«مأمور مخفی» برزیل؛ از سانسور تا اسکار
فیلم «مأمور مخفی» (The Secret Agent) ساخته کلیبر مندونسا فیلیو و با بازی واگنر مورا، پس از موفقیت در جشنواره کن، بهعنوان نماینده برزیل در بخش بهترین فیلم بینالمللی اسکار ۲۰۲۶ معرفی شده است. این اثر در ابتدا با هدف خلق یک روایت انسانی ساخته شد، اما شرایط سیاسی و اجتماعی برزیل در سالهای اخیر آن را به اثری سیاسی و نمادین تبدیل کرد.
مندونسا فیلیو و مورا که هر دو از شمالشرقی برزیل هستند، همکاری خود را بر پایه علاقه مشترک به سینما آغاز کردند. مورا پیشتر با فیلم «ماریگلا» (۲۰۱۹) درباره رهبر مقاومت علیه دیکتاتوری برزیل، با سانسور دولتی مواجه شده بود. او میگوید در دوره حکومت پیشین، هنرمندان و دانشگاهها تحت فشار قرار داشتند و امکان تولید آزادانه آثار هنری وجود نداشت.
«مأمور مخفی» داستان مردی بیوه به نام «مارسلو» (با بازی مورا) را روایت میکند که در سال ۱۹۷۷ در شهر رسیف، تحت تعقیب حکومت نظامی قرار میگیرد. او برای نجات خود و پسر خردسالش به شبکه زیرزمینی مقاومت میپیوندد و در این مسیر با جامعهای تازه، عشق و کارناوال روبهرو میشود. به گفته مورا، مارسلو قهرمان نیست، بلکه انسانی عادی است که تنها بر ارزشهای خود پای میفشارد؛ امری که در شرایط سرکوب میتواند خطرناک باشد.
فیلم با ترکیب لحظات دراماتیک و طنز، از جمله بازآفرینی رمز روزنامهنگاران دهه ۷۰ موسوم به «پای پشمالو»، و همچنین صحنههای پرشور کارناوال، فضایی غیرقابل پیشبینی و پرکشش خلق میکند. مندونسا فیلیو تأکید دارد که قصد نداشت فیلمی سیاسی بسازد، اما واقعیتهای اجتماعی و پرسشهای مخاطبان، اثر را به بیانیهای سیاسی بدل کردند.
«مأمور مخفی» که توسط کمپانی نئون در ۲۶ نوامبر اکران میشود، اکنون یکی از شانسهای جدی اسکار در کنار آثار برندگان کن از فرانسه، نروژ و اسپانیا به شمار میرود.