تراژدیهای شکسپیر زیر سایه تاریخ
فیلم تازه «همنت» (Hamnet) که در سال ۲۰۲۵ با بازی پاول مسکال و جسی باکلی اکران میشود، بر اساس رمان تحسینشده مگی اوفارل ساخته شده و به زندگی شخصی ویلیام شکسپیر و همسرش «اگنس» (نام تاریخی آن هاتاوی) میپردازد. این اثر نه تنها داستانی خانوادگی از عشق و فقدان را روایت میکند، بلکه نشان میدهد چگونه رویدادهای واقعی و بحرانهای اجتماعی ــ از مرگ فرزند تا طاعون و توطئه سیاسی ــ الهامبخش تراژدیهای بزرگ شکسپیر شدند.
در سالهای آغازین قرن هفدهم، انگلستان با دو بحران جدی روبهرو بود: بازگشت مرگبار طاعون و کشف توطئه باروت علیه شاه جیمز. این شرایط، فضای تاریک و مضامین سیاسی آثار شکسپیر را شکل داد. مورخان معتقدند که «شاه لیر» بازتاب فروپاشی خانواده و بیثباتی اجتماعی است، در حالیکه «مکبث» سرشار از پارانویا سیاسی و ترس از خیانت است. حتی «آنتونی و کلئوپاترا» نیز در سایه بیاعتمادی و بحران قدرت نوشته شد.
مرگ پسر یازدهساله شکسپیر، همنت، در سال ۱۵۹۶، ضربهای عاطفی بود که به گفته پژوهشگران، عمق تراژدیهای او را افزایش داد. فیلم «همنت» این فقدان را در مرکز روایت قرار میدهد و نشان میدهد چگونه سوگ شخصی با بحرانهای جمعی در هم تنیده شد. تعطیلی مکرر سالنهای نمایش به دلیل شیوع طاعون، شکسپیر را به استراتفورد بازگرداند؛ جایی که زندگی خانوادگیاش با غم و اضطراب روزگار پیوند خورد.
این فیلم همچنین به نقش همسر شکسپیر، اگنس، میپردازد؛ زنی که در روایت اوفارل حضوری پررنگ دارد و بهعنوان نیرویی الهامبخش در زندگی شاعر تصویر میشود. بازی مسکال و باکلی، به گفته منتقدان، نوید بازآفرینی رابطهای پیچیده و پرتنش را میدهد که در نهایت به خلق آثاری جاودانه انجامید.
«همنت» یادآور این نکته است که شکسپیر در خلأ هنری نمینوشت؛ بلکه آثار او بازتاب مستقیم بحرانهای سیاسی، اجتماعی و خانوادگی زمانهاش بودند. همین پیوند میان تاریخ و هنر، تراژدیهای او را به آثاری جهانی و ماندگار بدل کرده است. فیلم جدید با بازگویی این داستان، مخاطبان امروز را به تأمل درباره نقش فقدان، ترس و بیثباتی در شکلگیری بزرگترین آثار ادبی جهان دعوت میکند.