مروری بر ۱۰ فیلم برتر هامفری بوگارت؛ اسطوره مردان جان‌سخت با قلبی طلایی

ترجمه اختصاصی سلام سینما – نگار رعنایی: این گزارش به مرور و رتبه‌بندی ۱۰ فیلم برتر هامفری بوگارت، اسطوره ماندگار سینمای کلاسیک هالیوود، می‌پردازد؛ بازیگری که با نقش مردان سخت‌گیر اما شریف، جایگاهی جاودانه در تاریخ سینما به دست آورد. از آثار شاخصی چون «شورش کِین»، «شاهین مالت» و «ملکه آفریقایی» تا صدرنشینی بی‌رقیب «کازابلانکا»، این فهرست تصویری جامع از مهم‌ترین نقش‌آفرینی‌ها، افتخارات سینمایی و همکاری‌های ماندگار بوگارت با کارگردانان بزرگی چون جان هیوستون و هاوارد هاکس ارائه می‌دهد.

در این مطلب، ۱۰ فیلم برتر او را، از ضعیف‌تر تا شاهکار مطلق، مرور می‌کنیم.

۱۰. شورش کِین (The Caine Mutiny – 1954)

کارگردان: ادوارد دمیتریک
بازیگران: خوزه فرر، ون جانسون، فرد مک‌موری

بوگارت برای این اقتباس پرتنش از رمان پرفروش هرمن ووک، سومین و آخرین نامزدی اسکار خود را به دست آورد. او در نقش «فیلیپ فرانسیس کوئیگ»، فرمانده‌ای در نیروی دریایی آمریکا ظاهر می‌شود که نشانه‌های ناپایداری روانی‌اش جان خدمه و کشتی را به خطر می‌اندازد. زمانی که معاونش او را از فرماندهی برکنار می‌کند، پرونده‌ای جنجالی با اتهام شورش شکل می‌گیرد.

این فیلم با وجود هفت نامزدی اسکار، از جمله بهترین فیلم، در نهایت دست خالی ماند؛ قربانی موفقیت خیره‌کننده «در بارانداز» (On the Waterfront) و مارلون براندو. نکته جالب اینکه بوگارت سه سال قبل، اسکار بهترین بازیگر مرد را با «ملکه آفریقایی» از چنگ براندو ربوده بود.

۹. کی لارگو (Key Largo – 1948)

کارگردان: جان هیوستون
بازیگران: لورن باکال، ادوارد جی. رابینسون، لیونل باریمور

چهارمین و آخرین همکاری سینمایی بوگارت و لورن باکال، اقتباسی است از نمایشنامه تحسین‌شده ماکسول اندرسن. داستان درباره یک تبهکار خشن است که هنگام طوفانی سهمگین، گروهی از افراد را در هتلی در فلوریدا گروگان می‌گیرد؛ از جمله یک کهنه‌سرباز (بوگارت)، بیوه دوستش (باکال) و پدرزن سالخورده او.

ادوارد جی. رابینسون یکی از مخوف‌ترین نقش‌های عمرش را ایفا می‌کند و کلر ترور برای بازی در نقش معشوقه گنگستر، اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را از آن خود کرد.

۸. در مکانی خلوت (In a Lonely Place – 1950)

کارگردان: نیکلاس ری
بازیگران: گلوریا گراهام، فرانک لاوجوی

بوگارت که استاد ایفای نقش مردان تنها، بدبین و زخم‌خورده بود، انتخابی ایده‌آل برای سینمای تلخ و انسانی نیکلاس ری محسوب می‌شد. او در نقش «دیکسون استیل»، فیلمنامه‌نویسی تندخو و عصبی ظاهر می‌شود که به قتل دختری جوان مظنون است. تنها شاهدی که می‌تواند بی‌گناهی‌اش را ثابت کند، همسایه افسرده‌اش است؛ زنی که به‌تدریج عاشق او می‌شود، اما خشونت‌های ناگهانی دیکسون شک و ترس را جای عشق می‌نشاند.

این فیلم هم نقدی بی‌رحمانه بر هالیوود است و هم روایتی دردناک از عشقی محکوم به شکست.

۷. داشتن و نداشتن (To Have and Have Not – 1945)

کارگردان: هاوارد هاکس
بازیگران: لورن باکال، والتر برنان

این فیلم نه‌تنها نقطه عطفی در کارنامه بوگارت بود، بلکه زندگی شخصی‌اش را نیز دگرگون کرد؛ چرا که در جریان ساخت آن با لورن باکال آشنا شد. اقتباس آزاد از رمان ارنست همینگوی، داستان رابطه‌ای عاشقانه در دل مقاومت ضد نازی در فرانسه ویشی را روایت می‌کند.

شیمی خیره‌کننده بوگارت و باکال، به‌ویژه دیالوگ معروف «بلدی سوت بزنی، استیو؟»، این فیلم را به یکی از عاشقانه‌های کلاسیک تاریخ سینما بدل کرده است.

۶. سابرینا (Sabrina – 1954)

کارگردان: بیلی وایلدر
بازیگران: آدری هپبورن، ویلیام هولدن

بوگارت با آن چهره جدی و صدای خش‌دار، در کمدی رمانتیک هم می‌درخشد. او در نقش «لاینوس لَرَبی»، برادر بزرگ‌تر و منطقی یک مرد خوش‌گذران، گرفتار عشقی غیرمنتظره به دختر راننده خانواده (آدری هپبورن) می‌شود.

فیلم شش نامزدی اسکار گرفت و برای طراحی لباس ادیت هد برنده شد و همچنان بسیار موفق‌تر از بازسازی سال ۱۹۹۵ آن تلقی می‌شود.

۵. خواب گران (The Big Sleep – 1946)

کارگردان: هاوارد هاکس
بازیگران: لورن باکال، مارتا ویکرز

داستان فیلم آن‌قدر پیچیده است که حتی سازندگانش هم نمی‌توانستند آن را به‌طور کامل توضیح دهند. بوگارت در نقش کارآگاه خصوصی «فیلیپ مارلو» وارد دنیایی از اخاذی، قتل و فساد می‌شود.

اما اهمیت فیلم نه در داستان، بلکه در فضا، لحن، دیالوگ‌ها و رابطه آتشین مارلو با دختر اغواگر ژنرال است. اینجا مقصد مهم نیست؛ خودِ مسیر اهمیت دارد.

۴. ملکه آفریقایی (The African Queen – 1951)

کارگردان: جان هیوستون
بازیگران: کاترین هپبورن

نقشی که بالاخره اسکار بهترین بازیگر مرد را برای بوگارت به ارمغان آورد. او در نقش یک ناخدای الکلی و ژولیده، همراه با مبلغی مذهبی و سخت‌گیر، سفری خطرناک در رودخانه‌های آفریقا طی جنگ جهانی اول آغاز می‌کند.

تضاد شخصیت بوگارت و کاترین هپبورن، یکی از به‌یادماندنی‌ترین زوج‌های سینمای کلاسیک را خلق کرده است.

۳. گنج‌های سیرا مادره (The Treasure of the Sierra Madre – 1948)

کارگردان: جان هیوستون

یکی از تلخ‌ترین و درخشان‌ترین فیلم‌های تاریخ هالیوود. بوگارت در نقش مردی درمانده که طمع، آرام‌آرام عقل و انسانیتش را می‌بلعد، اجرایی خیره‌کننده ارائه می‌دهد.
فیلم اسکارهای کارگردانی و فیلمنامه را برد، اما نادیده گرفتن بازی بوگارت، هنوز هم یکی از عجیب‌ترین بی‌عدالتی‌های تاریخ اسکار به شمار می‌رود.

۲. شاهین مالت (The Maltese Falcon – 1941)

کارگردان: جان هیوستون

فیلمی که بوگارت را به یک ستاره تمام‌عیار بدل کرد و ژانر نوآر را شکل داد. او در نقش کارآگاه «سم اسپید» با شبکه‌ای از جنایتکاران، زنی مرموز و مجسمه‌ای افسانه‌ای روبه‌رو می‌شود.
موفقیت فیلم، بیش از هر چیز، مرهون بازی هوشمندانه، خونسرد و طعنه‌آمیز بوگارت است.

۱. کازابلانکا (Casablanca – 1943)

کارگردان: مایکل کورتیز
بازیگران: اینگرید برگمن، پل هنرید

شاهکار جاودانه سینما و نقش جاودان بوگارت. او در قالب «ریک بلِین»، صاحب کلوپی بدبین در مراکشِ جنگ‌زده، ناچار می‌شود میان عشق قدیمی و مسئولیت اخلاقی یکی را انتخاب کند.

«کازابلانکا» با دیالوگ‌های ماندگار، موسیقی فراموش‌نشدنی و فداکاری عاشقانه‌اش، همچنان قلب تماشاگران را تسخیر می‌کند. بوگارت هرچند اسکار نگرفت، اما نقشی آفرید که برای همیشه در تاریخ سینما ثبت شد.