متیو رابرت اسمیت (Matthew Robert Smith) معروف به مت اسمیت، بازیگر و کارگردان انگلیسی در روز ۲۸ اکتبر در شهر نورث‌همپتون به دنیا آمد. شهرت او اغلب به خاطر بازی در نقش دکتر هو (به عنوان یازدهمین تجسم دکتر در سریال بی بی سی «دکتر هو») و نیز به خاطر بازی در نقش شاهزاده فیلیپ در سریال «تاج» است. او به خاطر بازی در سریال «تاج» نامزد جایزه امی شد. 

مت اسمیت در آغاز جوانی خیلی مایل بود که یک فوتبالیست حرفه‌ای شود اما نقص استخوانی مهره (اسپوندیلولیز/Spondylolysis) وی را وادار به ترک ورزش کرد. 

او بعد از این‌که به تئاتر ملی جوانان پیوست و به تحصیل درام و نویسندگی خلاق در دانشگاه آنگلیای شرقی پرداخت، در سال 2003 با بازی در نمایش‌هایی از جمله «قتل در کلیسای جامع»، «قاتلان تازه»، «پسران تاریخ» و «در ساحل جهان گسترده» به بازیگری پرداخت. 

نخستین حضور تلویزیونی مت اسمیت در 2006 در نقش جیم تیلور در اقتباس‌های بی‌بی‌سی از فیلم‌های فیلیپ پولمن به نام «یاقوت در دود» و «سایه در شمال» بود. 

نخستین نقش اصلی تلویزیونی‌اش نقش دنی در سریال «حیوانات مهمانی» در سال 2007 بود. مت اسمیت یازدهمین تجسم دکتر هو در سریال «دکتر هو» را از سال 2010 تا 2013 به تصویر کشید و با این نقش، به جوانترین فردی تبدیل شد که این شخصیت را به تصویر می‌کشد.

خانواده مت اسمیت

نام مادر مت اسمیت، لین و نام پدرش دیوید است. او یک خواهر به نام لورا جین دارد که یکی از رقصندگانی بود که در موزیک ویدیوی معروف آهنگ 2004 اریک پرایدز به نام «مرا صدا بزن» حضور داشت. 

سابقه‌ی فوتبالی مت اسمیت

پدربزرگ اسمیت برای تیم نوتس کانتی فوتبال بازی کرده بود. اسمیت نیز در توجه به سابقه پدربزرگش در فوتبال، پایش به تیم‌های جوانان نورثهمپتون تاون، ناتینگهام فارست و لستر سیتی باز شد و حتی کاپیتان تیم جوانان دومی نیز شد. اما بر اثر یک آسیب جدی کمر منجر به اسپوندیلولیز شد و دیگر نتوانست به فوتبال ادامه دهد. 

تحصیلات و آموزش‌ها و علت ورود مت اسمیت به بازیگری

مت اسمیت یک پسرعمو به نام لی کیلیک داشت که در مدرسه‌اش معلمش بود و درام تدریس می‌کرد. او اسمیت را بدون اجازه‌اش در تولیدات تئاتری ثبت نام کرد و وی را با وارد دنیای بازیگری کرد. 

مت اسمیت بعدها در طی فعل و انفعالاتی، در مقابل بازیگری مقاومت کرد؛ چرا که خود را یک فوتبالیست می‌دید و معتقد بود بازیگری به زندگی اجتماعی‌اش آسیب می‌رساند اما با اصرار پسرعمو، در نهایت متقاعد شد که به تئاتر ملی جوانان در لندن بپیوندد. 

مت اسمیت که در مدرسه پسرانه‌ی نورث همپتون تحصیل می‌کرد به تحصیلاتش ادامه نداد. او پس از ترک تحصیل، در سال 2005 فارغ التحصیل در رشته نمایش و نویسندگی خلاق در دانشگاه آنگلیا شرقی شد. 

زندگی شخصی مت اسمیت

مت اسمیت از سال 2008 تا 2009 با بازیگر و خواننده برزیلی مایانا مورا ارتباط داشت. پس از جداشدن از مورا، از سال 2010 تا 2014 با مدل دیزی لو رابطه داشت اما این رابطه نیز نافرجام ماند و در همان سال تا 2019 با بازیگر لیلی جیمز در رابطه بود. 

مت اسمیت یک خداناباور است. او از حامیان و هواداران باشگاه بلکبرن روورز است. اسمیت از گروه مورد علاقه خود Radiohead به عنوان الهام‌بخش نام برده است و از Oasis به عنوان «بزرگترین گروه راک اندرول در جهان» یاد کرده است. در سال 2015 به عنوان یکی از 50 مرد بریتانیایی بهترین لباس GQ انتخاب شد.

نخستین حضور مت اسمیت در تلویزیون

نخستین حضور مت اسمیت در تلویزیون بازی در نقش فرعی جیم تیلور بود. او این نقش را در دو فیلم بازی کرد: در سال ۲۰۰۶ در «یاقوت در دود» (The Ruby in the Smoke) و در سال ۲۰۰۷ در فیلم «سایه در شمال» (The Shadow in the North). 

نخستین نقش مهم تلویزیونی مت اسمیت

در سال ۲۰۰۷ مت اسمیت اولین نقش مهم تلویزیونی‌اش را در سریال درام بی بی سی به نام Party Animals در نقش دنی فاستر (محقق پارلمانی که فردی باهوش و بداخلاق و شوخ‌طبع اما ترسوست و از نظر عاطفی در مقابل زن‌‌‌ها اعتماد به نفس ندارد) بازی کرد. او در همه‌ی هشت قسمت سریال، حضور داشت. مت اسمیت شخصیت دنی فاستر را فردی احساساتی نسبت به جهان سیاست توصیف کرد؛ در حالی که در مواضع غیر سیاسیِ دیگر بدبین و غیر احساساتی‌ست. 

مت اسمیت در سال ۲۰۰۷ در دو سریال تلویزیونی بی بی سی دیگر نیز حضور یافت:

ـ سریال درام «دفتر خاطرات مخفی یک دختر تلفنی» (Secret Diary of a Call Girl) که نقش کوتاهی در آن داشت.

ـ سریال درام «خیابان» (The Street) در نقش فرعی ایان هانلی

در سال ۲۰۰۸ نقشش کوتاه در فیلم کمدی سیاه و جنایی«در بروژ» (In Bruges) در نقش نسخه جوان‌تر شخصیت رالف فاینز بازی کرد که در مرحله اکران، صحنه‌ی بازی او حذف شد. 

در سال ۲۰۰۹ در سریال تلویزیونی درام و جنایی بریتانیایی «موزس جونز» (Moses Jones) از بی بی سی دو بازی کرد.

اوج شهرت مت اسمیت با نقش یازدهمین دکتر در سریال «دکتر هو»

مت اسمیت به عنوان دکتر یازدهم در سریال تلویزیونی علمی تخیلی بریتانیایی «دکتر هو» (Doctor Who) در ژانویه 2009 معرفی شد تا جایگزین دیوید تنانت شود. 

مت اسمیت پس از اتمام بسیار موفقی که سریال در فصل پنجم داشت، یک آغازکننده‌ی شگفت‌آور برای فصل ششم در نظر گرفت و معمای نیروی سکوت را که از ابتدای فصل پنجم آن را مطرح کرده بود، شروعی بر فصل ششم قرار داد. او از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ این نقش را در این سریال بازی کرد و به خاطر این نقش، نامزد یا برنده‌ی چندین ‌جایزه، از جمله نامزد جایزه بفتا شد. 

این سریال که نمایش آن از ۱۹۶۳ آغاز شده، تاکنون در چندین مجموعه به نمایش درآمده‌ است. دکتر هو امروزه به یکی از نشانه‌های فرهنگ معاصر بریتانیایی بدل شده‌ است.

مت اسمیت نخستین بازی‌اش در این نقش را در قسمت «ساعت یازدهم» در آوریل 2010 انجام داد. بی بی سی درباره انتخاب مت اسمیتِ‌ جوان (۲۶ ساله) برای این نقش، از اول، محتاط بود. ونگر (تهیه‌کننده‌ی اجرایی) همین احساسات را درباره اسمیت داشت اما فکر می‌کرد که اسمیت کیفیت بازیگری خود را در Party Animals ثابت کرده است. 

برخی از طرفداران نمایش نیز با بی بی سی موافق بودند اما برخی دیگر با ونگر. اسمیت در رده نمایش برجسته درام از جوایز تلویزیون ملی نامزد شد. او اولین بازیگر این نقش است که نامزد دریافت جایزه تلویزیونی آکادمی بریتانیا برای بهترین بازیگر مرد شده است.

بازی مت اسمیت در یکی از اسپین آف‌های سریال «دکتر هو»

در سال ۲۰۱۰ در یکی از اسپین آف‌های سریال «دکتر هو»، یعنی سریال «ماجراهای سارا جین» (The Sarah Jane Adventures) در نقش دکتر هو (دکتر یازدهم) در قسمت مرگ دکتر ظاهر شد.
مت اسمیت در همین سال نیز در فیلم «رحم» (Womb) به کارگردانی بندیک فلیگاوف و در نقش توماس و تامی بازی کرد. 

مت اسمیت از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ در سه فیلم بازی کرد:

ـ سال ۲۰۱۱ در درام «کریستوفر و نوعش» (Christopher and His Kind) ساخته جفری سکس در نقش اول کریستوفر ایشروود. 

ـ سال ۲۰۱۲ در فیلم «برت و دیکی» (Bert and Dickie) به عنوان بخشی از جشن‌های المپیک تابستانی 2012 در لندن، در نقش برت بوشنل.

ـ سال ۲۰۱۴ در فیلم مهیج فانتزی آمریکایی «رودخانه گمشده» (Lost River) به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی رایان گاسلینگ.

نخستین کارگردانی مت اسمیت

در فوریه 2013 اعلان شد که مت اسمیت برای حضور در اولین کارگردانی «رودخانه گمشده» ثبت نام کرده است. اما اولین کارگردانی‌اش فیلم کوتاه Cargese در ماه می 2013 از Sky Arts پخش شد.
در سال ۲۰۱۵ در نقش مکمل الکس: ترمیناتور پیشرفته مدل تی ۵۰۰۰: اسکای نِت در فیلم اکشن علمی-تخیلی «نابودگر: پیدایش» (Terminator: Genisys) به کارگردانی آلن تیلور بازی کرد.

در 20 نوامبر 2014، اعلام شد که مت اسمیت در فیلم اکشن و هیجان انگیز بیمار صفر بازی خواهد کرد.[50] در ژانویه 2019، او در نقش میلو، یک خون آشام زنده، به فیلم اسپین آف دنیای مرد عنکبوتی سونی، موربیوس، پیوست، اگرچه در ابتدا اعلام شد که او نقش ابرشرور لوکسیاس کراون / گرسنگی را به تصویر می کشد.[51] در ماه فوریه، اعلام شد که او به گروه بازیگران فیلم آخرین شب ادگار رایت در سوهو پیوسته است.

در سال ۲۰۱۶ در فیلم ترسناک و کمدی آمریکایی «غرور و تعصب و زامبی‌ها» (Pride and Prejudice and Zombies) به کارگردانی بار استیرز و در نقش فرعی پارسون ویلیام کالینز بازی کرد.

بازی مت اسمیت در سریال «تاج» در نقش شاهزاده فیلیپ، همسر ملکه الیزابت

در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ در سریال تلویزیونی درام «تاج» (The Crown) که توسط پیتر مورگان ساخته و نوشته شده است، در نقش شاهزاده فیلیپ، دوک ادینبرو، همسر ملکه الیزابت حضور یافت. 
این اثر درام، زندگینامه ملکه الیزابت دوم پس از مرگ عمویش در سال ۱۹۴۷ و به قدرت رسیدن و سپس ازدواجش با شاهزاده هنری تا به امروز است. مت اسمیت این نقش را برای دو فصل آغازین سریال بازی کرد زیرا این نقش در هر دو فصل تغییر می‌کرد. 

مت اسمیت در سال ۲۰۱۸ در سه فیلم بازی کرد:

ـ فیلم درام زندگینامه‌ای آمریکایی «مپلتورپ» (Mapplethorpe) به نویسندگی و کارگردانی اوندی تیمونر در نقش اصلی و اول رابرت مپلتورپ. 

ـ فیلم ترسنک علمی-تخیلی «بیمار صفر» به کارگردانی استفان روزویتزکی و نویسندگی مایک لی، در نقش اصلی مورگان.

ـ فیلم درام زندگینامه‌ای آمریکایی Charlie Says به کارگردانی مری هارون و در نقش چارلز منسون (قاتل بدنام).

در سال ۲۰۱۹ در فیلم سیاسی «اسرار رسمی» (Official Secrets) به کارگردانی گوین هود و در نقش اصلی مارتین برایت بازی کرد.

در سال ۲۰۲۰ در فیلم ترسناک و دلهره‌آور آمریکایی-انگلیسی «خانه او» (His House) به کارگردانی رمی ویکس و در نقش اصلی مارک حضور یافت. نخستین اکران این اثر در جشنواره فیلم ساندنس در

تاریخ ۲۷ ژانویه ۲۰۲۰ بود. و در تاریخ ۳۰ اکتبر سال ۲۰۲۰ توسط نتفلیکس اکران عمومی یافت.

 دو فیلم و یک سریال و یک صداپیشگی | 2021

ـ فیلم ترسناک روان‌شناختی «دیشب در سوهو» (Last Night in Soho) به کارگردانی ادگار رایت و در نقش جک. این اثر برای اولین بار در جشنواره فیلم ونیز سال ۲۰۲۱ در ماه سپتامبر اکران شد.

ـ‌ فیلم «بخشیده‌شده» (The Forgiven) به نویسندگی کارگردانی جان مایکل مک‌دونا و در نقش ریچارد گالووی 

ـ سریال تلویزیونی و کمدی انگلیسی «این بار با آلن پارتریج» که برای اولین بار در سال 2019 از بی بی سی وان پخش شد. اسمیت در این سریال، فقط در قسمت سوم و در نقش دن میلنر بازی کرده است. 

ـ صداپیشگی در نقش ابرکرم، در انیمیشن تلویزیونی کوتاه بریتانیایی «ابر کرم» (Superworm) 

 بازی مت اسمیت در «موربیوس» و «خانه اژدها»| 2022

مت اسمیت در سال ۲۰۲۲ در فیلم ابرقهرمانی آمریکایی «موریبوس» (Morbius) به کارگردانی دنیل اسپینوزا و در نقش لوکسیاس کرون بازی کرده است. کرون، برادر ناتنی موربیوس است که از همان بیماری خونی نادر رنج می‌برد که موریبوس رنج می‌یبرد. 

مت اسمیت در نقش شاهزاده دیمون تارگرین در سریال House of the Dragon

در همین سال در سریال تلویزوینی درام و فانتزی آمریکایی «خانه اژدها» (House of the Dragon) به کارگردانی مشترک کلر کیلنر، گیتا وی پاتل، میگل ساپوچنیک، و در نقش شاهزاده دیمون تارگرین بازی کرده است.

این سریال اقتباسی از رمان «آتش و خون» نوشته مارتین است و پیش‌درآمد سریال «بازی تاج‌ و تخت» به شمار می‌رود.

حواشی مت اسمیت

ـ‌ مت اسمیت هنگامی که برای بازی در نقش دکتر هو انتخاب شد، در مقایسه با بازیگرانی که در آن زمان در مورد احتمال ایفای نقش گمانه‌زنی می‌شد بازیگر نسبتاً ناشناخته‌ای بود. ناشناخته بودن او باعث شد که تیتر خبری «دکتر هو» در میان رسانه‌‌ها منتشر شود. 

ـ‌ مت اسمیت در صبح روز 26 مه 2012 مشعل المپیک را در کاردیف حمل کرد؛ کاری که توسط طرفداران دکتر هو به دلیل شباهت آن به قسمتی از نمایش در سال 2006 که در آن دکتر مشعل را حمل می کرد مورد توجه قرار گرفت. 

ـ مت اسمیت همواره نقش‌های ابرقهرمانی را رد می‌کرد اما به دلیل مشارکت دنیل اسپینوزا به عنوان کارگردان فیلم «موریبوس» و تشویق کارن گیلان، که نقش نبیولا را در دنیای سینمایی مارول به تصویر می‌کشد و قبلاً با اسمیت در دکتر هو کار کرده بود، به فیلم «موریبوس» پیوست. 

برخی جوایز و افتخارات مت اسمیت

۲۰۱۱: نامزدی بفتا در رشته بهترین بازیگر مرد، برای «دکتر هو»

۲۰۱۷: نامزدی جوایز انجمن بازیگران سینما در رشته بهترین گروه بازیگران در سریال درام، برای «تاج»

۲۰۱۸: نامزدی جایزه جشنواه امی در رشته بهترین بازیگر نقش مکمل در سریال درام، برای «تاج»

۲۰۱۸: نامزدی جوایز انجمن بازیگران سینما در رشته بهترین گروه بازیگران در سریال درام، برای «تاج»

۲۰۱۸: برنده جشنواره بین المللی فیلم کوئین پام در رشته بهترین بازیگر مرد در فیلم بلند، برای «مپلتورپ»