برندن جیمز فریزر (Brendan James Fraser) بازیگر آمریکایی-کانادایی در روز 3 دسامبر سال 1968 در شهر ایندیاناپلیس از ایالت ایندیانا متولد شد. یکی از نقشهای مهم او نقش ریک اوکانل بود که در سهگانه «مومیایی» (Mummy) (1999-2008) آن را ایفا کرد.
برندن در دههی ۱۹۹۰ در فیلمهای کمدی و فانتزی متعددی بازی کرد؛ از جمله «انسینو من» (Encino Man) (1992)، «کله پوکها» (Airheads) (1994)، «جورج جنگل» (George of the Jungle) (1997)، «دادلی دو-رایت» (Dudley Do-Right) (۱۹۹۹).
در دههی ۲۰۰۰ نیز در فیلمهایی مانند «استخوان میمون» (Monkeybone) (2001)، «سفر به مرکز زمین» (Journey to the Center of the Earth) (2008)، «قلب جوهر» (Ink Heart (2008)، و «انتقام خزدار» (Furry Vengeance) (2010) ظاهر شد.
برندن فریزر علاوه بر بازیگری در سینما، نقشهای موفقی نیز در تلویزیون داشته است؛ از جمله در مینیسریال Texas Rising ، در ۲۰۱۵، سریال درام The Affair در ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷، سریال Trust در ۲۰۱۸.
برندن فریزر، کوچکترین فرزند خانواده است، سه برادر به نامهای کوین، ریگان و شان دارد. مادر کاناداییاش کارول مری مشاور فروش، و پدرش پیتر فریزر روزنامهنگار سابق بود که به عنوان افسر خدمات خارجی کانادایی برای اداره گردشگری دولتی کار میکرد.
جورج جنرو، تنها کانادایی برنده مدال طلای المپیک تابستانی 1952، عموی مادریاش بود. برندن فریزر دارای تبار ایرلندی، اسکاتلندی، آلمانی، چکی و فرانسوی - کانادایی است و تابعیت دوگانه آمریکایی و کانادایی دارد.
خانواده برندن فریزر اغلب در دوران کودکیاش نقل مکان میکردند و در اورکا، کالیفرنیا، سیاتل، واشنگتن، اوتاوا، انتاریو، هلند، و سوئیس زندگی میکردند.
او در کالج کانادای علیا که یک مدرسه شبانهروزی خصوصی در تورنتو بود تحصیل کرد. و وقتی که هنگام تعطیلات در لندن بود، در نخستین نمایشنامه تئاتر حرفهای خود در وست اند شرکت کرد که علاقهاش به بازیگری از همین جا آغاز شد. برندن فریزر در سال 1990 از کالج هنرهای کورنیش سیاتل فارغ التحصیل شد.
برندن فریزر بعد از ورود به لس آنجلس در 4 ژوئیه 1993 در خانه وینونا رایدر، آفتون اسمیت، بازیگر را ملاقات کرد و در 27 سپتامبر 1998 با یکدیگر ازدواج کردند و صاحب سه پسر شدند: گریفین آرتور (متولد 2002)، هولدن فلچر (متولد 2004)، و لیلاند فرانسیس (متولد 2006).
ازدواج ایندو بازیگر ۹ سال بیشتردوام نیاورد و در دسامبر 2007 تصمیم به طلاق گرفتند. برندن فریزر موظف شد به پرداخت مبلغ نفقه ماهانه 50000 دلار برای یک دوره 10 ساله یا تا زمان ازدواج مجدد هر کدام، علاوه بر پرداخت ماهیانه 25،000 دلار برای نفقه فرزند، که در ژانویه 2019 تمام میشود.
در اوایل سال 2013 برندن فریزر برای کاهش نفقه و نفقه فرزند خود از دادگاه درخواست کرد و اظهار داشت که قادر به انجام تعهدات سالانه 900000 دلار نیست. آفتون اسمیت برندن فریزر را به پنهانکردن داراییهای مالی متهم کرد.
برندن فریزر حرفهی بازیگری را در یک کالج کوچک بازیگری در نیویورک آغاز کرد. او میخواست در مقطع کارشناسی ارشد هنرهای زیبا در رشته بازیگری از دانشگاه متدیست جنوبی تحصیل کند اما در راه، در هالیوود توقف کرد و تصمیم گرفت در آنجا بماند و وارد بازیگری در فیلم و سینما شود.
برندن فریزر در سال 1991 نخستین فیلم خود را در نقش یک ملوان که عازم ویتنام بود در فیلم درام دوران بلوغ «تن به تن هوایی» (Dogfight) به کارگردانی نانسی ساووکا و در نقش مادر رز بازی کرد.
سال ۱۹۹۲ برندن فریزر در دومین بازیاش بود که اولین نقش اصلی خود را در فیلم کمدی «انسینو من» (Encino Man) به کارگردانی بازی کرد. در این فیلم، نقش او یک غارنشین یخزدهی ماقبل تاریخ است که در روزگار کنونی ذوب شده است.
در سال ۱۹۹۳ در فیلم «بیست دلار» (Twenty Bucks) به کارگردانی کیوا روزنفیلد و در نقش اصلی سام ماستروفسکی بازی کرد. در این فیلم، شهره آغداشلو نیز در نقش فرعی بازی کرده است.
ـ فیلم درام ورزشی آمریکایی «روابط مدرسه» (School Ties) به کارگردانی رابرت مندل و در نقش اصلی دیوید گرین
ـ فیلم کمدی و آمریکایی «داماد» (Son in Law) به کارگردانی استیو راش. او در این فیلم، نقش لینکویچ «لینک» چاموفسکی از انسینو من را به کوتاهی تکرار میکند.
ـ فیلم «جوانتر و جوانتر» (Younger and Younger) به کارگردانی پرسی آدلون در نقش اصلی وینستون یونگر.
در سال 1994 برندن فریزر در کنار نقش کوتاه و تکراری لینکویچ «لینک» چاموفسکی از انسینو من در فیلم «اکنون در ارتش» (In the Army Now)
ـ ۱۹۹۴ در فیلم کمدی و آمریکایی «پیشآهنگ» (The Scout) به کارگردانی مایکل ریچی و در نقش اصلی استیو نبراسکا
ـ ۱۹۹۴ در فیلم کمدی - درام آمریکایی «با افتخار» (With Honors) به کارگردانی آلک کشیشیان و در نقش اصلی مونتی کسلر
ـ ۱۹۹۴ در فیلم «کلهپوکها» (Airheads) به کارگردانی مایکل لمان و در نقش اصلی چستر «چز داربی» اوگیلوی، گیتاریست اصلی و خواننده اصلی گروه رنجرز
ـ ۱۹۹۵ در فیلم درام روانشناختی The Passion of Darkly Noon به کارگردانی فیلیپ ریدلی و در نقش دارکلی نون
ـ ۱۹۹۵ در فیلم کمدی-درام دوران بلوغ آمریکایی «حال و آینده» یا «هر از گاهی» (Now and Then) به کارگردانی لزلی لینکا گلتر و در نقش کهنه سرباز ویتنام و سربازی که در ویتنام میجنگید و دختران هنگام دوچرخهسواری با او آشنا میشوند و ممکن است سامانتا به او علاقه داشته باشد. او به آنها اطلاع میدهد که اگرچه پدر و مادرشانا بزرگسال هستند اما همیشه حق با آنها نیست.
ـ فیلم کمدی و کانادایی Kids in the Hall: Brain Candy به کارگردانی کلی مکین و در نقش کم و کوتاه
ـ فیلم کمدی - درام مستقل «تردید در درخشش» (Glory Daze) به کارگردانی ریچ ویلکس و در نقش کوتاه
ـ فیلم کمدی - درام و کمدی - رمانتیک جنایی «خانم وینتربورن» (Mrs. Winterbourne) به کارگردانی ریچارد بنجامین بیل و در نقش هیو وینتربورن
برندن فریزر در سال ۱۹۹۷ نخستین موفقیت بزرگ باکس آفیس خود را با فیلم کمدی «جورج جنگل» (George of the Jungle) در سال 1997 به دست آورد. او در نقش اصلی جورج بازی کرد؛ مرد جوانی که مانند تارزان در جنگل بزرگ شده بود و در حین تاب خوردن روی درختان انگور، مکرراً با درختان تصادف میکند.
در همین سال نیز در فیلم درام آمریکایی The Twilight of the Golds به کارگردانی راس کاگان مارکس در نقش دیوید گلد و فیلم «هنوز نفس میکشم» (Still Breathing) به کارگردانی جیمز فورد رابینسون بازی کرد.
در ۱۹۹۹ در فیلم اکشن و فانتزی و ترسناک «مومیایی» (Mummy) به کارگردانی استیون سامرز و در نقش اصلی ریک اوکانل بازی کرد. در این فیلم، امید جلیلی، کمدین ایرانی - بریتانیایی نیز نقش فرعی داشت.
در این سال در فیلم «دادلی دو-رایت» (Dudley Do-Right) به کارگردانی هیو ویلسون نیز ظاهر شد.
در ۲۰۰۰ در اولین فیلم بلند انیمیشن کامپیوتری Sinbad: Beyond the Veil of Mists صداپیشگی کرد که منحصراً با استفاده از موشن کپچر ساخته شده بود. با اینکه بسیاری از انیماتورها روی این پروژه کار میکردند اما شخصیتهای انسانی در این انیمیشن، کاملاً با استفاده از موشن کپچر انیمیشن شدند.
ـ در ۲۰۰۰ در فیلم «مسحور» (Bedazzled) به کارگردانی هارولد رامیس در نقش اصلی الیوت ریچاردز / جفی / «مری» / آبراهام لینکلن
ـ در ۲۰۰۱ در فیلم کمدی و فانتزی «مانکیبون» (Monkeybone) به کارگردانی هنری سیلیک در نقش استوارت «استو» مایلی، کاریکاتوریست و خالق سری مانکیبون که وقتی در بدن استو قرار دارد نقش مانکیبون را نیز بازی میکند.
ـ در ۲۰۰۱ در فیلم «بازگشت مومیایی» (The Mummy Returns) به نویسندگی و کارگردانی استیون سامرز در نقش اصلی ریک اوکانل
ـ در ۲۰۰۲ در فیلم سیاسی «آمریکایی آرام» (The Quiet American) بر پایه رمانی با همین نام از گراهام گرین و به کارگردانی فیلیپ نویس، در کنار مایکل کین و در نقش اصلی آلدن پیل
ـ سال ۲۰۰۳ در فیلم «دیکی رابرتس: ستاره کودک سابق» (Dickie Roberts: Former Child Star) به کارگردانی سام ویسمن
ـ سال ۲۰۰۳ در فیلم «لونی تونز: بازگشت به مبارزه» (Looney Tunes: Back in Action) به کارگردانی جو دانته در نقش دامیان «دی جی.» دریک جونیور / خودش
ـ سال ۲۰۰۴ در فیلم «تصادف» یا «برخورد» (Crash) به کارگردانی پل هگیس در نقش دادستان منطقه، ریک کابوت، شوهر ژان
ـ سال ۲۰۰۶ در فیلم «سفر به انتهای شب» (Journey to the End of the Night) ساخته اریک ایسون و در نقش اصلی پل
ـ سال ۲۰۰۶ در فیلم درام مستقل «آخرین بار» (The Last Time) به کارگردانی مایکل کالئو و در نقش اصلی جیمی باشانت: نامزد بلیسا
ـ سال ۲۰۰۷ در فیلم درام و جنایی و رمانتیک «هوایی که تنفس میکنم» (The Air I Breathe) در نقش پلشر
برندن فریزر در ۲۰۰۸ بار دیگر به مومیایی بازگشت که دنبالهی فیلم قبلی «مومیایی» بود و عنوانش «مومیایی: مقبره امپراتور اژدها» (Tomb of the Dragon Emperor) بود. فیلمبرداری در 27 جولای 2007 در مونترال آغاز شد و جت لی در نقش امپراتور هان نیز در این فیلم بازی کرد.
فیلم اقتباسی سه بعدی از سفر ژول ورن به مرکز زمین به نام «سفر به مرکز زمین» (Journey to the Center of the Earth) به کارگردانی اریک بریوینگ؛ و در فیلم «اینکهارت» (Inkheart) یا نقش دل به کارگردانی ایان سافتلی.
ـ ۲۰۰۹ در فیلم «جی. آی. جو: ظهور کبرا» (G.I. Joe: The Rise of Cobra) به کارگردانی استیون سامرز و در نقش جفری استون چهارم / گروهبان استون
ـ ۲۰۱۰ در فیلم «اقدامات فوقالعاده» (Extraordinary Measures) به کارگردانی تام وان و در نقش جان کراولی
ـ ۲۰۱۰ در فیلم «انتقام خزدار» (Furry Vengeance) یا «عملیات جنگل» به کارگردانی راجر کامبل در نقش دن سندرز، توسعهدهنده املاک و مستغلات.
ـ ۲۰۱۲ در فیلم کمدی جنایی مستقل Whole Lotta Sole معروف به Stand Off به نویسندگی و کارگردانی تری جورج و در نقش اصلی جو مگوایر.
در سال ۲۰۱۳ در انیمیشن سه بعدی کانادایی و کمدی و ماجراجویی و علمی - تخیلی «فرار از سیاره زمین» (Escape from Planet Earth) به کارگردانی کال بروکر در نقش یک خلبان فضایی متکبر اما خیرخواه (برادر کوچکتر گری) صداپیشگی کرد.
ـ در فیلم کمدی - رمانتیک «یک مورد از شما» (A Case of You) به کارگردانی کت کویرو و در نقش تونی.
ـ در فیلم کمدی - درام فانتزی آمریکایی Hair Brained به کارگردانی بیلی کنت و در نقش اصلی لئو سرلی
ـ در فیلم کمدی و جنایی آمریکایی «ماجراهای دکه سمساری» (Pawn Shop Chronicles) به کارگردانی وین کریمر و در نقش اول ریکی.
ـ در فیلم اکشن و دلهرهآور آمریکایی «شکستن» (Breakout) به کارگردانی دامیان لی و در نقش اول جک دامسون - پدر.
ـ در فیلم درام و دوران بلوغ آمریکایی «پناهگاه خانوادگی» (Gimme Shelter) به کارگردانی و نویسندگی رونالد کراوس و در نقش تام فیتزپاتریک
در این سال در انیمیشن کمدی - سرقتی و ماجراجویانهی «عملیات آجیلی» (The Nut Job) ساخته پیتر لپنیوتیس و در نقش گریسون، یک سنجاب خاکستری شرقی با شکوه که شهرت کاذبی به عنوان «قهرمان پارک» دارد صداپیشگی کرد.
در فیلم جنایی «رز سمی» (The Poison Rose) ساختهی مشترک جورج گالو فرانچسکو سینکومانی و در نقش دکتر مایلز میچل؛ و در فیلم درام جنایی هندی Line of Descent ساختهی روهیت کارن باترا و در نقش چارلی «چارو» جولپین، یک پلیس مخفی خانواده مافیایی را به سمت سقوط میکشاند.
سال بعد در فیلم جنایی آمریکایی «حرکت ناگهانی ممنوع» (No Sudden Move) به کارگردانی استیون سودربرگ و نویسندگی اد سلیمان و در نقش داگ جونز ظاهر شده است.
برندن فریزر در سال 2022، بعد از اینکه در فیلم «بتگرل» (Batgirl) بازی کرد و فیلم نیز به اکران نرسید و کلاً لغو شد، در فیلم درام آمریکایی «نهنگ» (The Whale) به کارگردانی دارن آرونوفسکی و نویسندگی ساموئل دی. هانتر و در نقش اول چارلی بازی کرده است که وقت اکرانش ماه سپتامبر ۲۰۲۲ است.
در سال ۲۰۲۲ در فیلم جنایی و وسترن «قاتلان ماه گل» (Killers of the Flower Moon) به تهیهکنندگی و کارگردانی مارتین اسکورسیزی و نویسندگی اریک راث، بر اساس کتابی به همین نام (اثر دیوید گرن) در کنار لئوناردو دی کاپریو و رابرت دنیرو، و در نقش فرعی همیلتون حضور یافته است. زمان اکران فیلم نوامبر ۲۰۲۲ است.
در همین سال در فیلم کمدی آمریکایی «برادران» (Brothers) به کارگردانی مکس بارباکو و بر اساس فیلمنامه ایتان کوئن و میکن بلیر حضور دارد. اکران این فیلم به آینده و احتمالا به سال ۲۰۲۳ موکول شده است.
در سال ۱۹۹۱ در فیلم «فرزند تاریکی، فرزند نور» (Child of Darkness, Child of Light) در نقش دوست جان،
در سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۴ در سریال «اسکراب» (Scrubs) در نقش مهمان.
مینیسریال Texas Rising در نقش بیلی اندرسون (رنجر تگزاس).
در سال ۲۰۰۹ در سهگانهی «آرزوشناسی» (Wishology) در نقش مهمان توربو تندر.
در سال ۲۰۱۸ در سریال درام آمریکایی Trust در نقش تعمیرکار خانواده گتی، جیمز فلچر، رئیس امنیت جی پل گتی.
در سال ۲۰۱۸ در فصل اول سریال «کندور» در نقش ناتان فاولر.
در سال ۲۰۱۹ صداپیشگی در سریال درام و ابرقهرمانی «دووم پاترول» (Doom Patrol)
برندن فریزر در اواخر دههی چهل سالگی و اوایل پنجاه سالگیاش بسیار چاق شد و طرفدارانش را شوکه کرد! این در حالی بود که او در دهه 90 میلادی جزء جذابترین و خوشاندامترین افراد در هالیوود بود. او با هیکلی چاق و متفاوت در فیلم «مومیایی» همهی طرفدارانش را حیرتزده کرد. برندن با بازی در فیلم جدید دارن آرونفسکی به نام «نهنگ» در نقش یک مرد 279 کیلوگرمی (که به مراتب چاقتر از قبل شده بود) بازی کرد و طرفدارانش را به نگرانی انداخت.
در سال 2018 برندن ادعا کرد که در لیست سیاه هالیوود قرار گرفته است. او در سال 2018 ادعا کرد که توسط فیلیپ برک، رئیس وقت انجمن مطبوعات خارجی هالیوود، در یک ناهار در تابستان 2003 مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است. این تجاوز، و نیز طلاق بعدی و مرگ مادرش، فریزر را دچار افسردگی کرد و باعث افول حرفه او شد.
در سال 2011 قرار بود در سریال «افسانه ویلیام تل» به کارگردانی اریک برویگ، در نقش ویلیام تل بازی کند اما فیلمبرداری به تعویق افتاد و در اواخر سال 2011 فریزر از تهیهکننده (تاد مویر) برای دستمزد وعدهدادهشده شکایت کرد.
برندن فریزر فرانسوی صحبت میکند و یک عکاس آماتور ماهر است و تاکنون از چندین دوربین فوری در فیلمها و برنامههای تلویزیونی استفاده کرده است؛ به ویژه در نقش مهمان در مینیسریال «اسکراب». او همچنین یک کماندار آماتور ماهر است که از مهارتهای خود در سریال Texas Rising استفاده می کند.
برندن فریزر بدلکاریها را خودش انجام میداد اما همین جسارت و بیباکی و مهارت، کارش را به انجام چندین عمل جراحی در یک دوره هفت ساله کشاند؛ از جمله تعویض جزئی زانو، لامینکتومی. مثلا هنگام پاکسازی درختی که پس از طوفان سندی (2012) سقوط کرده بود، کمر خود را به شدت مجروح کرد که نیاز به جراحی و توانبخشی داشت.
۲۰۰۰: نامزدی آکادمی فیلم های علمی تخیلی، فانتزی و ترسناک (آمریکا) در رشته بهترین بازیگر، برای «مومیایی»
۲۰۰۱: نامزدی جوایز انتخاب نوجوان در رشته بازیگر برگزیده، برای «بازگشت مومیایی»
۲۰۰۵: برنده جوایز فیلم هالیوود در رشته بهترین گروه بازیگران سال، برای «تصادف»
۲۰۰۶: برنده جوایز انجمن بازیگران سینما در رشته بهترین گروه بازیگران، برای «تصادف»
۲۰۰۶: نامزدی جوایز انجمن منتقدان فیلم شیکاگو در رشته آیندهدارترین بازیگر، برای «تصادف»