جیمز بایرون دین در روز هشتم فوریه سال ۱۹۳۱ میلادی در ایندیانا به دنیا آمد. مادر دین در سن ۲۹ سالگی مصادف با ۹ سالگی جیمز بر اثر سرطان از دنیا رفت. او نزد مادربزرگ و یکی از خاله هایش بزرگ شد. جیمز دین در خانه‌‌ای بزرگ شد که در دل طبیعت و مزارع قرار داشت.
او در همان دوران کودکی و نوجوانی به بازیگری، هنر و رقص علاقمند شد، در گروه تئاتر مدرسه فعالیت داشت و در دوران فراغتش به موسیقی، رقص و کوزه گری پرداخت. دین پس از پایان دوران مدرسه راهی کالیفرنیا شد تا رویای بازیگری را تحقق بخشد. دین در ۱۸ سالگی تحصیلاتش را در رشته‌ی تئاتر دانشگاه یو سی ال‌ای آغاز کرد.
در همین دوران بود که از میان ۳۵۰ داوطلب برای بازی در نقش مالکوم در نمایش مکبث انتخاب شد و خیلی زود دانشگاه را رها کرد تا تمام وقتش را به بازیگری حرفه‌ای اختصاص دهد. او در سال ۱۹۵۱ با ایفای نقشی کوچک در فیلم جنگی Fixed Bayonets به کارگردانی ساموئل فولر وارد سینما شد.
جیمز دین James Dean سال پس از آن به نیویورک رفت تا در نمایش‌های جدی تر بازی کند. در سال ۱۹۵۲ به اکتورز استودیو رفت و زیر نظر لی استراسبرگ در کنار مارلون براندو و مونتگومری کلیف به‌یکی از برجسته ترین بازیگران مکتب متد اکتینگ بدل شد.
بازی درخشان او در نمایش ضد اخلاق که اقتباس از اثری از آندره ژید بود، مورد استقبال هالیوودی‌‌ها قرار گرفت و پای او را در سال ۱۹۵۳ به هالیوود باز کرد. الیا کازان، کارگردان معروف، در همان سال قصد ساختن فیلمی با اقتباس از شرق بهشت، رمان معروف جان اشتاین‌بک را داشت و به دنبال بازیگری توانمند می گشت.
او ایفاگری نقش اصلی را سرانجام به جیمز دین سپرد. بازی در شرق بهشت که داستان آن در دوران جنگ جهانی اول روی می‌دهد، اولین نامزدی اسکار را برای جیمز دین به همراه داشت.
دومین حضور به یادماندنی جیمز بر پرده‌ی سینما در فیلم شورش بی دلیل، ساخته‌ی نیکلاس ری بود. عصیانگری نقشی بود که بعدها نیز با چهره‌‌ی جذاب جیمز دین پیوند خورد. این فیلم‌یکی از تاثیرگذار ترین فیلم‌‌های دهه‌ی پنجاه میلادی بود.
جیمز پیش از مرگ در فیلم معروف غول، به کارگردانی جورج استیونس، ایفاگری‌یکی از نقش‌‌ها را برعهده گرفت. این فیلم آخرین نقش آفرینی این هنرپیشه‌ی محبوب بود. او برای این فیلم برای دومین بار نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار بهترین بازیگر مرد شد. غول در سال ۱۹۵۶ و پس از مرگ جیمز دین به نمایش درآمد. با این سه فیلم اصلی بود که جیمز دین به یک اسطوره‌ی تمام عیار بدل شد.
او از همان دوران نوجوانی علاقه‌ی زیادی به اتومبیل‌‌های سرعتی داشت و سرانجام این عشق سرعت کار به دستش داد. متاسفانه این بازیگر در روز ۳۰ سپتامبر سال ۱۹۵۵ میلادی حدوداَ ۶۳ ساله پیش بر اثر سانحه‌ی رانندگی در کالیفرنیا جان خود را از دست داد.
از آخرین لحظات عمر جیمز دین دو عکس وجود دارد.یکی از عکس‌‌ها که احتمالاَ چند ساعت قبل از مرگ او برداشته شده جیمز دین را در پمپ بنزین شرمن اوکس و دیگری او را در جاده در حالی که به سوی مرگ می رود نشان می‌دهد.
او چندی پس از مرگش به جایگاهی ویژه و اسطوره‌‌ای در سینما دست‌یافت. قسمت زیادی از شهرت‌اش به واسطه مرگ زود هنگام او به وجود آمد. در سال ۱۹۹۹ بود که او از سوی انجمن فیلم آمریکا در فهرست برترین ستاره‌‌های عصر طلایی سینمای هالیوود به عنوان هجدهمین بازیگر برتر تاریخ هالیوود برگزیده شد.
