیش می‌رود و ابزارهای بی‌نظیری پدید می‌آورد که ماهیت خلاقیت را دگرگون خواهند کرد. هر هفته ابزارهای جدیدی از سوی هوش مصنوعی عرضه می‌شوند که تأثیر هرکدامشان بر فرایند فیلم‌سازی پرسش‌برانگیز است.

راز نولان | نگاهی به کارنامه کریستوفر نولان به بهانه اکران اوپنهایمر

این یادداشت می‌خواهد تصویری از موقعیت کنونی هوش مصنوعی و فیلم‌سازی دست بدهد. نگاهی است به ابزارهای موجود و آن ابزارهایی که در آینده پدید می‌آیند، همچنین پرسش‌های مهمی که حول تحولات اخیر سینمایی طرح می‌شوند را از نظر می‌گذراند.

هوش مصنوعی خودکار

کار هوش مصنوعی در ابتدایی‌ترین سطح خودش خودکارسازی وظایف عادی است. یعنی همان مشغله‌هایی که می‌خواهیم از سر خودمان بازشان بکنیم، از ترکیب‌سازی گرفته تا تعویض پس‌زمینه و تثبیت لرزش و تولید بافت‌های‌ مناسب کاشی‌کاری سه‌بعدی و بالابردن وضوح و روان بودن جلوه‌های ویژه در صحنه‌‌‎های آهسته و کلی مشغله دیگر. البته ابزارهای لازم برای سرعت دادن به این وظیفه‌های معمولی از هوش مصنوعی قدیمی‌ترند اما همان ابزارها با کمک هوش مصنوعی به انجام وظایف پیچیده‌تری قادر شده‌اند.

تدوین تصویر

چهره پیشتاز هوش مصنوعی در فیلم‌سازی ران‌وی (Runway) است. ران‌وی ابزارهایی دارد که بسیاری از کارهای سخت و زمان‌بر را از پیش روی شما برمی‌دارند، از حذف پس‌زمینه‌ها یا گرفتن چند نمای مختلف از سوژه‌‌ها گرفته تا متحرک جلوه‌دادن تصاویر ایستا. پشت جلوه‌های ویژه «همه چیز همه‌جا به یکباره» تیم سخت‌کوشی قرار داشته که از همین قابلیت‌های ران‌وی بهره گرفته است.

دالی (Dall-E) یک ابزار تولید تصویر است که با دستورات مکتوب ساده کار می‌کند. بالابردن وضوح تصویر دم‌دستی‌ترین کمک دالی به تدوین تصویر است. دالی همه کار می‌کند: از پاک‌کردن سیم تلفنی که تصویر را شلوغ کرده تا تغییر آن تکه از فلان لباس.

صدا

حتی شفاف‌سازی صدا قابلیت خودکارسازی دارد. ارتقای گفتار (Enhance speech) را کمپانی مهمی که نرم‌افزارهای پس‌تولید فیلم را تولید می‌کند، یعنی ادوبی (Adobe) در سال گذشته عرضه کرده و نرم‌افزاری است که می‌تواند هر صدای مبهم و مغشوشی را به صدایی تغییر بدهد که انگار درون استودیو صدا ضبط شده است.

زیرنویس

ابزارهای تبدیل گفتار - به - متن جدید عمر درازی دارند؛ اما همیشه مشکل دقت داشته‌اند بخصوص آنجا که صوت گفتار واضح نیست یا با لهجه خاصی ادا شده است. هوش مصنوعی ابزاری مثل ویسپر (whisper)عرضه کرده است که یک لینک یوتیوب می‌گیرند و زیرنویس دقیق تولید می‌کنند. ویسپر می‌تواند زیرنویس‌ها را به زبان‌های مختلف ترجمه کند.

هوش مصنوعی همکار

سطح دوم کار هوش مصنوعی این است که می‌تواند در فرایند خلاقه با شما همکاری داشته باشد. هوش مصنوعی می‌تواند در تولید ایده‌ها همکاری داشته باشد. همچنین می‌تواند به کشف مسیرهایی کمک بکند که به چشم شما نخواهند آمد. هوش مصنوعی نقش‌های فعالی را به عهده می‌گیرد: از تولید ایده فیلم‌نامه گرفته تا انتخاب نام شخصیت‌ها و طرح پوستر و لباس.

متن

چت‌جی‌پی‌تی (Chat GBT) یک بات-مکالمه است که از زبان بهره می‌گیرد و «فکر می‌کند». این بات - مکالمه در نوامبر سال ۲۰۲۲ عرضه شده و ۱۰۰ میلیون کاربر فعال را در دو‌ماهه اول فعالیت خودش جذب کرده است. فیلم‌سازها و داستان‌نویس‌ها هم جز کسانی هستند که به چت‌جی‌پی‌‌تی رجوع می‌کنند و از همکاری آن در فرایندهای خلاقه خود بهره می‌گیرند.

سودورایت (Sudiwrite) یک بات - مکالمه دیگر است که متن می‌گیرد و ایده می‌سازد. فرق سودورایت این است که صورت مکالمه ندارد و برای خلاقانه نوشتن طراحی شده است. کار سودورایت این است که در تهیه پیش‌نویس یا بسط صحنه‌ها به شما کمک می‌کند. شما می‌توانید برای انتخاب نام شخصیت‌ها یا ساخت داستان زندگی آن‌ها از سودورایت کمک بگیرید.

تصویر

ابزارهای تولید تصویر، متن می‌گیرند و تصویر بکر می‌سازند. این ابزارها تا همین سال گذشته در تولید تصاویر انتزاعی مانده بودند و برای خلق اشیا مشخص مشکل داشتند؛ اما به‌سرعت توسعه پیدا کرده‌اند و ما امروز نسخه پنجم میدجورنی (Mid journey) را در اختیار داریم که مرز بین تصاویر واقعی و ساختگی را جابه‌جا کرده است. می‌خواهید «جنگ ستارگان» وس اندرسون را ببینید؟ سراغ همین ابزارها بروید.

درجه‌بندی رنگ

کالرلب (ColorLab) ابزاری است که یک تصویر مرجع می‌گیرد و کار کسالت بخش اصلاح رنگ را خودکارسازی می‌کند. تصویر را ساده می‌کند که چندین جدول رنگ در اختیار داشته باشید یا درجه‌های مختلف یک‌رنگ را امتحان کنید.

هوش مصنوعی تهیه‌کننده

هوش مصنوعی در سومین سطح کار خودش این قابلیت را دارد که خالق اثر نهایی باشد. هوش مصنوعی را می‌توان با یک ایده یا راهنمایی تغذیه کرد و کار کامل و نهایی را از آن تحویل گرفت. آینده‌ای که در پیش روی ماست این امکان را پدید خواهد آورد که یک فیلم‌نامه‌نویس فیلم‌نامه‌ای را به هوش مصنوعی بدهد و از آن پوستر یا هنر مفهومی تحویل بگیرد یا حتی ویدئوکلیپی که به کار جذب بودجه آن طرح می‌آید. همین کافی است که یک ایده نستا پخته داشته باشید و آن را به هوش مصنوعی بدهید تا فیلم‌نامه و بازیگر و نما و موسیقی متن تحویل بگیرید - آن هم نه یک نسخه بلکه کرور کرور.

سبک‌سازی

ابزار نسل اول ران‌وی این قابلیت را دارد که یک فیلم خام و یک فیلم مرجع دریافت کند و سبک فیلم مرجع را روی فیلم خام اعمال کند.

متن - به - ویدئو

ابزارهای تبدیل متن - به - ویدئو این قابلیت را دارند که یک جمله یا پاراگراف را از شما بگیرند و یک ویدئوکلیپ بسازند آن هم ویدئویی که پیکسل به پیکسل و فریم به فریم آن بکر است. نتیجه هنوز چندان مطلوب نیست؛ اما این ابزارها خیلی سریع توسعه پیدا می‌کنند مثل میدجورنی که تنها طی دو سال به نتایج خارق‌العاده رسیده است.

نسل دوم ران‌وی هنوز در مرحله تحقیقات به سر می‌برد اما می‌توان انتظار داشت که از حدود ابزارهای کنونی فراتر برود و تولید ویدئوهای واقع‌گرایانه را در پی داشته باشد. شاید بعید به نظر برسد؛ اما روزی خواهد رسید که هوش مصنوعی یک فیلم‌نامه خالی بگیرد و یک فیلم کامل تحویل بدهد.

صدا و دیالوگ

الون لبز (Eleven Labs) ابزاری است که متن می‌گیرد و صداهای واقع‌گرایانه تولید می‌کند. همچنین ابزاری به نام فلالس (Flawless) هست که دیالوگ‌های خام می‌گیرد و دیالوگ‌های جایگزین پیشنهاد می‌کند آن هم به زبان‌های گوناگون. این ابزار می‌تواند دیالوگ‌ها را مناسب رده‌های سنی گوناگون تهیه کند. حتی این قابلیت حیرت‌انگیز را دارد که حرکت لب بازیگران را با دیالوگ‌های جدید هم‌خوان کند.

گرافیک و صدای کامپیوتری (سی‌جی و اس‌اف‌اکس)

افزودن شخصیت‌های کامپیوتری به صحنه‌های واقعی زمان‌بر است و تخصص بالا می‌خواهد؛ اما با کمک هوش مصنوعی به‌راحتی درگ - اند - دراپ خواهد بود. این مهم با کمک ابزارهایی مانند واندر داینامیکس (Wonder Dynamics) و لوما لبز (Luma Labs) برآورده خواهد شد. لوما لبز می‌تواند تصاویر ایستا را بگیرد و فضاهای سه‌بعدی بسازد. لوما لبز فضایی می‌سازد که امکان نورپردازی دارد و شما می‌توانید روی موقعیت و حرکت دوربین در آن‌ها کنترل کافی داشته باشید.

سه معما

پیشرفت ابزارهای هوش مصنوعی و ورود هرچه بیشتر آن در فرایند فیلم‌سازی اما سه سؤال بنیادین را به ذهن متبادر می‌کند.

پرسش اخلاقی

اولین پرسش‌ در باب اخلاق است. توانایی ابزارهای هوش مصنوعی در رسیدن به خروجی‌های باکیفیت به این برمی‌گردد که روی انبوهی از کارهای مردم مطالعه داشته است بدون آنکه از صاحبان اثر کسب اجازه کرده باشد. این کار به چندین طریق انجام شده، از تراش‌کاری فیلم‌نامه‌های عمومی گرفته تا تغذیه از تصاویر و ویدئوهای عمومی. برخی ادعا می‌کنند که هوش مصنوعی آنلاین و در دسترس عموم است پس نباید به فعالیت آن خرده گرفت. به‌خصوص به این دلیل که کارها را بازتولید یا ذخیره نمی‌کند و کار خودش تخطی از هیچ قانونی نیست.

برخی دیگر روی این نکته انگشت می‌گذارند که کارها مورد بهره‌کشی قرار می‌گیرند. فی‌الحال حوزه خاکستری وسیعی وجود دارد که هنوز زیر قانون حقوق مؤلفین و مصنفان نرفته است و هوش مصنوعی دارد از آن بهره‌گیری و خوش‌گذرانی می‌کند.

پرسش نهادی

آیا فیلم‌های ساخته هوش مصنوعی در جشنواره‌های سینمایی به نمایش درمی‌آیند؟ یا اینکه باید از ورود در رقابت‌ها منع بشوند؟ تا کنون در این مورد هیچ بحثی درنگرفته است. این مباحث در حوزه آموزش نتایج متضادی در پی داشته‌اند چنانچه استفاده از هوش مصنوعی در یکجا منع شده است و جای دیگر از آن استقبال شده است.

باور عمومی بر این است که در مورداستفاده از هوش مصنوعی سخت بتوان به حد متعادلی دست‌یافت. از سوی دیگر باید توجه داشت که خود تشخیص نقش هوش مصنوعی دشوار خواهد بود. در آینده مرزکشی بین کار - انسان و ماشین ناممکن خواهد شد و برای این مهم باید به خود ابزارهای هوش مصنوعی رجوع داشته باشیم.

پرسش وجودی

بسیاری طی دهه‌های گذشته بر این باور بوده‌اند که کارهای سخت خدماتی با پیشرفت هوش مصنوعی برچیده خواهند شد و ما انسان تنها با کارهای شناختی سرگرم خواهیم شد. این باور همین سال گذشته ریخت و برعکس شد. ابزارهای هوش مصنوعی در این یک‌ساله به انجام وظایف خلاقانه قادر شده‌اند و کارهایی تولید می‌کنند که قابل‌رقابت با تولیدات انسان هستند.

هوش مصنوعی سرعت چشمگیری در انجام کارهای خلاقه دارد و پرسش اصلی ما باید از پیامدهای آن باشد، برای من و حرفهٔ من. هر هفته که می‌گذرد کارمند‌های بیشتری با این پرسش روبه‌رو می‌شوند و از خود می‌پرسند سال دیگر آیا بیکار نخواهند بود؟

عاقبت چه خواهد شد؟

هر ابزار جدیدی در کار فیلم‌سازی اختلال انداخته است: از ماشین‌تحریر گرفته تا نرم‌افزار فیلم‌نامه‌نویسی. از فیلم آپارات گرفته تا فیلم دیجیتال. از پویانمایی دستی گرفته تا سه‌بعدی. از توزیع سینمایی گرفته تا پخش آنلاین. فیلم‌سازی همیشه درحال‌رشد بوده و توانسته گلیم خودش را از آب بیرون بکشد. چنان‌که حتی با دگرگونی‌ها شکوفاتر شده است.

آیا هوش مصنوعی فرق خواهد کرد؟ هوش مصنوعی می‌تواند قدرتمندترین ابزار قصه‌پردازی باشد. هوش مصنوعی زمین‌بازی فیلم‌سازی را به روی همگان باز می‌کند و این به معنای به‌میان‌آمدن یگان‌های جدید فیلم‌سازی خواهد بود.

مهارت و دسترسی به منابع از اهمیت ساقط می‌شوند و همین که ایده خوب داشته باشی برای حضور در میدان رقابت کافی خواهد بود. آیا هوش مصنوعی سونامی خلاقیت در پی نخواهد داشت؟ فیلم‌سازها می‌توانند گام‌های بلندتری بردارند و سراغ داستان‌هایی بروند که مخاطره‌آمیزترند و بلندپروازی می‌خواهند.

این امکان هم وجود دارد که چندین و چند اداره بیکار بشوند و قلب فیلم‌سازی از هم بپاشد. بعید نیست که هر دو پیامد را با هم داشته باشد. شما چه نظری دارید؟ ابزارهای هوش مصنوعی را در کار خودتان وارد کرده‌اید؟ به نظر شما آینده فیلم‌سازی با پیشرفت هوش مصنوعی چه خواهد شد؟

منبع:‌ shortoftheweek