«فرانکنشتاین»؛ الهام اصلی نخستین ابرقهرمان مارول

رمان «فرانکنشتاین» نوشته مری شلی در سال ۱۸۱۸، یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات گوتیک و علمی‌تخیلی به‌شمار می‌رود. این داستان درباره دانشمندی است که با ترکیب اجزای بدن انسان، موجودی زنده خلق می‌کند؛ موجودی که به‌دلیل ظاهر و قدرت‌های خارق‌العاده‌اش، همواره میان ترس و تحسین قرار داشته است.  

دهه‌ها بعد، این روایت الهام‌بخش نویسندگان و هنرمندان کمیک شد. در سال ۱۹۳۹، کارل برگوس شخصیت «هیومن تورچ» را برای مجله (Marvel Comics #1) خلق کرد. این شخصیت، نخستین ابرقهرمان رسمی مارول بود؛ اندروید یا موجود مصنوعی‌ای که توانایی شعله‌ور شدن و کنترل آتش داشت. شباهت او با موجود فرانکنشتاین آشکار بود: هر دو ساخته دست بشر، هر دو با قدرتی غیرعادی و هر دو با چالش پذیرش اجتماعی.  

«هیومن تورچ» در کنار شخصیت «نامور» (Sub-Mariner) به‌عنوان نخستین ستون‌های دنیای مارول شناخته می‌شوند. این دو شخصیت مسیر را برای خلق ده‌ها قهرمان دیگر هموار کردند و در نهایت به شکل‌گیری جهان گسترده‌ای انجامید که امروز شامل مرد عنکبوتی، مردان ایکس و انتقام‌جویان است.  

منتقدان معتقدند که تأثیر «فرانکنشتاین» بر فرهنگ عامه فراتر از ادبیات بوده و به‌طور مستقیم بر شکل‌گیری ژانر ابرقهرمانی اثر گذاشته است. در واقع، ایده موجودی مصنوعی با قدرت‌های خارق‌العاده، الگویی شد که بارها در کمیک‌ها و فیلم‌های علمی‌تخیلی تکرار شد.  

این ارتباط نشان می‌دهد که چگونه یک رمان قرن نوزدهم توانست الهام‌بخش صنعتی شود که امروز میلیاردها دلار ارزش دارد. میراث مری شلی همچنان در قلب داستان‌های مدرن زنده است؛ از «هیومن تورچ» گرفته تا شخصیت‌های معاصر مارول که همگی ریشه در پرسش‌های بنیادین درباره انسان، علم و اخلاق دارند.