سه فیلمساز ایرانی واجد شرایط اسکار شدند / فیلم شهرام مکری حذف شد!
آکادمی علوم و هنرهای سینما فیلم‌های واجد شرایط برای بررسی در بخش‌های «فیلم بلند انیمیشن»، «فیلم بلند مستند» و «فیلم بلند بین‌المللی» را اعلام کرد.
در بخش فیلم بلند انیمیشن، ۳۵ اثر برای بررسی در نود و هشتمین دوره جوایز اسکار واجد شرایط اعلام شدند که در نهایت پنج نامزد نهایی از میان آنها معرفی خواهد شد، مشروط بر اینکه همه آثار تا پایان سال جاری میلادی شروط لازم را برآورده کنند، برخی فیلم‌ها هنوز برخی شرایط اکران را نداشته‌اند و باید شروط را تکمیل کرده و با سایر قوانین بخش انیمیشن آکادمی مطابقت داشته باشند تا بتوانند در روند رأی‌گیری پیش بروند.
فیلم‌هایی که در بخش انیمیشن ثبت شده‌اند، ممکن است در بخش‌های دیگر از جمله «بهترین فیلم» نیز واجد شرایط باشند؛ هرچند در ۱۴ سال گذشته هیچ فیلمی موفق به این کار نشده است، جز آثار پیکسار مانند «داستان اسباب‌بازی ۳» (۲۰۱۰) و «بالا» (۲۰۰۹)، پیش از آن، تنها «دیو و دلبر» در سال ۱۹۹۱ نامزد بهترین فیلم شد، زمانی که بخش انیمیشن هنوز وجود نداشت. همچنین فیلم‌های انیمیشنی که به عنوان انتخاب رسمی کشورشان در بخش بین‌المللی ثبت شده‌اند، در این بخش نیز واجد شرایط هستند؛ مانند برنده سال ۲۰۲۴ یعنی «جریان» که هم در بخش بین‌المللی و هم در انیمیشن حضور داشت.
در بخش فیلم بلند مستند، امسال ۲۰۱ اثر واجد شرایط بررسی هستند. باز هم برخی از این فیلم‌ها هنوز اکران واجد شرایط خود را نداشته‌اند و باید این شرط را تکمیل کرده و با قوانین بخش مطابقت داشته باشند تا بتوانند در روند رأی‌گیری پیش بروند.
فیلم‌های مستندی که عنوان واجد شرایط را کسب کرده‌اند یا به عنوان انتخاب رسمی کشورشان در بخش بین‌المللی ثبت شده‌اند نیز در این بخش واجد شرایط هستند. فیلم‌های مستند ممکن است در بخش‌های دیگر از جمله «بهترین فیلم» نیز واجد شرایط باشند، هرچند تاکنون هیچ‌کدام نامزد نشده‌اند. اعضای شاخه مستند رأی می‌دهند تا فهرست کوتاه و نامزدها مشخص شوند. فهرست کوتاه ۱۵ فیلم همراه با فهرست کوتاه فیلم‌های کوتاه و انیمیشن در روز سه‌شنبه، ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵ (۲۵ آذر ۱۴۰۴) اعلام خواهد شد.
در بخش فیلم بلند بین‌المللی، ۸۶ کشور یا منطقه آثار خود را ارسال کرده‌اند که رکوردی در این بخش (که پیش‌تر «فیلم خارجی زبان» نام داشت) محسوب نمی‌شود.
فیلم بلند بین‌المللی به عنوان فیلمی بلند (بیش از ۴۰ دقیقه) تعریف می‌شود که خارج از ایالات متحده تولید شده و بیش از ۵۰ درصد دیالوگ‌های آن به زبانی غیر از انگلیسی باشد. همچنین قوانین طی سال‌ها تغییر کرده‌اند تا کشورها بتوانند فیلم‌هایی را ارسال کنند که الزاماً به زبان همان کشور نباشند؛ مانند برنده ایرانی نخل طلای کن امسال، «یک تصادف ساده» بود که به عنوان نماینده رسمی فرانسه ارسال شد.
از میان 92 فیلمِ ارسال‌شده از سوی کشورها برایر حضور در اسکار بهترین فیلم بین‌المللی، 86 فیلم واجد شرایط حضور در این بخش تشخیص داده شده‌اند که در آن میان نام سه فیلمساز ایرانی به چشم می‌خورد: «علت مرگ: نامعلوم» (علی زرنگار به‌عنوان نماینده ایران)، «یک تصادف ساده» (جعفر پناهی) به‌عنوان نماینده فرانسه و «چیزهایی که می‌کشی» (علیرضا خاتمی) به‌عنوان نماینده کانادا. با این وجود فیلم «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» (شهرام مکری) که از سوی تاجیکستان به آکادمی اسکار ارسال شده بود، از حضور در بخش بهترین فیلم بین‌المللی محروم شده است.
اعضای آکادمی از همه شاخه‌ها دعوت شده‌اند تا در دور مقدماتی رأی‌گیری شرکت کنند، مشروط بر اینکه حداقل الزامات تماشای آثار را رعایت کنند. فهرست کوتاه ۱۵ فیلم نیز در تاریخ ۱۶ دسامبر اعلام خواهد شد.
رأی‌گیری مقدماتی برای برخی بخش‌های نود و هشتمین جوایز اسکار از دوشنبه، ۸ دسامبر ۲۰۲۵ (۱۷ آذر ۱۴۰۴) آغاز و تا جمعه، ۱۲ دسامبر ۲۰۲۵ (۲۱ آذر ۱۴۰۴) ادامه خواهد داشت.
نامزدهای نود و هشتمین جوایز اسکار در روز پنج‌شنبه، ۲۲ ژانویه ۲۰۲۶ (۲ بهمن ۱۴۰۴) اعلام خواهند شد.
مراسم نود و هشتمین اسکار در روز یکشنبه، ۱۵ مارس ۲۰۲۶ (۲۴ اسفند ۱۴۰۴) در تئاتر دالبی در اوویشن هالیوود برگزار خواهد شد.
فیلم‌های واجد شرایط در بخش منطقه‌ای
از فیلم‌های مهم این بخش می‌توان به «ارزش عاطفی» از نروژ، «مامور مخفی» از برزیل، «هیچ انتخاب دیگری نیست» از کره جنوبی، «سیرات» از اسپانیا و «یک تصادف ساده» از فرانسه، «کیک رئیس‌جمهور» از عراق، برنده دو جایزه کن، «دختر چپ‌دست» از تایوان نوشته مشترک با شان بیکر ، فیلمساز برنده اسکار «آنورا»، اشاره کرد و مستند «۲ هزار متر تا آندرییوکا» از اوکراین به کارگردانی مستیسلاو چرنوف برنده اسکار ۲۰۲۴.
فهرست ۸۶ فیلم واجد شرایط برای رقابت در شاخه بهترین فیلم بین‌المللی از این قرار است:
آلبانی – «لونا پارک» – کارگردان: فلورنس پاپاس
آرژانتین – «بلن» – کارگردان: دولورس فونسی
ارمنستان – «ارواح ارمنی من» – کارگردان: تامارا استپانیان
استرالیا – «گرگ‌ها همیشه شب می‌آیند» – کارگردان: گابریل بردی
اتریش – «طاووس» – کارگردان: برنهارد ونگر
جمهوری آذربایجان – «تقی‌یِف: نفت» – کارگردان: زور گاسیملی
بنگلادش – «خانه‌ای به نام شاهانا» – کارگردان: لیسا قاضی
بلژیک – «مادران جوان» – کارگردان: ژان-پیر و لوک داردن
بوتان– «من، آواز» – کارگردان: دچن رودر
بوسنی و هرزگوین – «بلوم: اربابان سرنوشت خود» – کارگردان: یاسمینا ژبانیچ
برزیل – «مامور مخفی» – کارگردان: کلبر مندونسا فیلو
بلغارستان – «تاریکا» – کارگردان: میلکو لازاروف
کامبوج – «مستأجر» – کارگردانان: اینراسوثیتپ نت و سوکیو چه‌آ
کانادا – «چیزهایی که می‌کُشی» – کارگردان: علیرضا خاتمی
شیلی – «نگاه اسرارآمیز فلامینگو» – کارگردان: دیه‌گو سپدس
چین – «محکوم به مرگ» – کارگردان: شن آئو
کلمبیا – «یک شاعر» – کارگردان: سیمون مسا سوتو
کاستاریکا – «پسربچه، کشیش و باغبان» – کارگردان: خوان مانوئل فرناندس
کرواسی – «آتش یا مرگ!» – کارگردان: ایگور بزینوویچ
جمهوری چک – «من هنوز آنچه می‌خواهم نیستم» – کارگردان: کلارا تاسوفسکا
دانمارک – «آقای هیچ‌کس علیه پوتین» – کارگردان: دیوید بورنشتاین
جمهوری دومینیکن – «په‌په» – کارگردان: نلسون کارلو د لوس سانتوس آریاس
اکوادور – «چوزالونگو» – کارگردان: دیه‌گو اورتونو
مصر – «تولدت مبارک» – کارگردان: سارا گوهر
استونی – «کاغذهای لوله‌ای» – کارگردان: میل پالیاله
فنلاند – «۱۰۰ لیتر طلا» – کارگردان: تیمو نیکی
فرانسه – «یک تصادف ساده» – کارگردان: جعفر پناهی
گرجستان – «پان‌اپتیکون» – کارگردان: جورج سیکارولیدزه
آلمان – «صدای سقوط» – کارگردان: ماشا شیلی‌نسکی
یونان – «آرکادیا» – کارگردان: یورگوس زویس
گرینلند – «دیوارها» – کارگردانان: سوفی روردام و نینا پانینگوآک اسکیدسبیرگ
هائیتی – «شرکت آدم‌ربایی» – کارگردان: برونو مورال
هنگ‌کنگ – «آخرین رقص» – کارگردان: آنسلم چان
مجارستان – «یتیم» – کارگردان: لاسلو نمش
ایسلند – «عشق باقی‌مانده» – کارگردان: هلینور پالمانسون
هند – «خانه‌زاد» – کارگردان: نیرج غیوان
اندونزی – «سوره: همسر آینده» – کارگردان: یاندی لورنس
ایران – «علت مرگ: نامعلوم» – کارگردان: علی زرنگار
عراق – «کیک رئیس‌جمهور» – کارگردان: حسن هادی
ایرلند – «ساناتوریوم» – کارگردان: گار اُرورک
اسرائیل – «دریا» – کارگردان: شای کارملی-پولاک
ایتالیا – «فامیلیا» – کارگردان: فرانچسکو کاستابیل
ژاپن – «گنجینه ملی» – کارگردان: لی سانگ-ایل
اردن – «آنچه از تو باقی مانده» – کارگردان: شیرین دعیبس
قزاقستان – «کادت» – کارگردان: آدیلخان یرژانوف
قرقیزستان – «سیاه سرخ زرد» – کارگردان: آکتان آریم کوبات
لتونی – «سگ خدا» – کارگردانان: لاوریس آبل و رایتیس آبل
لبنان – «دنیایی غمگین و زیبا» – کارگردان: سیریل آریس
لیتوانی – «وقایع‌نامه‌های جنوبی» – کارگردان: ایگناس میشکینیس
لوکزامبورگ – «نفس‌کشیدن زیر آب» – کارگردان: اریک لامهن
مکزیک – «ما حرکت نخواهیم کرد» – کارگردان: پی‌یر سن-مارتین کاستلانوس
مغولستان – «راننده شهر خاموش» – کارگردان: جانچیودرج سنگدورج
مونته‌نگرو – «برج قدرت» – کارگردان: نیکولا ووکچویچ
مراکش – «خیابان مالاگا» – کارگردان: مریم توزانی
نپال – «آنژیلا» – کارگردان: میلان چامس
هلند – «سرزمین نی‌ها» – کارگردان: اسون برسِر
مقدونیه شمالی – «افسانه سیلیان» – کارگردان: تامارا کوتفسکا
نروژ – «ارزش احساسی» – کارگردان: یواخیم تریه
فلسطین – «فلسطین ۳۶» – کارگردان: آن ماری جاسر
پاناما – «گرمای استوا» – کارگردان: آنا اندارا
پاپوا گینه نو – «پاپا بوکا» – کارگردان: بیجوکومار داموداران
پاراگوئه – «زیر پرچم‌ها، خورشید» – کارگردان: خوانخو پریرا
پرو – «سرزمین مادری» – کارگردان: مارکو پاناتونیک
فیلیپین – «ماژلان» – کارگردان: لاو دیاز
لهستان – «فرانتس» – کارگردان: آگنیشکا هولاند
پرتغال – «بانزو» – کارگردان: مارگاریدا کاردوسو
رومانی – «ترافیک» – کارگردان: تئودورا میهائی
سنگال – «دمبا» – کارگردان: مامادو دیا
صربستان – «خورشید دیگر هرگز» – کارگردان: داوید یاکوولیویچ
سنگاپور – «چشمان غریبه» – کارگردان: یو سیو هوا
اسلواکی – «پدر» – کارگردان: ترزا نوتووا
اسلوونی – «دختران دردسرساز کوچک» – کارگردان: اورشکا جوجیچ
آفریقای جنوبی – «قلب یک عضله است» – کارگردان: عمران حمدولای
کره جنوبی – «هیچ انتخاب دیگری نیست» – کارگردان: پارک چان-ووک
اسپانیا – «سیرات» – کارگردان: الیور لاکس
سوئد – «عقاب‌های جمهوری» – کارگردان: طارق صالح
سوئیس – «شیفت آخر» – کارگردان: پترا وولپه
تایوان – «دختر چپ‌دست» – کارگردان: شیه-چینگ تسو
تاجیکستان – «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» – کارگردان: شهرام مُکری
تایلند – «یک روح مفید» – کارگردان: راچاپوم بونبونچاچوک
تونس – «صدای هند رجب» – کارگردان: کوثر بن هنیه
ترکیه – «یکی از آن روزهایی که هِمه می‌میرد» – کارگردان: مراد فیرات‌اوغلو
اوکراین – «2 هزار متر تا آندریوکا» – کارگردان: مستیسلاو چرنوو
اروگوئه – «مرا رها نکن» – کارگردانان: آنا گوِوارا و لتیشیا خورخه
ونزوئلا – «علی پریماورا» – کارگردان: دانیل یگرس
ویتنام – «باران سرخ» – کارگردان: دانگ تای هویِن
فیلم‌های واجد شرایط در بخش انیمیشن بلند
«در حال حاضر همه اپراتورها در دسترس نیستند»
آرکو
آدم‌های بد ۲
پروانه‌های سیاه
پسران به مشتری می‌روند
اره برقی، مرد – فیلم: رز آرک
چائو
صحنه رنگارنگ!، فیلم: میکویی که نمی‌تواند بخواند
دیوید
شیطان‌کش: کیمتسو نو یایبا قلعه بی‌نهایت
مرد سگی
سگ خدا
قلب اژدها – ماجراجویی‌های فراتر از این دنیا
الیو
کوکی بی‌پایان
خانه عروسکی گبی: فیلم
در رویاهای تو
شکارچیان شیطان کی‌پاپ
افسانه هی ۲
نور جهان
آملی کوچولو یا شخصیت باران
گمشده در نور ستاره،
یک زندگی باشکوه
ماها آواتار نارسیما
شب آخرالزمان
اولیویا و لاس نوبز
۱۰۰ متر
بیرون از آشیانه
اسکارلت
اسلاید
فیلم باب اسفنجی: جستجوی شلوار مکعبی
سر بخیه‌ای
خانواده توییت
زوتوپیا ۲