ژاله صامتی متولد ۱۴ فروردین ۱۳۵۱ در تهران و اصالتاً لر است. وی فارغالتحصیل کارشناسی تئاتر از دانشگاه هنر است.
صامتی در سال ۱۳۷۷ با ایرج سنجری ازدواج کرده و حاصل ازدواجشان دو فرزند دختر به نامهای یاس متولد ۱۳۷۷ و نیاز متولد ۱۳۸۵ است.
ایرج سنجری متولد سال ۱۳۳۹، بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر، دوبلور و مدیر دوبلاژ میباشد. وی فارغالتحصیل رشته کارگردانی از کشور کانادا و فرزند علیاصغر سنجری از کارگردانان پیشکسوت سینما است.
او تاکنون دو بار ازدواج کرده و از ازدواج اولش یک پسر و یک دختر و از ازدواج دومش با ژاله صامتی نیز دو دختر دارد.
وی با همسرش (ژاله صامتی) در نمایشها و سریالهای بسیاری همبازی بوده است. آشنایی این دو از سریال «فردا دیر است» آغاز شد و در همان سال یعنی ۱۳۷۷ منجر به ازدواج گردید. این دو در نمایشهای بسیاری با یکدیگر همکاری داشتهاند و در فیلم «دروجهحامل» و سریال «زیرخاکی» نیز همبازی بودهاند.
ژاله صامتی از کودکی عاشق بازیگری بود و از ۳ سالگی هرکسی از او میپرسید که میخواهد در آینده چهکاره شود، او در پاسخ تنها میگفت که میخواهم بازیگر بشوم.
در سال 1369 وقتی 18 ساله بود وارد دانشگاه هنر شد و همزمان با تحصیل در تئاترهای دانشجویی فعالیت هنری خویش را آغاز کرد. سپس در سال 1372 با حضور در فیلم «دت یعنی دختر» به کارگردانی ابوالفضل جلیلی اولین تجربه سینمایی خویش را کسب کرد و پس از آن در سال ۱۳۷۳ به عنوان بازیگر نقش اول فیلم «دشت ارغوانی» به کارگردانی نادر مقدس انتخاب شد.
او فعالیت حرفهای خود را با بازی در فیلمهای سینمایی «فرار مرگبار» تورج منصوری، «سایهبهسایه» علی ژکان، «بالاتر از خطر» سعید عالمزاده، «خفاش» علیاصغر شادروان، «آخرین نبرد» حمید بهمنی، «مربای شیرین» مرضیه برومند و «گیلانه» رخشان بنیاعتماد پی گرفت.
ژاله صامتی، سال 1375 وقتی 24 ساله بود با سریال «یحیی و گلابتون» وارد قاب تلویزیون شد و با حسین پناهی همبازی شد.
وی در سال در سال 1377 در مجموعه «مجتمع مسکونی فرج و فرخ» به کارگردانی اصغر فرهادی بازی کرد و در همان سال با بازی در مجموعه «فردا دیر است» حسن فتحی با همسرش ایرج سنجری آشنا شد، سپس سال 1378 تجربه موفقی در سریال محبوب و پرمخاطب «آژانس دوستی » بدست آورد. او در آژانسی دوستی با فردوس کاویانی ، اصغر همت و حسین پناهی همبازی بود. وی در دو مجموعه «هتل» و «کارگاه شمسی و دستیارش مادام» به کارگردانی مرضیه برومند به عنوان بازیگر مهمان حضور پیدا کرد.
ژاله صامتی بعدازاین دو حضور کوتاه و بازی در سریال «نسیم رؤیا» به کارگردانی کاظم بلوچی به مدت ۱۵ سال از تلویزیون دور شده و در هیچ سریالی بازی نکرد، در این مدت اما تئاتر و سینما را رها نکرد و در فیلمهایی چون «قاعده بازی» احمدرضا معتمدی، «حیران» شالیزه عارفپور، «رفیق بد» عباس احمدیمطلق، «نیش زنبور» حمیدرضا صلاحمند، «عصر یخبندان» مصطفی کیایی، «ضدگلوله» مصطفی کیایی، «آخرین بار کی سحر را دیدی؟» فرزاد مؤتمن، «دراکولا» رضا عطاران، «ایستگاه اتمسفر» مهدی جعفری، «دروجهحامل» بهمن کامیار، «درخونگاه» سیاوش اسعدی و «گلدن تایم» پوریا کاکاوند به ایفای نقش پرداخت.
ژاله صامتی با بازی در فیلم سینمایی «رفیق بد» برنده جایزه بهترین کمدین زن از دومین جشنواره سینمای کمدی گلآقا در سال ۱۳۸۷ شد.
«رفیق بد» فیلمی به کارگردانی عباس احمدی مطلق، نویسندگی ایرج طهماسب و تهیهکنندگی مجید مدرسی و حمید مدرسی محصول سال ۱۳۸۶ است. این فیلم در ۹ آبان ۱۳۸۶ در سینماهای سراسر کشور اکران شده است.
ژاله صامتی برای بازی در فیلم سینمایی «آخرین بار کی سحر را دیدی؟» نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از سیوچهارمین جشنواره فیلم فجر شده است.
«آخرین بار کی سحر را دیدی؟» فیلمی به کارگردانی و تهیهکنندگی فرزاد مؤتمن و نویسندگی امیر عربی محصول سال ۱۳۹۴ است.
صامتی برای بازی در فیلم سینمایی «درخونگاه» نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر و برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر زن از جشن دنیای تصویر (حافظ) شده است.
«درخونگاه» فیلمی به کارگردانی سیاوش اسعدی، نویسندگی نیما نادری و سیاوش اسعدی و تهیهکنندگی منصور سهرابپور محصول سال ۱۳۹۶ است.
علاوه بر ژاله صامتی، امین حیایی (بهترین بازیگر نقش اول مرد) و پانتهآ پناهیها (بهترین بازیگر نقش مکمل زن) برای ایفای نقش در این فیلم نامزد سیمرغ بلورین از سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر شدند.
بازی درخشان ژاله صامتی در فیلم سینمایی «دروجهحامل» برای او جایزه بهترین بازیگر زن از جشنواره فیلم شهر در سال ۱۳۹۸ را به ارمغان آورد.
«در وجه حامل» فیلمی به کارگردانی و نویسندگی بهمن کامیار و تهیهکنندگی مصطفی کیایی محصول سال ۱۳۹۶ است. این پروژه در ابتدا «خیابان دیوار» نام داشت و بعداً به «در وجه حامل» تغییر نام داد.
از دیگر فیلمهایی که صامتی در آنها به ایفای نقش پرداخته است میتوان از «تگزاس 2» مسعود اطیابی، «حمال طلا» تورج اصلانی، «شب اول هجدهسالگی» حامد تهرانی، «پسر کشی» محمدهادی کریمی، «حکم تجدیدنظر» محمدامین کریمپور، «شیشلیک» محمدحسین مهدویان و «غریزه» سیاوش اسعدی نام برد.
ژاله صامتی در عرصه تئاتر و صحنه نمایش نیز کارگردان و بازیگری پرکار محسوب میشود.
از نمایشهایی که او تاکنون کارگردانی و یا در آنها بازی کرده است میتوان از «محبوبهها» به نویسندگی نوشین تبریزی (کارگردان و بازیگر)، «برف سرخ» به نویسندگی ابوالفضل حاجی علیخانی (کارگردان و بازیگر)، «معرکه در معرکه» به نویسندگی داوود میرباقری (کارگردان و بازیگر) «یادم تو را فراموش» به نویسندگی پوریا کاکاوند (کارگردان و بازیگر)، «بهجت» به نویسندگی محمد چرمشیر و کارگردانی زهرا صبری (بازیگر)، «موسیقی-نمایش ترانههای محلی» به نویسندگی و کارگردانی محمد رحمانیان (بازیگر)، « ناگهان هذا حبیب الله» به نویسندگی عباس نعلبندیان و کارگردانی رضا دادویی (بازیگر)، «پپرونی برای دیکتاتور» به نویسندگی ماتیو دولاپرت، الکساندر دولاپتولیر و کارگردانی علی احمدی (بازیگر)، «عاشقانههای خیابان» به نویسندگی محمد چرمشیر و بهمن عباسپور و کارگردانی شهرام گیلآبادی (بازیگر) و کنسرت نمایش «هفت شهر عشق» به نویسندگی محمدامیر یار احمدی و کارگردانی محمد حاتمی (بازیگر) اشاره کرد.
ژاله صامتی در نمایش نامه خوانی «سنترال پارک وست» به نویسندگی وودی آلن و کارگردانی شایسته ایرانی نیز حضور داشته است.
وی در نمایش «یادم تو را فراموش» و «معرکه در معرکه» با همسرش (ایرج سنجری) و در نمایش «معرکه در معرکه» و «پپرونی برای دیکتاتور» با پژمان جمشیدی همبازی بوده است.
ژاله صامتی در نهایت سال ۱۳۹۶ با سریال «نفس» به کارگردانی جلیل سامان به قاب تلویزیون بازگشت.
۳ سال بعد سریال «زیرخاکی» را با همین کارگردان و گروه کار کرده و در ایفای نقشش بسیار درخشید، او در این اثر با پژمان جمشیدی همبازی بود و بازی درخشان این دو در این سریال موردتوجه مخاطبان قرار گرفت.
در سال ۱۳۹۹ درخشش ژاله صامتی در کنار پژمان جمشیدی در مجموعه تلویزیونی «زیرخاکی» در نقش «پریچهر» همسر «فریبرز باغپیشه» مورد تحسین قرار گرفت و این سریال در شبکه یک با جذب ۴۴ درصد مخاطب در صدر آثار تلویزیونی قرار گرفت.
ژاله صامتی در سال ۱۴۰۰ برای ایفای نقش در سریال «زیرخاکی» از بیست و یکمین دوره جشن دنیای تصویر (حافظ) برنده تندیس بهترین بازیگر زن کمدی تلویزیون شد، او این تندیس را از دستان گوهر خیراندیش دریافت کرد.
ژاله صامتی در ایام نوروز ۱۴۰۱ در فصل سوم «زیرخاکی» نقش پریچهر را کرد.
مجموعه تلویزیونی «زیرخاکی 3» در گروه فیلم و سریال شبکه یک سیما برای پخش در نوروز ۱۴۰۱ در ساعت ۲۲:۱۵ از این شبکه پخش میشد.
ژاله صامتی در فصل سوم برنامه استعدادیابی «عصر جدید» به تهیهکنندگی و اجرای احسان علیخانی، به همراه امین حیایی (بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون)، کارن همایونفر (موسیقیدان) و مجید اسماعیلی (تهیهکننده و استاد دانشگاه) داوری این مسابقه را بر عهده دارد.
این مسابقه استعدادیابی تلویزیونی برای پخش در شبکه سوم سیما با دکوری عظیم در سال ۱۳۹۷ آغاز شده و تاکنون دو فصل از آن تهیه شده است.
در این برنامه علاوه بر استعدادیابی، پویشهایی برای کمک به سیلزدگان، محرومین و همینطور اهدای عضو راهاندازی شده که هرکدام با استقبال مردم روبهرو شده است.
صامتی که در رئالیتیشو «جوکر» با احسان علیخانی همکاری داشته بعد از دو فصل جایگزین «رؤیا نونهالی» شده است، همایونفر هم بهجای آریا عظیمی نژاد و مجید اسماعیلی نیز بهجای سید بشیر حسینی بر صندلی داوری این برنامه نشستند و از میان داوران دو فصل گذشته تنها امین حیایی برای سومین فصل پیاپی در این برنامه حضور دارد.
- نظر ایرج سنجری درباره همسرش (ژاله صامتی):
«ایشان جدای از اینکه بازیگر خوبی هستند، کارگردان و بازیگردان بسیار خوبی هم هستند. روی بازی شناخت خوبی دارد و میداند که چهکار میکند. در بیوگرافی من نوشته شده که کارگردان نمایش «برف سرخ» ابوالفضل حاجی علیخانی بوده ولی اینطور نیست. در آن کار آقای حاجی علیخانی نویسنده بود و خانم صامتی کارگردانی کار را برعهده داشت. من به آثاری که در تئاتر به کارگردانی خانم صامتی بازی کردهام افتخار میکنم. یک سری کارهای قدیمی هم دارم که به آنها افتخار میکنم ولی پس از آنها دو سه همکاری با ژاله صامتی داشتهام که به آنها افتخار میکنم. من خودم از بین آنها نمایش «برف سرخ» را بیشتر دوست داشتم چون ما در طول 70 دقیقه ژانرهای مختلف نمایشی را به نمایش میگذاشتیم.»
صحبتهای ژاله صامتی در برنامه «عصر جدید» خطاب به شرکتکننده جوان که با کمک پسر عمویش به این برنامه آمده بود و با گویشی محلی خوانندگی میکرد حاشیههای فراوانی به دنبال داشت.
این سخنان باعث فراگیر شدن هشتگ «منو فارسی» شد و شبکههای خارجی همچون بیبیسی فارسی به این موضوع پرداختند و صفحه العربیه فارسی در توییتر لینک کارزار توییتری با عنوان «رنج به دلیل زبان مادری با هشتگ منو فارسی» را به اشتراک گذاشت.
ژاله صامتی که یکی از چهار داور برنامه استعدادیابی «عصر جدید» است خطاب به بابک جوکار (چوپان علاقهمند به خوانندگی و اهل روستای کوشک باقری استان فارس) توصیه میکند:
«اینجا اومدی یعنی تو اول باید شروع کنی کلاس بیان بری، لهجهات فراموش بشه، بتونی حرف بزنی، باید کتاب بخونی، باید ادبیات بدونی، باید شعر بدونی. این شکلی نیست ...»
اما آن بخش از سخنان صامتی که میگوید:
«اینجا (تهران) که آمدی ... لهجهات را باید فراموش کنی.»
بیش از همه موردنظر مخاطبان قرار گرفت، آنان در صفحات مجازی و خبرگزاریهای داخلی و خارجی این موضوع را موردبحث و نظر قرار داده و به این سخنان انتقاد کردند. بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی لهجه این هنرمند را یک مزیت و بخشی از هویت هنری و توانمندی او دانسته و مدعی شدند که باید آن را تقویت کند تا بیشازپیش پیشرفت نماید.
عفت امانی، پژوهشگر و عضو گروه زبانها و گویشهای ایرانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گفتوگو با ایسنا با انتقاد از مسئله «رنجاندن اقوام ایرانی با زبانشان» گفته بود که «رنجاندن اقوام ایرانی بهویژه با سبک کردن زبانشان آفت است.»
مجید طامه، معاون گروه زبانها و گویشهای ایرانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در این باره گفته بود که «گویشوران از بهکاربردن گویششان ذرهای احساس شرم نکنند» و فرهاد قربانزاده، زبانشناس و فرهنگنویس با اشاره به اهمیت حفظ گویشها در خانواده، به زبانوران و گویشوران پیشنهاد کرده بود تا در خانه با فرزندان خود به زبان و گویش بومیشان صحبت کنند تا این میراث ارزشمند به فرزندانشان نیز منتقل شود.
محمدباقر قالیباف، ریاست مجلس شورای اسلامی هم در واکنش به این موضوع در صفحه شخصی اینستاگرام خود نوشت:
«کسانی که دفاع مقدس را تجربه کردهاند میدانند که جوانهای دوستداشتنی و بیآلایشی چون هنرمند عزیز بابک جوکار که با معیارهای مرکزنشینان هماهنگ نیستند، چه دینی به گردن ما دارند.
به بچه روستاییها و عشایر که عشقشان به ایران بیشتر و سهمشان از ثروت مملکت کمتر است، افتخار میکنیم.»
کثیریان، منتقد سینما، در صفحه اینستاگرام خویش، در واکنش به حاشیههای برنامه «عصر جدید» اینگونه نوشت:
«اصولاً نمیتوان برنامه «عصر جدید» را یک برنامه استعدادیابی با معنای واقعیاش دانست. فضای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران بیش از آنکه استعدادهایش را جذب کند، یا لهشان میکند یا فراریشان میدهد و در چنین جامعهای، استعدادیابی از معنای واقعیاش تهی است. مباحثی مثل تحقق آرزوهای محال، ایجاد فرصت برای افراد بااستعداد و ایجاد فرصت برابر میان طبقات مختلف و جنسیتها و قومیتها با فرض بالا، اساساً موضوعیت ندارند و طرحکردنشان شوخی به نظر میرسد. ممنوعیتهای بیاساس برای زنان و نوازندگان را هم علاوه کنید.
در جامعهای که به زنان بلیت میفروشند و بعد به ورزشگاه راهشان نمیدهند و اسپری فلفل به چهرهشان میپاشند، شوی بیمزهای مثل «عصر جدید» نه یک شوخی تلخ که یک توهین برخورنده است.
ازاینرو بیایید از ضعف و بیمنطقی قضاوت داوران، روند منکوب کردن استعدادها، فاجعهای اعصاب خردکن به نام احسان علیخانی، شیوه بدِ اجرایی مسابقه و غیره بگذریم.»
اما در مقابل هجمه منتقدین بسیاری نیز واکنش صامتی را نصیحتی مادرانه تعبیر کردند، افشین هاشمی در صفحه اینستاگرام خویش در این باره اینگونه نوشت:
«یهویی میبینی وسطِ خیابون ایستادهای و هیچی دورو برت نیست.
کوتاه پیرامونِ لهجة هنرجویانِ بازیگری:
مربیِ ورزش ممکن است به یک شمالی بگوید: «برای عملکردِ بدنت برنج نخور»، یک جنوبی ممکن است برای تنظیمِ قندِ بدن موظف به حذفِ خرما از وعدههای غذاییاش باشد، و یک پزشک یا آموزشدهنده در هر رشتهای، ممکن است فرد را از نان پرهیز دهد؛ هیچکدامِ اینها توهین به برکتِ نان و فرهنگِ شمال یا جنوب نیست!
بازیگری توأمان علم و عمل است و نیازمندِ پرورشِ امکاناتِ اجراییِ بدن و بیان.
دانشآموز وقتی در کنکور سراسری شرکت میکند، طبیعتاً در آرزوی کسبِ رتبه و حضور در بهترین دانشگاههاست (حتی اگر بخواهد برگردد و در روستای خودش خدمت کند) و برای کسبِ رتبه طبیعتاً مطالعهاش را محدود به کتابخانة مدرسة روستا یا شهرِ کوچک یا بزرگش نمیکند و همة کتبِ منتشره را دوره میکند. داشتنِ لهجه و شیرینیهای گفتاری، نهتنها بد نیست که بسیار هم زیباست. اما در بازیگری، همین لهجة شیرین میشود محدودیت. مثلِ قدِّ رعنا که در پروازِ طولانیِ هواپیما میشود معضل! هنرجوی بازیگری نیامده تا فقط در یک محصولِ استانی حضور یابد و تمام؛ آمده از هملت تا حاجی واشنگتن را با بازیاش بترکاند! حال لازمة این «ترکاندن» گسترشِ امکاناتِ بازی و گذر از محدودیتهاست. لهجه - پیش از تسلطِ بازیگر بر گویشِ عمومیِ خنثی - میشود محدودیت (چون گسترة نقشهای پیشنهادی را محدود خواهد کرد)؛ و پس از تسلط، همین لهجه یا آشنایی با زبانی دیگر، میشود مزایا و برتری. باید در کلاسهای بازیگری (و احتمالاً خوانندگی) بوده باشید تا درکِ درستی از نگرانیِ مادرانة صامتی داشته باشید برای خیلِ بسیارِ کسانی که با شرایطِ مالیِ نهچندان خوب، اما با سودای بازیگری (یا خوانندگی) میآیند و در این زرقوبرق گم میشوند و محو و ناپیدا. این اطلاعاتِ من راجع به بازیگری است، توضیحاتِ خوانندگیاش را متخصصینِ حوزة موسیقی میتوانند ارائه دهند.
پینوشت ۱:
چاپِ آناتومیِ آدمی در کتبِ پزشکی یا نقاشی، اشاعة فحشا نیست، لازمة این دانشهاست! به همین سادگی! کسانی که پاسخِ فنیِ یک معلم برای ادامة راهِ هنرجو را توهین به هویتِ او قلمداد میکنند، ماژیک به دستانی که اجزای انسان را در کتابهای علمی رنگ میکردند به یاد بیاورند.
پینوشت ۲:
۱- من با سرکار خانم صامتی متأسفانه هیچ همکاریای نداشتهام.
۲- من با سرکار خانم صامتی متأسفانه دوستی صمیمی یا همنشینیای نداشتهام.
۳- خانم صامتی لر هستند، و این موضوع را بهصراحت اعلام میکنند و با این لهجة زیبا بازی کرده.
۴- جالب است که مجازیها تکه اول نصایح او را که بسیار درست است را میبرند و فقط تکه دوم که کاملکنندة گفتههای قبلی است را پخش میکنند.»
در پی این نوشتار اینستاگرامی هنرمندانی چون دانیال حکیمی (بازیگر)، امیرحسین رستمی (بازیگر)، مونا فرجاد (بازیگر)، هانا کامکار (بازیگر تئاتر و عضو گروه موسیقی کامکار)، امید حاجیلی (خواننده)، هومن خلعتبری (موسیقیدان و رهبر ارکستر) از صامتی دفاع کرده و سخنان او را نصایح مادرانه و دلسوزی استاد تعبیر و تفسیر کردند.
ایرج سنجری همسر ژاله صامتی نیز پس از تأیید نوشتار اینستاگرامی افشین هاشمی، ذیل آن اینگونه ادامه داد: «دوستانی که قضاوت میکنید، دقت کنید اگر کامکارها با لهجه کردی میخوانند عمری در عرصه موسیقی و با علم موسیقی فعالیت کردند. موضوع لهجه نیست، این است که جوانی بدون هیچ پشتوانه و علم موسیقی با یک آهنگ اعلام میکند که من آمدهام تهران و میمانم چون علیخانی مرا کشف کرده (که البته این قسمت حذف شده بود) حال با تمام توضیحات آقای هاشمی عزیز و صحبتهای خانم صامتی قضاوت کنید آیا این جوان بدون هیچگونه پشتوانه هنری اگر به تهران بیاید بدبخت نمیشود؟»
و در نهایت احسان علیخانی، مجری و تهیهکننده برنامه عصر جدید در صفحه اینستاگرام خویش به بهانه تبریک گفتن سالروز تولد ژاله صامتی، بابت حواشی ایجاد شده در این برنامه از او عذرخواهی کرد. وی در این باره نوشت:
«ژاله خانم مهربان، بامعرفت و دلسوز، تولدت مبارک
من از شما معذرت میخوام که تعدادی، دلسوزی مادرانه شما برای بچهها رو بهاشتباه، بیرحمی شما برداشت کردن ...
ما که یادمون نمیره نگرانی برای بچهها از عصر جدید هم برایت مهمتر بود، ممنون که مثل همیشه، مادرانه صبوری کردی و مثل همیشه لبخند میزنی به همه. تولدتون مبارک
اینکه یه آدمی انقدر خودش باشه، بزرگترین هدیه به اطرافیانشه.
امیدوارم کارکردن با شما رو بقیه هم تجربه کنن و عین من، شما رو تحسین کنن.»
(۱۳۸۷): برنده جایزه بهترین کمدین زن از جشنواره سینمای کمدی گلآقا برای بازی در فیلم «رفیق بد»
(۱۳۹۴): نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از سیوچهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «آخرین بار کی سحر را دیدی؟»
(۱۳۹۷): نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «درخونگاه»
(۱۳۹۸): برنده جایزه بهترین بازیگر زن از هفتمین جشنواره بینالمللی فیلم شهر برای بازی در فیلم «در وجه حامل»
(۱۳۹۹): برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر زن از بیستمین دوره جشن دنیای تصویر برای بازی در فیلم «درخونگاه»
(۱۴۰۰): برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر زن کمدی تلویزیون از بیست و یکمین دوره جشن دنیای تصویر برای بازی در مجموعه «زیرخاکی»