بحران سواد خواندن در مدارس؛ آیا «فرانکشتاین» تازه‌نفس می‌تواند نجات‌بخش باشد؟
.jpg?w=1200&q=75)
در حالی‌که نمرات خواندن دانش‌آموزان پایه دوازدهم در سال ۲۰۲۵ به پایین‌ترین سطح خود از ۱۹۹۲ رسیده است، هالیوود توجهی کم‌سابقه به ادبیات کلاسیک نشان می‌دهد. از اقتباس جدید گیرمو دل تورو از «فرانکشتاین» گرفته تا نسخه‌های تازه «بلندی‌های بادگیر» و «اُدیسه» کریستوفر نولان، فیلم‌هایی بر پرده سینما دیده می‌شود که سال‌هاست در فهرست کتاب‌های درسی حضور دارند.
گزارش‌ها نشان می‌دهد کاهش مطالعه درون و بیرون مدرسه، افزایش غیبت‌ها، زمان بیشتر پای صفحه‌نمایش و تعطیلی‌های دوران کرونا در این افت نقش داشته‌اند. با این حال، برخلاف تصور گذشته، بسیاری از معلمان نه‌تنها از هجوم اقتباس‌های سینمایی نگران نیستند، بلکه آن را فرصتی برای تقویت پیوند نوجوانان با ادبیات می‌دانند.
برایان دلانی، دبیر ادبیات در نیوجرسی، تأکید می‌کند که اقتباس همواره بخشی از سنت روایتگری بوده و فیلم‌ها می‌توانند آثار کلاسیک را برای نسل امروز زنده نگه دارند. او می‌گوید دانش‌آموزانش اغلب پیش از آغاز مطالعه می‌پرسند که آیا نسخه فیلم وجود دارد یا نه، و این موضوع را نه تهدید بلکه ابزار جذب می‌داند. یکی از دانش‌آموزانش نیز «فرانکشتاین» را پس از دیدن صحنه‌ای تأثیرگذار در فیلم تازه، با انگیزه بیشتری خوانده است.
رچل سدر‌بام، معلم پیشین دوره‌های پیشرفته ادبیات، از اقتباس‌های مدرن مانند «رومئو و ژولیت» برای تحلیل تفاوت‌های خوانش متنی و نگاه کارگردان بهره می‌برد و معتقد است فیلم‌ها، برخلاف خلاصه‌نویسی‌هایی مانند اسپارک‌نوتز یا استفاده از هوش مصنوعی، عمق فهم دانش‌آموزان را افزایش می‌دهند.
زکری بارنز، استاد سوادآموزی، می‌گوید نمایش بخش‌هایی از فیلم می‌تواند به خوانندگان ضعیف در درک بهتر فضا و شخصیت‌ها کمک کند و حتی تریلرها می‌توانند پیش‌زمینه‌ای بصری برای ورود به یک رمان باشند. برخی دانش‌آموزان نیز پس از شنیدن اینکه بخش‌هایی از کتاب در فیلم حذف شده، مشتاق‌تر به سراغ متن می‌روند.
به گفته معلمان، حضور بازیگران پرطرفدار همچون جیکوب الرودی، اسکار آیزاک و مارگو رابی در این آثار، جذابیت آنها را برای نسل جوان چند برابر کرده است. بسیاری از دانش‌آموزان نیز می‌گویند علاقه به یک فیلم، مسیرشان را به سوی ادبیات باز کرده است.
در نهایت، کارشناسان معتقدند هرچند مهارت خواندن با چالش روبه‌روست، اما اقتباس‌های سینمایی می‌توانند دریچه‌ای تازه برای عاشق‌کردن نوجوانان به داستان و تحلیل ادبی باشند؛ مسیری که شاید به تقویت یادگیری و کاهش تمایل به میان‌بُرهای دیجیتال نیز بینجامد.